Santes Cynheiddon: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Crëwyd tudalen newydd yn dechrau gyda '== Cynheiddon, Ceindrych a Cain == Santes Cynheiddon,Cain a Ceindrych Bu gan dair o ferched Brychan, Ceinwen, Ceindrych a Cynheiddon ( neu Cenhedlon...' |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 3:
[[Santes Cynheiddon,Cain a Ceindrych]]
Bu gan dair o ferched Brychan, Ceinwen, Ceindrych a Cynheiddon ( neu Cenhedlon) enwau sy'r talfyrru i Cain neu Geinor. Mae'r wybodaeth amdanynt wedi cymysgu cymaint nid oes modd eu gwahanu yn llwyr.▼
== Tair Chwaer ==
=== Cymysgu enwau ===
▲Bu gan dair o ferched Brychan, Ceinwen, Ceindrych a Cynheiddon ( neu Cenhedlon) enwau sy'r talfyrru i Cain neu Geinor ac ambell waith Ciwa neu Canna. Mae'r wybodaeth amdanynt wedi cymysgu cymaint nid oes modd eu gwahanu yn llwyr. Aeth Ceinwen i Fôn gyda'i chwaer Dwynwen a sefydlodd Llangeinwen, tua pedwar milltir o Llanddwyn, cartref ei chwaer fwy enwog.
Er nid yw'n bosibl llwyr gwahanu y ddwy eraill, gellid edrych at lledainiad yr ymgysegriadu iddynt ac mae yn ymddangos eu bod yn gweithgar mewn dwy ardal un yn ne dwyrain Cymru a'r llall yn de orllewin Cymru a gellid edrych at weithgaredd a cysylltir gyda'r enwau hyn yn y ddwy ardal
=== Santes o'r de-dwyrain Cymru ===
Yn yr ardal hon cyfeirir rhan at santes fel Cain rhan amlaf. Fel ob un o ferched Brychan roedd cynifer o ddynion yn dymuno priodi Cain. Er mwyn dianc rhag y ceisiadau i'w priodi dihangodd Cain i lan yr Hafren gan chwilio am rhywle i fyw yno
=== Cain a'r nadroedd ===
Gofynodd Cain am ganiatâd pennaeth leol i ymgartrefu mewn coedwig. Rhoddodd ei ganiatâd ond esboniodd nad oedd ynbosibl i neb trigo yn yr ardal oherwydd y nadroedd oedd yn pla yno.. Ymsefydlodd Cain a gweddïodd i'r ardal cael ei gwaredu o'r nadroedd. Ni cafodd neb eu trafferthu ganddynt byth eto ond mae llawer o ffosiliau sy'n debyg i nadroedd yn yf ardal. Mae ffenestr lliw yng Nghapel Cain yn Nghadeirlan Aberhonddu sy'n dangos Cain yn sefyll ar ffosiliau nadroedd.
=== Cain yng Nghernyw ===
Aeth Cain i Gernyw ac adaeladoedd cell yn ymyl ffynnon tua haner milltir o bentref Sant Keyne
| |||