Dewiniaeth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

'''Dewiniaeth''', (hefyd '''dewindabaeth''', '''hudoliaeth''', '''y gelfyddyd''' a '''swyngyfaredd''') yw'r term am ddylanwadu ar ddigwyddiadau, gwrthrychau, pobl a ffenomena trwy foddion goruwchnaturiol, paranormal neu gyfriniol. Gallai hefyd cyfeirio at yr ymarferion a ddefnyddir i wneud hynny, a'r credau sy'n defnyddio'r rhain i esbonio digwyddiadau a ffenomena. Mewn termau [[Ocwlt|ocwltwyr]] modern, dewino yw'r weithred o gyfuno'r bydol â'r arucheler mwyn canolbwyntio'r ewyllys fel y caiff ddylanwad ar ddigwyddiad, gwrthrych, a bodau. Yn aml mae [[cyfriniaeth]], [[ocwlt|ocwltiaeth]], [[crefydd]], [[gwyddoniaeth]] a [[seicoleg]] yn dylanwadu ar ddewiniaeth.

 

 

Yn aml defnyddir technegau i weld pethau tu hwnt i'r dewin mewn gofod ac amser, yn bennaf i d[[darogan]] y dyfodol. Roedd unwaith adeg yng [[Cymru|Nghymru]] pryd byddai darogan yn rhan barchus, gydnabyddedig o fywyd cymdeithas, fel mae sylwadau Gerallt Cymro ynglŷn ag [[awenyddion]]<ref>Thomas Jones (cyf.), ''Gerallt Gymro'', Caerdydd, 1938.</ref> a hanes [[Dyn Hysbys|dynion hysbys]] yng Nghymru yn tystio. Yn ôl tystiolaeth gynnar, roedd darogan yn rhan sylfaenol o fywyd crefyddol y [[Celtiaid]], gyda ''vates'' ([[Gâl]]) a ''fili'' ([[Iwerddon]]) yn gyfrifol amdano gan amlaf. Byddai rhai yn derbyn eu gwybodaeth am y dyfodol drwy arsylwadau o ehediadau a galwadau adar. Dull arall ymhlith y Celtiaid oedd darogan yn ôl breuddwydion neu weledigaethau a gafwyd mewn llewyg, neu "swyn-gwsg".<ref>Griffiths, Kate Bosse; ''[[Byd y Dyn Hysbys]]: Swyngyfaredd yng Nghymru, td 83-84 , Y Lolfa 1977.</ref>