Urdd yr Ymerodraeth Brydeinig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

[[Trefn urddas marchog]] [[Prydeinig]] ydy '''Trefn Arbennig yr Ymerodraeth Brydeinig''' ([[Saesneg]]: ''The Most Excellent Order of the British Empire'') a sefydlwyd ar [[4 Mehefin]] [[1917]] gan [[Siôr V, brenin y Deyrnas Unedig]]. Mae'r drefn yn cynnwys pumppum dosbarth o raniadau dinesig a milwrol; yn nhrefn y pwysicaf gyntaf:

* '''Marchog y Groes Fawr''' neu '''Bonesig y Groes Fawr) (Saesneg: ''Knight of the Grand Cross'' neu ''Dame of the Grand Cross'') (GBE)

* '''Cadlywydd''' (Saesneg: ''Commander'') (CBE)

Mae hyn yn berthnasol hefyd i'r [[British Empire Medal]], nid yw derbynnwyrderbynwyr o'r fedal honno yn aelodau o'r drefn, ond mae perthynas gyda'r drefn. Ni wobrwyir y fedal hon bellach yn y [[Y Deyrnas Unedig|Deyrnas Unedig]] na'i gwledydd dibynadwy, ond mae'r [[Ynysoedd Cook]] a rhai [[Gwledydd y Gymanwlad]] yn dal i'w gwobrwyo.

Arwyddair y drefn yw ''I Dduw a'r Ymerodraeth''. Hon yw'r drefn lleiafleiaf pwysig Brydeinig, ac mae ganddi fwy o aelodau nac unrhyw drefn arall.

Sefydlodd [[Siôr V, brenin y Deyrnas Unedig]] y drefn i lenwi gwagle yn [[Trefn anrhydeddau Prydeinig|Nhrefn anrhydeddau Prydeinig]]: ''[[Order of the Bath|The Most Honourable Order of the Bath]]'' a wobrwywyd i swyddogion uwch filwrol yn unig a gweinyddion dinasol; ''[[Order of St Michael and St George|The Most Distinguished Order of St Michael and St George]]'' a anrhydeddodd llysgenaid; a [[Trefn Frenhinol FictorianaiddFictoraidd|Threfn Frenhinol FictorianaiddFictoraidd]] a anrhydeddodd pobl a oedd wedi gweinyddu'r [[Teulu Brenhinol|Teulu Brenhinol]] yn bersonol. Bwriad pennaf y brenin oedd i anrhydeddu'r miloedd o bobl a weinyddodd o fewn sawl ffurf answyddogol yn ystod y [[Rhyfel Byd Cyntaf]]. Dim ond un dosbarth oedd gan y drefn yn wreiddiol, ond yn [[1918]], yn fuan wedi ei sefydliad, rhannwyd hi'n swyddogol i raniadau Milwrol a Dinesig.

Mae trefn y FarchogathMarchogion yn fwy gweriniaethol na threfnau anghynhwysol Bath neu San Michael a San Siôr, ac yn ei dyddiau cynnar, ni deilwydtheilwyd hi mewn cyfrifiaeth uchel. Newidiodd hyn drostdros y blynyddoedd.

Mae'r [[Y Frenhiniaeth Prydeinig|Frenhiniaeth Brydeinig]] yn DofrenSofren y Drefn, ac yn swyddogigweinyddu pob aelod arall y Drefn (yn arferol, ar gyngor y llywodraeth).

[[Delwedd:Mbe medal front and obverse.jpg|thumb|Bathodyn Aelodau Trefn yr YmerodrathYmerodraeth Brydeinig, blaen a chefn]]

Mae aelodau'r drefn yn gwisgo gwisgoedd llafurfawr ar ddigwyddiadau arbennig (megis gwasanaethau ''quadrennial'' a choronnichoroni), sy'n newid o ran dosbarth (gwnaethpwyd newidiadau mawr i ddyluniad y gwisgoedd yn [[1937]])

Capel y drefn yw crypt dwyreiniol [[Prifeglwys San Paul]], ond deilir y gwasanaethau mawr ym mhrif gorff y brifeglwys. (Mae'r brifeglwys hefyd yn gartref i gapel [[Trefn San Michael a St Siôr]].) Deilir gwasanaethau crefyddol y Drefn pob pedair mlyneddblynedd, yn y gwasanaethau rhainhyn swyddogirgweinyddir Marchogion a BonesigauBoneddigesau newydd, neilltuwyd y capel yn [[1960]].

[[Delwedd:Circlet K.B.E..jpg|bawd|Gall Marchog neu BonesigFonesig ddangos cylch y drefn ar eu [[arfbais]] gyda bathodyn y Drefn wedi ei hongian arni.<ref>Yn y llun honhwn, mae derbynyddderbynnydd yr anrhydedd hefyd wedi eu derbyn i [[Drefn Feneral San John]], felly dengys y bathodyn hwnnw hefyd, ar y rhuban du ar y dde.</ref>]]

Gwobrwyir aelodau'r drefn safle yn y [[drefn blaenoriethblaenoriaeth]]. Mae gwragethgwragedd dynion y drefn hefyd yn ymddangos yn y flaenoriaeth, yn ogystal â meibion, merched a merched-yng-nghyfraith MerchodMarchog y Groes Fawr a Marchog Cadlywydd; ni ddengys perthnasau merched y drefn unrhyw flaenoriaeth arbennig. Gall perthnasau ennill blaenoriaeth, fel rheol cyffredingyffredin, gan eu tadau a'u gwyr, ond nid gan eu mamau a'u gwragedd.

== DiddymiaduDiddymiadau ==