Ysgolion Cylchynol Cymreig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
BDim crynodeb golygu |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 2:
==Hanes==
Dechreuodd Griffith Jones cyntaf o'i ysgolion cylchynol yn [[1731]]. Roedd ysgolion wedi eu cynnal dan nawdd yr [[SPCK]], ond erbyn y [[1720au]] roedd dylanwad y rhain ar drai. Un rheswm am hyn oedd
Bu Griffith Jones yn brysur yn codi arian ar gyfer yr ysgolion; y prif gyfranwyr oedd Syr [[John Philipps]] a [[Bridget Bevan]] ([[Madam Bevan]]) o [[Talacharn|Dalacharn]]. Telid tua £5 y flwyddyn i'r athrawon, oedd yn cael eu hyfforddi yn ''Yr Hen Goleg'' yn Llanddowror. Erbyn [[1740]] roedd 150 o ysgolion wedi ei sefydlu, y rhan fwyaf yn ne Cymru. Yn ddiweddarach lledaenodd yr ysgolion yn y gogledd hefyd. Erbyn [[1758]] roedd 218 o ysgolion, gyda nifer sylweddol o ddisgyblion ym mhob sir heblaw [[Sir y Fflint]] a [[Sir Drefaldwyn]]. Wedi marwolaeth Griffith Jones yn 1761, parhawyd yr ysgolion gan Madam Bevan. Pan fu hi farw yn [[1779]] gadawodd £10,000 i barhau'r ysgolion, ond cystadlwyd ei hewyllys ac ni chafwyd penderfyniad cyfreithiol am 31 mlynedd. Oherwydd diffyg arian, daeth y cynllun i ben.<ref>Geraint H. Jenkins ''The foundations of modern Wales 1642 - 1780'' (Gwasg Clarendon, Gwasg Prifysgol Cymru, 1987).</ref>
==Cyfeiriadau==
|