Anghydffurfiaeth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu |
|||
Llinell 7:
==Cymru==
{{Prif|Ymneilltuaeth yng Nghymru}}
Y [[Cymru|Cymro]] Anghydffurfiol cyntaf o bwys oedd [[John Penry]], a ferthyrwyd ym [[1593]]. Yr eglwys
Ym myd gwleidyddiaeth tueddai'r Anghydffurfwyr cynnar i osgoi
▲Y [[Cymru|Cymro]] Anghydffurfiol cyntaf o bwys oedd [[John Penry]], a ferthyrwyd ym [[1593]]. Yr eglwys Anghyddfurfiol gyntaf yn y wlad oedd honno yn [[Llanfaches]] ([[Sir Fynwy]]) a sefydlwyd gan Annibynwyr a Bedyddwyr ym [[1639]].
▲Ym myd gwleidyddiaeth tueddai'r Anghydffurfwyr cynnar i osgoi ymyryd yn uniongyrchol yn y byd a'i bethau (heblaw am faterion eglwysig). Am gyfnod gellid dweud bod Ymneilltuaeth Gymreig wedi bod yn geidwadol ond erbyn y [[19eg ganrif]] dechreuai Ymneilltuwyr chwarae rhan gynyddol bwysig yng ngwleidyddiaeth y wlad ac erbyn ail hanner y ganrif honno tueddai'r achos Ymneilltuol i fod ynghlwm wrth [[Radicaliaeth]] a'r galw am [[Datgysylltu'r Eglwys Anglicanaidd yng Nghymru|Ddatgysylltu'r Eglwys Anglicanaidd yng Nghymru]] a [[hunanlywodraeth]] (neu Ymreolaeth) i Gymru. Un o ganlyniadau hyn oedd ffurfio mudiadau radicalaidd fel [[Cymru Fydd]] a chwyddo'r gefnogaeth i [[Rhyddfrydiaeth|Ryddfrydiaeth]].
Roedd cyfraniad awduron Anghydffurfiol i [[Llenyddiaeth Gymraeg|lenyddiaeth Gymraeg]] yn sylweddol iawn, ac er i'r enwadau dueddu i fod yn gul eu gorwelion llenyddol (yn erbyn y [[nofel]], er enghraifft), esgorodd Anghydffurfiaeth ar rai o lenorion pwysicaf y Gymraeg, fel [[Morgan Llwyd]], [[Ann Griffiths]], [[William Williams Pantycelyn]], [[Daniel Owen]] ac [[Owen Morgan Edwards]].
| |||