Noson Guto Ffowc: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Legobot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 22 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q844844 (translate me) |
Ham II (sgwrs | cyfraniadau) llun gan Geoff Charles |
||
Llinell 1:
[[Delwedd:5th November.jpg
Dethlir '''Noson Guto Ffowc''' neu '''Noson Tân Gwyllt''' ledled [[Prydain]] ar y [[5 Tachwedd]] bob blwyddyn. Ar y dyddiad hwn yn [[1605]] y ceisiodd cynllwynwyr [[Catholigiaeth|Catholig]], gan gynnwys [[Guto Ffowc]], ddinistrio Palas [[San Steffan]] â ffrwydron. Roedd Guto'n aelod o grŵp a'u bwriad ar ladd y [[Iago, brenin Lloegr (I) a'r Alban (VI)|Brenin Iago'r 1af]], ond methodd eu hymdrech pan daliwyd Guto tra roedd yn gwarchod y [[powdwr gwn]] yn seleri [[Tŷ'r Arglwyddi]]. Er mwyn dathlu'r ffaith fod y brenin yn dal i fyw taniwyd coelcerthi ledled [[Llundain]], yn unol â thraddodiad yr oes.
[[Delwedd:(Guy Fawkes
Mae'r arferiad o wneud "Gei", sef model o Guto Ffowc ei hun yn tarddu'n ôl i ddiwedd y 18fed ganrif pan oedd plant tlawd yn gwneud arian poced drwy ddilorni'r model (pabyddol) hwn, ac o dipyn i beth daeth y 5ed o Dachwedd yn ganolbwynt i'r gweithgaredd. Collwyd yr arferion a'r casineb gwrth-babyddol erbyn cychwyn y 20fed ganrif a thrôdd y weithgaredd yn un cymdeithasol.
Llinell 8:
Codir coelcerthi a llosgir [[tân gwyllt]] gyda'r nos drwy wledydd Prydain, yn al mewn gerddi tai preifat neu mewn safleoedd cyhoeddus. Mae mwy a mwy o bobl eisiau cyfyngu'r arfer hwn, gan fod nifer yn cael eu hanafu. Bydd plant a bobl ifainc yn aml yn camddefnyddio'r tân gwyllt a'u taflu at bobl a hyd yn oed yn eu gwthio drwy flwch llythyron tai.
{{clirio}}
==Y tu hwnt i wledydd Prydain==
| |||