Brigantia
Brigantia oedd prif dduwies y Brigantes, llwyth Celtaidd a drigai yn y tir sy'n ogledd Lloegr erbyn heddiw. Er iddi gael ei haddoli mewn rhannau eraill o'r Brydain Rufeinig yn ogystal, roedd hi'n dduwies arbennig i'r Brigantiaid, a enwir ar ei hôl, yn ôl pob tebyg.
Cedwir enw'r dduwies mewn saith arysgrif o'r cyfnod Rhufeinig. Mae dwy o'r rhain yn ei huniaethu â'r dduwies Rufeinig Victoria. Mae un arall yn ei huniaethu â Caelestis, un o dduwiesau'r Gogledd Affrica Rufeinig. Mae cerflun o gaer Rufeinig Birrens, de'r Alban, yn ei phortreadu fel Minerva gyda choron ac adenydd Victoria. Awgryma'r dystiolaeth fod y Rhufeiniaid yn ei gweld fel duwies Buddugoliaeth gyda chysylltiad â'r nefoedd.
Ffynonellau golygu
- Bernhard Maier, Dictionary of Celtic religion and culture (Boydell Press, 1998)
