Pictiaid: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B →‎Hanes cynnar: canrifoedd a Delweddau, replaced: 6ed ganrif6g, 3edd ganrif3g using AWB
Torvalu4 (sgwrs | cyfraniadau)
Dim crynodeb golygu
Llinell 1:
[[Delwedd:DupplinHarper.jpg|250px|bawd|[[Telyn]]or ar faen cerfiedig Dupplin, tua OC [[800]]]]
[[Delwedd:Loch Tay Crannog.jpg|200px|bawd|Atgynhyrchiad o [[Crannog|grannog]] Pictaidd (amddiffynfa ar ynys artiffisial) yn [[Loch Tay]], yr Alban]]
Pobloedd hynafol a drigai yng ngogledd yr [[Alban]] oedd y '''Pictiaid'''. Mae tarddiad yr enw arnynt yn ansicr. Mae'r gair [[Lladin]] ''Picti'' ("poblyn llythrennol ‘pobl paentiedig"paentiedig’) yn cyfeirio at eu harfer o liwio a thatwio eu cyrff. Cyffelyb eu hystyr yw'r enwau ar eu gwlad yn [[Gymraeg]] - '''Prydyn''' - a [[Gwyddeleg]], ''Cruithin''. Mae'n bosibl hefyd fod cysylltiad ag enw [[Galeg]] llwyth [[Galiaid|Galaidd]] y [[Pictavi]] (neu'r Pictones). [[Picteg]] oedd iaith y Pictiaid ac mae ei pherthynas â'r [[ieithoedd Indo-Ewropeaidd]] a [[Ieithoedd Celtaidd|Cheltaidd]] yn ansicr. Un hen enw ar eu gwlad oedd Pictavia. Ymddengys mai pobl gyn-[[Celtiaid|Geltaidd]] oeddyn nhw yn wreiddiol. Yr enw [[Cymraeg Canol]] arnyn nhw oedd ''Brithwyr''Gwyddyl Ffichti(13g) neu ''Ffichti(aid)'' (14g), yn arbennig yn y [[Brut]]iau a'r [[Canu Darogan]]. Mewn un o [[Trioedd Ynys Prydain|Drioedd Ynys Prydain]] mae'r Gwyddyl FfichtiPictiaid yn un o "Dair‘Dair Gormes a ddaeth i'r ynys hon ac nid aeth yr un drachefn"drachefn’, ynghyd â'r [[Coraniaid]] a'r [[Saeson]] (Rachel Bromwich, gol., ''Trioedd Ynys Prydein'', triawd 36).
 
==Hanes cynnar==
Llinell 14:
*Fib, [[Fife]] heddiw
*Fidach, lleoliad anhysbys
*[[Fotla]], yn cyfateb i [[Atholl]] (''Ath-Fotla'') heddiw
*[[Fortriu]], yn cyfateb i'r ''[[Verturiones]]'' y [[Rhufeiniaid]] ac i'r Hen Saesneg ''Werteras'' yn Northymbria; o gwmpas ardal [[Moray]]
 
==Llyfryddiaeth ddethol==