Adeileddiaeth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Ham II (sgwrs | cyfraniadau) B →Dyladwadau: sillafu |
Ham II (sgwrs | cyfraniadau) amrywiol |
||
Llinell 3:
Roedd '''Adeileddiaeth''' ({{iaith-en|Constructivism}}) yn athroniaeth gelfyddydol a phensaernïol a ddechreuwyd yn [[Rwsia]] gan [[Vladimir Tatlin]] yn 1913. Roedd yr athroniaeth yn ymwrthod â'r syniad o gelf fel gweithred arwahân ac hunangynhwysol ac bod iddo, yn hytrach, rôl mewn llunio cymdeithasol. Roedd y mudiad o blaid celf fel gweithred at bwrpas cymdeithasol. Roedd yn fudiad [[avant-garde]] a gafodd ddylanwad fawr ar fudiadau celf y 20g, gan ddylanwadu symudiadau fel [[Bauhaus]] a [[De Stijl]]. Roedd ei ddylanwad yn eang, gydag effaith dwys ym maes [[pensaernïaeth]], [[cerflun]]io, [[dylunio graffig]], dylunio diwydiannol, [[theatr]], [[ffilm]], [[dawns]], [[ffasiwn]] ac, i ryw raddau, [[cerddoriaeth]].
==
[[Delwedd:Tatlin's Tower maket 1919 year.jpg|bawd|unionsyth|Tŵr Tatlin, macet, 1919]]▼
Ysbrydolwyd y mudiad gan [[Ciwbiaeth|Giwbiaeth]] [[Pablo Picasso]] a'r artist Vladimir Tatlin a ddechreuodd gyda creu tri-dimensiwn i'w gelf yn 1910. Roedd Tatlin yn lafar dros ddefnyddio deunydd cymdeithas megis gwyr, pren a metal yn ei waith. Roedd hefyd yn rhoi pwys mawr ar hunan-gynhaliaeth ei waith gan bwysleisio pob rhan fel uned arwahân.
Llinell 17 ⟶ 16:
===Tatlin, celf adeiladol a chynhyrchiant===
▲[[Delwedd:Tatlin's Tower maket 1919 year.jpg|chwith|bawd|unionsyth|Model ar gyfer Tŵr Tatlin
Gwaith canonyddol Adeileddiaeth oedd cynnig Vladimir Tatlin ar gyfer Cofeb i'r Drydedd Ryngwladiaeth (neu'r Comintern), 1919, a gyfunodd estheteg peiriant gyda chydrannau deinamig yn ddathlu technoleg gyda defnydd o lifoleadau a thaflunio. Beirniadodd Gabo gynllun Tatlin yn gyhoeddus trwy ddweud: "Gellir creu unai tai a phontydd ffwythiannol neu gelf pur ar gyfer celf, ond nid y ddau".
Llinell 22:
===Celf wrth wasanaeth y chwyldro===
[[Delwedd:Klinom Krasnim by El Lisitskiy (1920) Cropped.jpg|bawd|[[El Lissitzky]], ''Curwch y gwynion gyda'r lletem goch'' (1920)]]
Yn union fel y cawsant eu hamgylchynu gan waith dylunio diwydiannol, roedd yr adeiladwyr yn gweithio mewn gwyliau cyhoeddus a dyluniadau posteri stryd ar gyfer llywodraeth y chwyldro Bolsieficaidd. Efallai y mwyaf enwog o'r rhain i Vítsiebsk. Y mwyaf adnabyddus oedd y poster gan [[El Lissitzky]]: '' Wedi'i ysbrydoli gan y datganiad gan Vladimir Maiakovsky "y strydoedd yw ein brwsys, ein paledi," cymerodd artistiaid a dylunwyr rhan ym mywyd cyhoeddus yn ystod [[Rhyfel Cartref Rwsia]]. Un enghraifft feirniadol oedd yr ŵyl a gynigiwyd ar gyfer y Gyngres Komintern yn 1921 gan Alexander Feixin a [[Lyubov Popova]]. I grynhoi, roedd rhai o'r adeiladwyr yn ymwneud yn gryf â ffenestr ROSTA, ymgyrch gwybodaeth gyhoeddus Bolsiefic o amgylch y 1920au. Y rhai mwyaf enwog o'r ymgyrch hon oedd yr arlunydd a'r bardd Vladimir Maiakovsky a Vladimir Lebedev.
Llinell 31 ⟶ 32:
Roedd Adeileddiaeth Ryngwladol yn ganlyniad y mudiad Sofietaidd a'r mudiadau blaenorol Ewropeaidd. Dau o'i ddylanwadau mwyaf oedd [[Dada]] gyda'i gwrthddweud o gysyniadau traddodiadol o gelf a'r mudiad [[Bauhaus]] newydd oedd yn tyfu'n sydyn dan arweiniad [[Walter Gropius]] ers 1919.
Roedd Adeileddiaeth Ryngwladol arwahân i'r ddelfryd Sofietaidd ac yn fwy ysbrydol a llai gwleidyddol. Daeth yn
==Oriel==
<gallery widths="200px" heights="200px" perrow="4">
Delwedd:Gosprom 1 May.jpg|Adeilad Derzhprom yn [[Kharkiv]]. O'r Всесвітній архітектурній енциклопедії ('Gwyddoniadur Pensaerniaeth y Byd') yn dynodi'r benod ar Adeileddiaeth
Delwedd:Die Kunst ist tot.Tatlin.jpg|"Mae celfyddyd yn farw – Hir oes i gelf peiriant newydd Tatlin"
Delwedd:'Proun Vrashchenia' by El Lissitzky, ca. 1919.jpg|''Proun Vrashchenia'', El Lissitzky, 1919
| |||