Llanbedr Pont Steffan: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

[[Tref]] a [[Cymuned (llywodraeth leol)|chymuned]] yn nyffryn [[Afon Teifi|Teifi]], yng [[Ceredigion|Ngheredigion]] yw '''Llanbedr Pont Steffan''' (hefyd '''Llambed''' a '''Llanbed''', [[Saesneg]]: ''Lampeter''). Mae yno [[marchnad|farchnad]], dwy [[archfarchnad]] a nifer o siopau lleol. Yno hefyd mae [[Prifysgol Cymru, Llanbedr Pont Steffan]], Ysgol Ffynnonbedr ac [[Ysgol Gyfun Llanbedr Pont Steffan]]. Saif [[Hen Domen Llanbedr Pont Steffan]], sef hen [[mwnt a beili|domen]] o'r [[Oesoedd Canol]] ar ochr ddwyreiniol i'r dref. Yng Nghyfrifiad 2001, poblogaeth Llambed oedd 2,894.<ref>[http://www.neighbourhood.statistics.gov.uk/dissemination/viewFullDataset.do;jsessionid=ac1f930d30d51cc431e57b5846a09be6a29efae9bd6d?instanceSelection=03070&productId=779&$ph=60_61&datasetInstanceId=3070&startColumn=1&numberOfColumns=4&containerAreaId=790566&nsjs=true&nsck=true&nssvg=false&nswid=1280 Office for National Statistics : ''Census 2001 : Cyfrif Cymunedol : Ceredigion'']</ref> Mae hyn yn golygu mai Llambed ydy tref-brifysgol lleiaf gwledydd Prydain.

Sefydlwyd [[Prifysgol Cymru, Llanbedr Pont Steffan]] yn 1822 gan Esgob Burgess o [[Tyddewi|dyddewiDyddewi]] er mwyn hyfforddi darpar offeiriaid yn yr eglwys Anglicanaidd. Yn 1852 cafodd yr hawl (drwy Siarter) i gynnig Gradd BD a Siarter arall i roi'r hawl i'r Brifysgol gynnig Gradd BA yn y celfyddyda 1865.<ref name="JGJ2">Jenkins, J. Geraint. ''Ceredigion: Interpreting an Ancient County.'' Gwasg Careg Gwalch (2005) pg. 29.</ref> Roedd yn rhan o Brifysgol Cymru hyd at 2008. Sylfaenwyd [[pensaerniaeth]] y prif adeilad ar ddull petrual [[Rhydgrawnt]] (Saesneg: ''Oxbridge'') ac a gynlluniwyd gan [[Charles Robert Cockerell|C. R. Cockerell]]. Enw newydd ar y coleg yw Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant .