Brych (bioleg): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
fformatio yn ôl WikiProject Check
BDim crynodeb golygu
Llinell 1:
[[Delwedd:Vesnuschki.jpg|px350|bawd|Brychni haul ar [[wyneb]] plentyn.]]
[[Delwedd:Taches de rousseur.jpg|px350|bawd|Brychni haul ar [[braich|fraich]] person.]]
Ysmotyn neu smotiau melynllwyd ar y croen ydy '''brych,''' ('brychni' ydy'r lluosog); ceir ystyr arall i'r gair, sef amwisg [[buwch]] neu [[caeg|gaseg]] newydnewydd ei eni. Clystyrau bychan o [[melanin|felanin]] ydyw mewn gwirionedd. 'Brycheuyn', neu 'gwall' ydy ei ystyr yn yr hen Frythoneg 'bricca' ac fe'i ceir gyntaf yn y Gymraeg yn y Beibl, yn 1300, ''Tynn y brychewyn oth lygat dy hyn yn gyntaf''.
 
Mae brychni haul yn cael ei basio ymlaen o genhedlaeth i genhedlaeth, oherwydd y [[genyn dominant]] genemelanocortin-1, yn benodol: [[melanocortin]] (MC1R). Yr [[haul]] sy'n symbylu'r tyfiant, fel y sylweddolodd yr hen Gymru drwy roi'r enw 'brychni haul' arnynt. Mae pelydrau'r haul (yr [[uwchfioled]], yn benodol) yn ysbrydoli'r melanoseits i gynhyrchu melanin, sy'n cynyddu eu maint a thywyllu eu lliw.