Rhyfel cyntaf yr Iddewon a Rhufain: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau) BDim crynodeb golygu |
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 5:
Wedi cyfnod o hanner-annibyniaeth fel teyrnas yn ddibynnol ar Rufain dan [[Herod Fawr]], daeth Judaea yn rhan o'r Ymerodraeth Rufeinig yn [[6]] O.C.. Rheolid y dalaith gan raglaw (''[[procurator]]'') Rhufeinig. Dros y blynyddoedd, bu llawr o dyndra rhwng yr Iddewon a Rhufqain, yn enwedig pan geisiau Rhufain benodi [[Archoffeiriad]] newydd, neu pan arddangosid delwau, oedd yn groes i gredoau [[Iddewiaeth]], gan y fyddin Rhufeinig.
Dechreuodd y rhyfel pan gymerodd y rhaglaw [[Gessius Florus]], ar gais yr ymerawdwr [[Nero]], swm mawr o arian o drysorfa [[Teml Jerusalem]]. Yn [[66]], dechreuodd gwrthryfel yn [[Caesarea (Maritima)|Caesarea]], wedi i Roegwyr lleol ymosod at [[synagog]]. Lledaenodd yr ymladd, a
Gyrroedd yr ymerawdwr Nero fyddin o 60,000 dan [[Vespasian]] i roi diwedd ar y gwrthryfel. Erbyn [[68]], roedd Vepasian wedi concro Galilea, ac roedd yr Iddewon wedi ymgasglu yn Jerusalem. Wedi marwolaeth Nero yn [[68]], cyfarchwyd Vespasian fel ymerawdwr gan ei filwyr. Gadawodd y gwaith o ddelio a'r gwrthryfel i'w fab, [[Titus]].
| |||