Y cerebrwm yw'r darn fwyaf o'r ymennydd. Mae yn rhan flaen yr ymennydd. Mae'n cynnwys tua 15 biliwn o gelloedd, a dyma'r strwythur ymennydd diweddaraf i esblygu.

Cerebrwm
Enghraifft o'r canlynolrhanbarth yr ymennydd, math o organ, dosbarth o endidau anatomegol Edit this on Wikidata
Mathsegment of forebrain, endid anatomegol arbennig Edit this on Wikidata
Rhan oprosenceffalon Edit this on Wikidata
Yn cynnwyshemisffer cerebrol Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Llabedi'r ymennydd

Swyddogaeth golygu

Mae'r cerebrwm yn derbyn data o organau golwg a synnwyr eraill, ac yn 'gwneud sens' ohono trwy ei ddehongli. Mae'n rheoli ymwybyddiaeth a gweithgaredd y cyhyrau gwirfoddol. Mae'n cynllunio, ystyried, beirniadu, ac yn trefnu lleferydd a gwybodaeth. Dyma'r 'swyddogaethau meddyliol uwch'.

Strwythur golygu

Rhennir y cerebrwm yn ddau hemisffer cerebrol. Mae'r ddau hemisffer cerebrol wedi'u cysylltu gan dri band o ffibrau nerf, neu gomiswr, sy'n cysylltu'r ddwy hanner. Mae haenau allanol y cerebrwm yn cynnwys y mater llwyd, ac fe'i gelwir y cortecs cerebrol. Mae'r haenau mewnol yn cynnwys y mater gwyn (ffibrau nerf), a'r ganglia sylfaenol.

Yn y cerebrwm, mae rhanbarthau penodol ar gyfer pob math o ysgogiad ac ymateb. Er enghraifft, llabed yr ocsipwt yw'r rhanbarth ar gyfer derbyniad gweledol, llabed yr arlais ar gyfer derbyniad clywedol, a llabed barwydol ar gyfer cyffwrdd, arogl, tymheredd a chydgysylltiad ymwybodol. Mae'r llabed blaen yn gweithredu ar sail fewnbwn synhwyraidd a ffactorau eraill.

Gweler hefyd golygu

Cyfeiriadau golygu