Dihareb

dywediad sy'n rhoi cyngor, yn aml fel delwedd

Dywediad byr, poblogaidd yw dihareb, sy'n mynegi gwiredd yn seiliedig ar brofiad o fywyd cyffredin. Nid yw dihareb yn ddyfyniad o eiriau un person, yn hytrach, mae'n tarddio o draddodiad llafar fel rheol, ac yn crynhoi doethineb canrifoedd. Mae gan bob iaith a diwylliant ei diarebion unigryw ei hun er y ceir rhai diarebion sy'n "rhyngwladol" ac a geir mewn sawl iaith a diwylliant. Mae'r wireb yn perthyn yn agos i'r ddihareb ond er bod diarebion yn cynnwys elfen wirebol yn aml nid yw pob gwireb yn ddihareb.

Dihareb
Rhan o Lyfr Coch Hergest sy'n rhestru diarhebion Cymraeg yn y 14g, e.e. "Clywir corn cyn ei weled"
Enghraifft o'r canlynoldosbarth llenyddol Edit this on Wikidata
Mathparoimia, ymadrodd, popular saying Edit this on Wikidata
Rhan ogenres bychain o fewn llên gwerin Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Yn aml, mae dihareb yn cynnwys trosiad, er enghraifft, "Nid aur yw popeth melyn" a "Gorau cannwyll pwyll i ddyn". Ond ceir diarebion heb drosiadau hefyd, e.e. "Trech Duw na phob darogan".

Llyfryddiaeth

golygu
  • T. O. Jones, gol. J. Hughes, Diarebion y Cymry (Conwy, 1891)
  • O. M. Edwards, Diarhebion Cymru (Wrecsam, 1897)
  • Evan Jones, Doethineb Llafar (Abertawe, 1925)
  • William Hay, Diarhebion Cymru (Lerpwl, 1925)
  • J. J. Evans, Diarhebion Cymraeg / Welsh Proverbs (Gwasg Gomer, 1965)
  • Mary Williams, Dawn Ymadrodd (Gwasg Gomer, 1978; 2/2016)

Gweler hefyd

golygu

Dolenni allanol

golygu
Chwiliwch am dihareb
yn Wiciadur.
  Eginyn erthygl sydd uchod am lenyddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.