Rheilffordd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Mae'r rheilffyrdd yn defnyddio ynni yn llawer mwy effeithlon nag unrhyw fodd o gludiad peirianyddol arall - [[car]], [[awyren]] neu [[llong]]. Mae trên yn defnyddio rhyw 50 - 70% yn llai o ynni i gludo pwysau penodedig o gymharu â thrafnidiaeth ffordd. Y prif rheswm dros hyn yw bod llai o [[ffrithiant]] rhwng olwynion a chledrau o gymharu â'r hyn a geir ar ffordd.Yn ogystal, mae arwynebedd blaen trên yn llai na'r hyn a geir ar gerbydau eraill, gan leihau'r [[gwrthiant aer]]. Mae'r effeithlonrwydd hwn yn golygu fod gan drafnidiaeth trên [[ôl troed ecolegol]] llai, ac yn gyfrannu llai at [[newid hinsawdd]], na thrafnidiaeth ffordd. Er hynny, fe all brisiau uchel arwain at siwrneau lle mae trên yn eithaf wag, gan leihau'r effeithlonrwydd.

 

 

Adeiladwyd y rheiffordd gyntaf yng [[Cymru|Nghymru]] yn [[1842]] rhwng Merthyr Tudful a Chaerdydd. Yn y can mlynedd a ddilynodd, fe dyfodd rwydwaith o rheilffyrdd dros Gymru gyfan, gan hwyluso trafnidiaeth pobl a nwyddau i ac o Loegr, yn ogystal ag o fewn Cymru. Mae rhai o'r rheilffyrdd hyn yn dal i redeg, ond fe fu i eraill gau, y rheilffyrdd mawr yn sgîl adroddiad Dr Beeching yn [[1963]], a'r rheilffyrdd bach yn sgîl dirywiad [[diwydiant]]. Erbyn hyn, y tri prif llwybr yn Nghymru fel a ganlyn: [[Rheilffordd Arfordir Gogledd Cymru]] (o [[Caergybi|Gaergybi]] i [[Caer|Gaer]] a [[Crewe]]), [[Prif Lein y De]] (o [[Abertawe]] i [[Casnewydd|Gasnewydd]] a [[Bryste]]), ac ar hyd y Gororau (o Gasnewydd i'r [[Amwythig]]. Yn ogystal, mae yna lwybrau gwledig, gan gynnwys [[Rheilffordd Dyffryn Conwy]] rhwng [[Blaenau Ffestiniog]] a [[Llandudno]] yn y gogledd, [[Rheilffordd Calon Cymru]], [[Rheilffordd y Cambrian]], a [[Rheilffordd Gorllewin Cymru]] o Abertawe i [[Caerfyrddin|Gaerfyrddin]], [[Penfro]], [[Aberdaugleddau]] ac [[Abergwaun]].

 

Mae Cymru yn enwog iawn am ei rheilffyrdd hanesyddol [[lled rheilffordd|lled]] cul. Dyma rhai ohonynt:

 

* [[Rheilffordd yr Wyddfa]]

* [[Tramffordd y Gogarth]]

 

[[Categori:Rheilffyrdd| ]]

[[Categori:Rheilffyrdd Cymru]]

 

[[be:Чыгуначны транспарт]]

[[be-x-old:Чыгунка]]