Blaenau Ffestiniog: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Hepgor 'Welsh' o'r blwch iaith yn y wybodlen
Dim crynodeb golygu
Llinell 34:
 
==Diwylliant==
===Eisteddfod Genedlaethol===
Cynhaliwyd [[Eisteddfod Genedlaethol]] ym Mlaenau Ffestiniog ym [[Eisteddfod Genedlaethol Cymru Blaenau Ffestiniog 1898|1898]]. Am wybodaeth bellach gweler:
 
===Cerddoriaeth Cyfoes Cymraeg===
Mae rhestr faith o fandiau chwyldroadol Cymraeg yn dod o Flaenau Ffestiniog, yn eu plith: [[Anweledig]], [[Llwybr Llaethog]], [[Mim Twm Llai]], [[Frizbee]], [[dau boi o Blaena]], [[Llan Clan]] a [[Gwibdaith Hen Fran]] er enghraifft.
 
==Enwogion==
*[[Bruce Griffiths]] - ysgolhaig a geiriadurwr (golygydd [[Geiriadur yr Academi]]).
*Arwel Gruffydd - actor a chyfarwyddwr artistig [[Theatr Genedlaethol Cymru]].
*Ted Breeze Jones - naturieithwr, adarydd a ffotograffydd.
*[[Geraint Vaughan Jones]] - nofelydd.
*[[Eigra Lewis Roberts]] - nofelwraig a dramodydd.
*[[Gwyn Thomas (bardd)|Yr Athro Gwyn Thomas]] - cafodd y bardd ac ysgolhaig adnabyddus, a aned yn [[Tanygrisiau|Nhanysgrisiau]] ei fagu yn y Blaenau.
*[[R. Bryn Williams]] - ganed y llenor a hanesydd yn Blaenau ym [[1902]] a threuliodd ei blentyndod cynnar yno cyn symud â'r rhieni i'r [[Y Wladfa|Wladfa]] ym [[Patagonia|Mhatagonia]].
*[[Glyn Wise]] - cyflwynwr ar raglen radio [[C2]].
 
==Eisteddfod Genedlaethol==
 
Cynhaliwyd [[Eisteddfod Genedlaethol]] ym Mlaenau Ffestiniog ym [[1898]]. Am wybodaeth bellach gweler:
 
* [[Eisteddfod Genedlaethol Cymru Blaenau Ffestiniog 1898]]
 
==Trafnidiaeth==
Saif Blaenau ar un pen [[Rheilffordd Dyffryn Conwy]], sy'n ei chysylltu â [[Cyffordd Llandudno|Chyffordd Llandudno]] a [[Llandudno]] trwy dirlun prydfrerth [[Dyffryn Lledr]] a [[Dyffryn Conwy]]. Ceir lein arall, ar gyfer twristiaid yn bennaf heddiw ond yn y gorffennol yn dwyn [[llech]]i i'r cei ym [[Porthmadog|Mhorthmadog]], sef [[Rheilffordd Ffestiniog|Reilffordd Ffestiniog]]. Mae'r [[A470]] yn mynd trwy'r dref cyn dringo Bwlch y Gorddinan. Mae gwasanaethau bws cyson '''1B''' i [[Porthmadog|Borthmadog]], sy'n cysylltu â'r gwasanaeth i [[Bangor|Fangor]] ac mae gwasanaethau bws eraill i [[Llandudno|Landudno]] a [[Dolgellau]]. Mae Gwasanaeth bws lleol hefyd sy'n cysylltu [[Tanygrisiau]] a [[Rhiwbryfdir]] gyda chanol y dref.
 
==Ysgolion==
==Clybiau a Chymdeithasau==
Mae'r dref yn cael ei gwasanaethu gan dair ysgol gynradd, sef: [[Ysgol Manod]], [[Ysgol Maenofferen]] ac [[Ysgol Tanygrisiau]]. Mae'r ysgolion hyn yn bwydo'r ysgol uwchradd leol, [[Ysgol y Moelwyn]].
 
==Clybiau a Chymdeithasau==
*[[Clwb Pêl-droed Amaturiaid y Blaenau]]
*[[Clwb Rygbi Bro Ffestiniog]]
Llinell 66 ⟶ 56:
*Sgotwrs 'Stiniog
 
[[File:DHFFEST2013AS330.jpg|bawd|Seiclwr mynydd yn ymarferar un o draciau Antur Stiniog, Blaenau Ffestiniog]]
==Ysgolion==
Mae'r dref yn cael ei gwasanaethu gan dair ysgol gynradd, sef:
 
*[[Ysgol Manod]]
*[[Ysgol Maenofferen]]
*[[Ysgol Tanygrisiau]]
 
Mae'r ysgolion hyn yn bwydo'r ysgol uwchradd leol, [[Ysgol y Moelwyn]].
 
==Cyflogaeth==
 
Er fod y diwydiant chwareli llechi yn parhau i gyflogi nifer o bobl yn y dref, mae'r diwydiant hwn wedi cael ei ddisodli fel prif gyflogwyr gan ffatri [[Blaenau Plastics]] sydd â staff o tua 300. Rhai o gyflogwyr mawr eraill y dref yw ffatri Metcalfe, sy'n creu offer arlwyo, a phwerdy trydan-dŵr [[Tanygrisiau]]. Mae dau gwmni cludiant ffyrdd mawr wedi eu lleoli yn yr ardal hefyd, sef 'Roberts Ffestiniog' o [[Llan Ffestiniog|Lan Ffestiniog]] a 'E. Hughes' o'r [[Manod]].
 
==Gwahanol Ardaloedd o'r dref==
 
*[[Tanygrisiau]] sy'n ystyried ei hun yn bentref ar wahân.
*[[Rhiwbryfdir]]
Llinell 87 ⟶ 67:
 
==Tafarnau'r Dref==
 
*Y Wynnes
*Gwesty'r Manod
Llinell 95 ⟶ 74:
*King's Head
*[[Clwb Rygbi Bro Ffestiniog]]
 
==Enwogion==
*[[Bruce Griffiths]] - ysgolhaig a geiriadurwr (golygydd [[Geiriadur yr Academi]]).
*Arwel Gruffydd - actor a chyfarwyddwr artistig [[Theatr Genedlaethol Cymru]].
*Ted Breeze Jones - naturieithwr, adarydd a ffotograffydd.
*[[Geraint Vaughan Jones]] - nofelydd.
*[[Eigra Lewis Roberts]] - nofelwraig a dramodydd.
*[[Gwyn Thomas (bardd)|Yr Athro Gwyn Thomas]] - cafodd y bardd ac ysgolhaig adnabyddus, a aned yn [[Tanygrisiau|Nhanysgrisiau]] ei fagu yn y Blaenau.
*[[R. Bryn Williams]] - ganed y llenor a hanesydd yn Blaenau ym [[1902]] a threuliodd ei blentyndod cynnar yno cyn symud â'r rhieni i'r [[Y Wladfa|Wladfa]] ym [[Patagonia|Mhatagonia]].
*[[Glyn Wise]] - cyflwynwr ar raglen radio [[C2]].
 
==Llyfryddiaeth==