Celynnin
sant o'r 5ed neu'r 6ed ganrif
Sant Cymreig oedd Celynnin (ceir y ffurfiau Celymin a Celynen hefyd) oedd yn byw yn y 5ed neu'r 6g, yn ôl traddodiad. Ychydig a wyddys amdano.
| Celynnin | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | 5 g  Cymru |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | mynach |
| Tad | Tyno Helig |
Dywedir ei fod yn un o feibion niferus Helig Foel. Sefydlodd ddwy eglwys (neu llan), un ar lethrau gorllewinol Dyffryn Conwy a'r llall ar lan Bae Ceredigion ym Meirionnydd.
Mae'r hen eglwys Llangelynnin yn Nyffryn Conwy yn hynafol iawn; credir y gall rhannau o'r eglwys bresennol ddyddio o'r 12g, ac mae rhannau healaeth ohoni o'r 14g.[1] Yn y fynwent cweir ffynnon, a elwir yn Ffynnon Gelynnin. Roedd yn ffynnon sanctaidd ac arferid trochi plant sâl ynddi i'w gwella. Roedd plant yn cael eu bedyddio ynddi hefyd.[2]