Môr-ladron Barbari: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Sian EJ (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Trwsio dolennau rhywogaethau a manion eraill using AWB
Llinell 3:
[[Delwedd:Mola_Pirata.jpg|bawd|''Môr-leidr Barbari'', Pier Francesco Mola 1650]]
[[Delwedd:Genoise_tower_in_corsica.jpg|bawd|Bu'r môr-ladron Barbari yn aml yn ymosod ar [[Corsica]], gan arwain at adeiladu llawer o [[Tyrau Genoa yng Nghorsica|dyrau Genoa]] ar yr ynys.]]
Roedd y '''Môr-ladron Barbari''', a elwir weithiau yn '''Corsairs Barbari''' neu '''Corsairs yr Otomaniaid ''', yn [[Môr-ladrad|fôr-ladron]] o [[Ymerodraeth yr Otomaniaid]] a [[Preifatîr|phreifatiriaid]] bu'n gweithredu o [[Gogledd Affrica|Ogledd Affrica]].
 
== Ardal Gweithgaredd ==
Llinell 14:
Bu i fôr-ladron Barbari dal miloedd o longau masnach ac ymosod yn barhaus ar drefi arfordirol. O ganlyniad, bu trigolion yn gadael eu hen bentrefi ar hyd darnau hir o arfordir Sbaen a'r Eidal. Cafodd rhwng 100,000 a 250,000 o Iberiaid eu caethiwo gan y cyrchoedd.<ref>{{Cite web|url=https://books.google.com/books?id=Gx7zBgAAQBAJ&pg=PT35&lpg=#v=onepage&q&f=false|title=Fort Caroline, the Search for America's Lost Heritage}}</ref>
 
Roedd cyrchoedd o'r fath yn broblem i aneddiadau arfordirol hyd y 19 ganrif. Rhwng 1580 a 1680 honnir bod y mor-ladron wedi dal  850,000 o bobl fel caethweision ac o 1530 i 1780 cymaint â 1,250,000. Fodd bynnag, mae'r niferoedd hyn wedi cael eu hamau gan yr hanesydd David Earle. Bu rhai o'r mor-ladron yn alltudion o dras Ewropeaidd megis John Ward,  Zymen Danseker, <ref name="Toll">[https://www.nytimes.com/2010/12/12/books/review/Toll-t.html Review of ''Pirates of Barbary''] by Ian W. Toll, ''New York Times,'' 12 Dec. 2010</ref> [[Khair-ed-din Barbarossa|Hayreddin Barbarossa]] ac Oruç Reis. Daeth y môr-ladron Ewropeaidd hyn â thechnegau hwylio ac adeiladu llongau gwell i Arfordir Barbari yn y 1600au, a oedd yn galluogi'r corsairs i ehangu eu gweithgareddau i [[Cefnfor yr Iwerydd|Gefnfor yr Iwerydd]]. Cyrhaeddodd cyrchoedd y Barbari eu huchafbwynt o ddechrau i ganol yr 17 ganrif.
 
== Diwedd y môr-ladron ==