Dol matryoshka

Set o ddoliau pren sy'n lleihau yn eu maint ac yn cael eu gosod o fewn i'w gilydd yw doliau matryoshka (hefyd doliau Rwsiaidd). Mae'r enw matryoshka (матрёшка), yn llythrennol "gwraig fach", yn ffurf fachigol o'r enw benywaidd Rwsiaidd Matryona (Матрёна) neu Matriosha.

Dol matryoshka

Math	dol, cultural icon
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Y set matryoshka gwreiddiol a grëwyd gan Zvyozdochkin a Malyutin, 1892

Mae set matryoshka yn cynnwys ffigur pren, sy'n gwahanu, o'r top o'r gwaelod, i ddatgelu ffigur llai o'r un math y tu mewn, sydd, yn ei dro, ffigur arall y tu mewn iddo, ac yn y blaen.

Cafodd y set gyntaf o doliau Rwsiaidd ei gwneud ym 1890 gan Vasily Zvyozdochkin o ddyluniad gan Sergey Malyutin, a oedd yn arlunydd crefftau gwerin yn Abramtsevo, Oblast Moscfa. Yn draddodiadol, menyw yw'r haen allanol, wedi'i gwisgo mewn sarafan, gwisg siwmper werin draddodiadol o Rwsia. Gallai'r ffigurau y tu mewn iddynt fod o'r naill ryw neu'r llall; mae'r ddol leiaf, fewnol fel arfer yn fabi wedi'i droi o un darn o bren. Mae llawer o'r grefft yn y gwaith o beintio'r doliau. Mae'r doliau yn aml yn dilyn thema; gall y themâu amrywio, o gymeriadau straeon tylwyth teg i arweinwyr Sofietaidd. Yn y Gorllewin, mae doliau matryoshka yn aml cael eu camenwi fel "doliau babushka",; mae babushka yn golygu "mam-gu" neu "hen wraig".