Llandarcy: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B →‎Hanes: manion lawer...
Llinell 3:
 
== Hanes ==
Dewiswyd Llandarcy fel safle'r burfa olew oherwydd ei agosatrwydd âi [[Porthladd Abertawe|PhorthladdBorthladd Abertawe]], i le cafodd [[olew crai]] ei gludo dros y môr o'r [[Dwyrain Canol]]. Cafodd y safle ei ddifrodi gan fomiofomiau'r [[Luftwaffe]] ym [[1940]].<ref>{{dyf gwe| url=http://www.cluin.org/wales/download/chapple_uk_refinerylandfill.pdf| teitl=Assessment and Restoration of the BP Llandarcy Refinery Landfill| dyddiad=25 Mai 2004}}</ref> Ar ei bwynt uchaf, roedd y burfa'n gyflogwr o bwys yn ne-orllewin Cymru, gyda dros 2600 o weithwyr.<ref>{{dyf gwe| url=http://www.api.org/ehs/partnerships/community/landrestoration.cfm| teitl=Land Restoration / Llandarcy, Wales}}</ref> Ond, roedd hefyd yn gyfrifol am lygredd diwydiannol yng [[Cors Crymlyn|Nghors Crymlyn]] gerllaw, ardal a ddynodwyd fel [[LleoliadSafle o DiddorbedDdiddordeb WyddonolGwyddonol Arbennig]].<ref>{{dyf gwe| url=http://www.bp.com/liveassets/bp_internet/bp_caspian/bp_caspian_en/STAGING/local_assets/downloads_pdfs/xyz/BTC_English_General_OSRP_Content_Appendix_F.pdf| teitl=BTC General Oil Spill Response Plan: Appendix F, Potential Impacts of Oil Spillage to an Onshore Environment}}</ref> Cafodd graddfa'r gweithgareddau ar y safleu eu lleihau'n raddol dros y blynyddoedd, a caewyd y safle ym [[1998]].<ref>{{dyf gwe| url=http://www.bp.com/sectiongenericarticle.do?categoryId=9027310&contentId=7049832| teitl=Progressive: The helios awards| cyhoeddwr=BP}}</ref>
 
Enwyd y pentref ar ôl [[William Knox D'Arcy]] (cyfarwyddwr a sefydlodd y cwmni olew [[Anglo-Iranian Oil Company|Anglo-Persian]], rhagflaenydd BP), ac adeiladwyd tua 250 o dai allan o gerrig ynghyd a chanolfan gymunedol a siop leol.
 
Roedd y pentref yn leoliad llofruddiaeth y merched ysgol Pauline Floyd, Geraldine Hughes a Sandra Newton ym [[1973]]. Arhosodd eu llofruddiwr yn anwybyddus am 29 mlynedd, tan 2002, pan gymerwyd tystiolaeth [[DNA]] gan [[Heddlu De Cymru]] o fedd Joe Kappen, a weithiodd fel dyn drws, gyrrwr loriau a bysiau. Bu farw Kappen o [[cancr|gancr]] yr [[ysgyfaint]] ar [[17 Mehefin]] [[1990]], yn 49 oedd, ac aeth a'i gyfrinach gydag ef i'w fedd.<ref>{{dyf gwe| url=http://www.guardian.co.uk/lifeandstyle/2003/jan/18/weekend.kevintoolis| teitl=The hunt for the Saturday Night Strangler| cyhoeddwr=The Guardian| dyddiad=18 Ionawr 2003}}</ref>
 
== Chwaraeon a hamdden ==