Split: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Petroc2 (sgwrs | cyfraniadau)
Braslyn o Split (ail dref Croatia)
 
Petroc2 (sgwrs | cyfraniadau)
BDim crynodeb golygu
Llinell 4:
'''Hanes'''
 
Sefydlwyd y ddinas fel [[Trefedigaeth Gwlad Groeg|trefedigaeth Groeg]] Aspálathos (Aσπάλαθος) yn y 3edd neu'r 2il ganrif CC ac yn ddiweddarach roedd yn gartref i [[Palas Diocletian]], a adeiladwyd ar gyfer yr ymerawdwr Rhufeinig yn OC 305. Daeth yn bwysig tua 650 pan ddaeth yn brifddinas talaith [[Dalmatia (talaith Rufeinig)|Dalmatia]], wedi i'r Slafiaid cymryd [[Salona]]. Ar ôl dinistr Salona gan yr [[Pannonian Avars| Afariaid]] a [[South Slavs| Slafiaid]], setlwyd Palas caerog Diocletian gan ffoaduriaid Rhufeinig. Daeth Split yn ddinas [[Ymerodraeth Fysantaidd| Bysantaidd]].
 
Yn ddiweddarach fe ddaeth dan awdurdod [[Gweriniaeth Fenis]] ac wedyn[[Teyrnas Croatia (925-1102)| Teyrnas Croatia]], gyda'r Bysantaidd yn cadw goruchafiaeth mewn enw yn enigunig. Am lawer o'r [[Oesoedd Canol Diweddar]], mwynhaodd Split ymreolaeth fel dinas rydd o'r [[dinas-wladwriaethau Dalmatian]], a ddaliwyd yng nghanol brwydr rhwng Fenis a Croatia a Hwngari) ar gyfer dominyddiaeth dros ddinasoedd Dalmatian.
 
Roedd Fenis yn drech yn y pen draw ac yn ystod y [[cyfnod modern cynnar]] arhosodd Split yn ddinas Fenisaidd, allbost caerog iawn wedi'i amgylchynu gan diriogaeth [[Ymerodraeth yr Otomaniaid| Otomanaidd]]. Enillwyd ei gefnwlad o'r Otomaniaid yn y [[Rhyfel Morean]] 1699, ac ym 1797, wrth i Fenis ddisgyn i [[Napoleon]], rhoddodd y [[Cytuniad Campo Formio]] y ddinas i'r [[Brenhiniaeth Habsburg]] .