Fformiwla Un

Fformiwla Un
Math o gyfrwng	automobile racing series, pencampwriaeth y byd
Dechrau/Sefydlu	1950
Prif weithredwr	Stefano Domenicali
Gweithredwr	Formula One Group
Gwefan	https://www.formula1.com
	Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Fformiwla Un yw'r dosbarth uchaf o rasio ceir sydd wedi ei rheoli gan y Fédération Internationale de l'Automobile (FIA). Mae'r term fformiwla yn cyfeirio at set o reolau mae rhaid i bob cystadleuydd a char cydymffurfio gyda. Mae'r tymor yn cynnwys cyfres o rasys, neu Grands Prix, sydd yn digwydd yn bennaf ar gylchffyrdd, ond hefyd ar nifer bach o strydoedd cyhoeddus sydd wedi eu cau. Mae canlyniadau pob ras yn cyfri tuag at ddwy Bencampwriaeth y Byd blynyddol, un ar gyfer gyrwyr a'r llall ar gyfer cynhyrchwyr.

Mae ceir Fformiwla Un yn medru cyrraedd cyflymder uchel, hyd at 360 km/a (220 milltir yr awr). Mae'r ceir yn gallu tynnu mwy na 5 G-force yn rhai corneli. Mae'r perfformiad y ceir yn dibynnu llawer ar electroneg (er mae rhai cymhorthion gyrwr wedi ei gwahardd ers 2007), aerodynameg, hongiadau a theiars. Mae'r fformiwla wedi gweld llawer o esblygiadau a newidiadau yn ystod ei hanes.

Cychwynodd Fformiwla un ar Mai 17 yn 1950 ac wedi parhau hefo o leiaf 7 ras wedi'i chynal bob blwyddun ers hynny.

Hanes

Tarddodd y gyfres Fformiwla un hefo'r Phencampwriaeth Ewropeaidd rasio ceir Grand Prix (i gyn hanes 1947) yn yr 1920au a'r 1930au. Mae'r fformiwla yn cynnwys set o reolau y mae'n rhaid i bob car sy'n cymryd rhan eu bodloni. Roedd Fformiwla Un yn fformiwla newydd y cytunwyd arni yn ystod 1946 gyda'r rasys di-bencampwriaeth cyntaf yn cael eu cynnal y flwyddyn honno. Y ras Fformiwla 1 gyntaf oedd Grand Prix Turin 1946. Roedd nifer o sefydliadau rasio Grand Prix wedi gosod rheolau ar gyfer pencampwriaeth byd cyn yr Ail Ryfel Byd, ond oherwydd atal rasio yn ystod y gwrthdaro, ni chafodd Pencampwriaeth Gyrwyr y Byd ei ffurfioli tan 1947. Cynhaliwyd ras gyntaf pencampwriaeth y byd yn Silverstone yn y Deyrnas Unedig ym 1950. Enillodd Giuseppe Farina, yn ei Alfa Romeo, Bencampwriaeth Gyrwyr y Byd gyntaf ym 1950, gan drechu ei gyd-chwaraewr Juan Manuel Fangio o drwch blewyn. Fodd bynnag, enillodd Fangio y teitl ym 1951, 1954, 1955, 1956, a 1957 (safodd ei record o bum teitl Pencampwriaeth y Byd am 45 mlynedd nes i Michael Schumacher gipio ei chweched teitl yn 2003). Amharwyd ar rediad Fangio (ar ôl anaf) gan y pencampwr dwy-amser Alberto Ascari o Ferrari. Dilynodd pencampwriaeth i'r timau yn 1958. Er bod Stirling Moss o'r DU yn gallu cystadlu'n rheolaidd, ni lwyddodd erioed i ennill pencampwriaeth y byd ac mae 'The Independent' wedi'i ddisgrifio fel "Y gyrrwr mwyaf i byth ennill pencampwriaeth y byd".

Rhagoriaeth Prydain

Cyflwynwyd cyfnod o oruchafiaeth Brydeinig gan Mike Hawthorn a buddugoliaethau pencampwriaeth Vanwall yn 1958, er bod Stirling Moss wedi bod ar flaen y gad yn y gamp heb erioed sicrhau teitl y byd. Rhwng Hawthorn, Jim Clark, Jackie Stewart, John Surtees and Graham Hill, Enillodd gyrwyr Prydain naw Pencampwriaeth Gyrwyr ac enillodd timau Prydain bedwar teitl Pencampwriaeth Adeiladwyr ar ddeg rhwng 1958 a 1974.

Datblygiadau technolegol

Yn araf bach, daeth pwysau aerodynamig i bwysigrwydd dylunio ceir gydag ymddangosiad aerofoils yn ystod y 1960au hwyr. Yn ystod y 1970au hwyr, cyflwynodd Lotus aerodynameg effaith daear (a ddefnyddiwyd yn flaenorol ar Chaparral 2J Jim Hall yn ystod 1970) a oedd yn rhoi grym aruthrol i lawr ac yn cynyddu cyflymder cornelu yn sylweddol. Roedd y grymoedd aerodynamig yn pwyso'r ceir i'r trac hyd at bum gwaith pwysau'r car. O ganlyniad, roedd angen ffynhonnau hynod anystwyth i gynnal uchder y reid yn gyson, gan adael yr ataliad bron yn solet. Roedd hyn yn golygu bod y gyrwyr yn dibynnu'n gyfan gwbl ar y teiars am unrhyw ychydig bach o glustogi'r car a'r gyrrwr rhag afreoleidd-dra ar wyneb y trac.

Dychweliad gweithgynhyrchwyr

Enillodd Michael Schumacher a Ferrari bum Pencampwriaeth Gyrwyr yn olynol (2000-2004) a chwe Phencampwriaeth Adeiladwyr yn olynol (1999-2004). Gosododd Schumacher lawer o records newydd, gan gynnwys y rhai ar gyfer ennlli Grand Prix y mwyaf (91, ers cael eu curo gan Lewis Hamilton, o 2021 mae gan Lewis 103 o ennilloedd), ennillau mewn tymor (un deg tri allan o un deg naw), a’r rhan fwyaf o Bencampwriaethau Gyrwyr (saith, yn gysylltiedig â Lewis Hamilton yn 2021). Daeth rhediad pencampwriaeth Schumacher i ben ar 25 Medi 2005, pan ddaeth gyrrwr Renault, Fernando Alonso, yn bencampwr ieuengaf Fformiwla Un bryd hynny (tan Lewis Hamilton yn 2008 ac yna Sebastian Vettel yn 2010). Yn ystod 2006, enillodd Renault ac Alonso y ddau deitl eto. Ymddeolodd Schumacher ar ddiwedd 2006 ar ôl un mlynedd ar bymtheg yn Fformiwla Un, ond daeth allan o ymddeoliad ar gyfer tymor 2010, gan rasio ar gyfer tîm gweithfeydd Mercedes a oedd newydd ei ffurfio, yn dilyn ailfrandio Brawn GP.

Yn ystod y cyfnod hwn, newidiwyd rheolau'r bencampwriaeth yn aml gan yr FIA gyda'r bwriad o wella'r gweithredu ar y trac a thorri costau. Gorchmynion tîm, a oedd yn gyfreithiol ers i'r bencampwriaeth ddechrau yn 1950, yn ystod 2002, ar ôl sawl digwyddiad, lle bu timau'n trin canlyniadau rasio yn agored, gan gynhyrchu cyhoeddusrwydd negyddol, yn fwyaf enwog gan Ferrari yn Grand Prix Awstria 2002. Roedd newidiadau eraill yn cynnwys y fformat cymhwyso, y system sgorio pwyntiau, y rheoliadau technegol, a rheolau sy'n nodi pa mor hir y mae'n rhaid i beiriannau a theiars bara. Gwelodd "rhyfel teiars" rhwng cyflenwyr Michelin a Bridgestone amseroedd lap yn gostwng, er, yn Grand Prix yr Unol Daleithiau yn 2005 yn Indianapolis, ni wnaeth saith o bob deg tîm rasio pan ystyriwyd bod eu teiars Michelin yn anniogel i'w defnyddio, gan arwain at Bridgestone yn dod yn y cyflenwr teiars unigol i Fformiwla Un ar gyfer tymor 2007 yn ddiofyn. Yna aeth Bridgestone ymlaen i lofnodi contract ar 20 Rhagfyr 2007 a oedd yn eu gwneud yn swyddogol fel y cyflenwr teiars unigryw ar gyfer y tri thymor nesaf.

Yn ystod 2006, amlinellodd Max Mosley ddyfodol "gwyrdd" ar gyfer Fformiwla Un, lle byddai defnydd effeithlon o ynni yn dod yn ffactor pwysig.

Gan ddechrau yn 2000, gyda Ford yn prynu Stewart Grand Prix i ffurfio tîm Rasio Jaguar, aeth timau newydd sy'n eiddo i gynhyrchwyr i mewn i Fformiwla Un am y tro cyntaf ers ymadawiad Alfa Romeo a Renault ar ddiwedd 1985. Erbyn 2006, mae'r timau gwneuthurwr – Renault, BMW, Toyota, Honda, a Ferrari – oedd yn dominyddu’r bencampwriaeth, gan gipio pump o’r chwe lle cyntaf ym Mhencampwriaeth yr Adeiladwyr. Yr unig eithriad oedd McLaren, a oedd ar y pryd yn eiddo'n rhannol i Mercedes-Benz. Trwy'r Grand Prix Manufacturers Association (GPMA), mae'r gwneuthurwyr wedi negodi cyfran fwy o elw masnachol Fformiwla Un a mwy o lais yn y ffordd y caiff y gamp ei rhedeg.

Dirywiad gweithgynhyrchwyr a dychweliad y preifatwyr

Yn 2008 a 2009, ddoth Honda, BMW, a Toyota i gyd yn ôl o rasio Fformiwla Un o fewn cyfnod o flwyddyn, gan roi'r bai ar y dirwasgiad economaidd. Arweiniodd hyn at ddiwedd goruchafiaeth y gwneuthurwr yn y gamp. Aeth tîm Honda F1 trwy bryniant rheolwyr i ddod yn 'Brawn GP' gyda Ross Brawn a Nick Fry yn rhedeg ac yn berchen ar y rhan fwyaf o'r sefydliad. Diswyddodd Brawn GP gannoedd o weithwyr, ond enillodd bencampwriaethau byd y flwyddyn yn y pen draw. Prynwyd BMW F1 allan gan sylfaenydd gwreiddiol y tîm, Peter Sauber. Roedd Tîm Lotus F1 yn dîm arall, a arferai fod yn eiddo i wneuthurwyr, a ddychwelodd i berchnogaeth “breifat”, ynghyd â phrynu allan tîm Renault gan fuddsoddwyr Genii Capital. Fodd bynnag, mae cysylltiad â'u perchnogion blaenorol wedi goroesi o hyd, gyda'u car yn parhau i gael ei bweru gan Uned Bwer Renault tan 2014.

Hefyd cyhoeddodd McLaren hefyd ei fod am adennill y cyfranddaliadau yn ei dîm oddi wrth Mercedes-Benz (adroddwyd bod partneriaeth McLaren â Mercedes wedi dechrau suro gyda phrosiect car ffordd SLR McLaren Mercedes a phencampwriaethau F1 anodd a oedd yn cynnwys McLaren yn euog o ysbïo ar Ferrari). Felly, yn ystod tymor 2010, aeth Mercedes-Benz yn ôl i mewn i'r gamp fel gwneuthurwr ar ôl iddo brynu Brawn GP, a rhannu gyda McLaren ar ôl 15 tymor gyda'r tîm.

Yn ystod tymor 2009 Fformiwla Un, cafodd y gamp ei gafael yn yr anghydfod FIA-FOTA. Cynigiodd Llywydd yr FIA Max Mosley nifer o fesurau torri costau ar gyfer y tymor canlynol, gan gynnwys cap cyllideb dewisol ar gyfer y timau, byddai timau sy'n dewis cymryd y cap cyllideb yn cael mwy o ryddid technegol, adenydd blaen a chefn addasadwy ac injan. heb fod yn ddarostyngedig i gyfyngwr parch. Credai Cymdeithas Timau Fformiwla Un (FOTA) y byddai caniatáu i rai timau gael rhyddid technegol o'r fath wedi creu pencampwriaeth 'dwy haen', ac felly gofynnodd am drafodaethau brys gyda'r FIA. Fodd bynnag, chwalodd y trafodaethau a chyhoeddodd timau FOTA, ac eithrio Williams a Force India, 'nad oedd ganddynt unrhyw ddewis' ond ffurfio cyfres pencampwriaeth ymwhanu.

Rasio a strategaeth

Mae digwyddiad Grand Prix Fformiwla Un yn rhychwantu penwythnos. Mae'n dechrau gyda dwy sesiwn ymarfer am ddim ddydd Gwener (ac eithrio ym Monaco, lle mae practisau dydd Gwener yn cael eu symud i ddydd Iau), ac un ymarfer am ddim ddydd Sadwrn. Caniateir i yrwyr ychwanegol (a adwaenir yn gyffredin fel trydydd gyrwyr) redeg ar ddydd Gwener, ond dim ond dau gar y gellir eu defnyddio fesul tîm, sy'n ei gwneud yn ofynnol i yrrwr rasio ildio ei sedd. Cynhelir sesiwn gymhwyso ar ôl y sesiwn ymarfer am ddim ddiwethaf. Y sesiwn hon sy'n pennu trefn gychwynnol y ras ddydd Sul.

Rheolau teiars

All bob dreifiwr mond ddefnyddio 13 set o olwynion ar gyfer tywydd sych, 4 set o olwynion 'intermediate' ag 3 set olwynion tywydd gwlyb dros yr wsos rasio. mae wsos rasio fel arfer yn para o dydd Gwener hyd at dydd Sul.

Cymwys

Am lawer o hanes y gamp, nid oedd sesiynau cymhwyso fawr ddim yn wahanol i sesiynau ymarfer; byddai gan yrwyr un neu fwy o sesiynau i osod eu hamser cyflymaf, gyda'r drefn grid yn cael ei phennu gan lin sengl gorau pob gyrrwr, gyda'r cyflymaf yn cael y safle cyntaf ar y grid, y cyfeirir ato fel safle polyn. Rhwng 1996 a 2002, y fformat oedd sesiwn saethu 1 awr. Parhaodd y dull hwn tan ddiwedd 2002 cyn i'r rheolau gael eu newid eto oherwydd nad oedd y timau yn rhedeg yn gynnar yn y sesiwn i fanteisio ar amodau trac gwell yn ddiweddarach.

Yn gyffredinol cyfyngwyd y gridiau i 26 o geir - pe bai mwy o geisiadau ar gyfer y ras, byddai cymhwyso hefyd yn penderfynu pa yrwyr fyddai'n dechrau'r ras. Yn ystod y 1990au cynnar, roedd nifer y ceisiadau mor uchel nes bod yn rhaid i'r timau a berfformiodd waethaf fynd i mewn i sesiwn cyn-gymhwyso, gyda'r ceir cyflymaf yn cael eu caniatáu i'r brif sesiwn gymhwyso. Dechreuodd y fformat cymhwyso newid yn gynnar yn y 2000au, gyda'r FIA yn arbrofi gyda chyfyngu ar nifer y lapiadau, pennu'r amser cyfanredol dros ddwy sesiwn, a chaniatáu un lap cymhwyso yn unig i bob gyrrwr.

Mabwysiadwyd y system gymhwyso bresennol yn nhymor 2006. Fe'i gelwir yn gymhwysedd "digwyddiad", ac fe'i rhennir yn dri chyfnod, a elwir yn Q1, Q2, a Q3. Ym mhob cyfnod, mae gyrwyr yn rhedeg lapiau cymhwyso i geisio symud ymlaen i’r cyfnod nesaf, gyda’r gyrwyr arafaf yn cael eu “curo allan” o gymhwyso (ond nid y ras o reidrwydd) ar ddiwedd y cyfnod a’u safleoedd grid wedi’u gosod o fewn y pump mwyaf cefn. yn seiliedig ar eu hamseroedd glin gorau. Caniateir cymaint o lapiau ag y dymunant o fewn pob cyfnod i yrwyr. Ar ôl pob cyfnod, mae pob amser yn cael ei ailosod, a dim ond lap cyflymaf gyrrwr yn y cyfnod hwnnw (tordyletswyddau gwahardd) sy'n cyfrif. Gellir cwblhau unrhyw lap wedi'i amseru cyn diwedd y cyfnod hwnnw, a bydd yn cyfrif tuag at leoliad y gyrrwr hwnnw. Mae nifer y ceir sy'n cael eu dileu ym mhob cyfnod yn dibynnu ar gyfanswm y ceir sy'n ymuno â'r bencampwriaeth. Ar hyn o bryd, gydag 20 o geir, mae Q1 yn rhedeg am 18 munud, ac yn dileu'r pum gyrrwr arafaf.Yn ystod y cyfnod hwn, ni fydd unrhyw yrrwr y mae ei lin orau yn cymryd mwy na 107% o'r amser cyflymaf yn Q1 yn cael cychwyn y ras heb ganiatâd y stiwardiaid. Fel arall, mae pob gyrrwr yn mynd ymlaen i'r ras er yn y mannau cychwyn gwaethaf. Nid yw'r rheol hon yn effeithio ar yrwyr yn Q2 na Q3. Yn Q2, mae gan y 15 gyrrwr sy'n weddill 15 munud i osod un o'r deg amser cyflymaf a symud ymlaen i'r cyfnod nesaf. Yn olaf, mae Q3 yn para 12 munud ac yn gweld y deg gyrrwr sy'n weddill yn penderfynu ar y deg safle grid cyntaf. Ar ddechrau tymor Fformiwla 1 2016, cyflwynodd yr FIA fformat cymhwyso newydd, lle roedd gyrwyr yn cael eu bwrw allan bob 90 eiliad ar ôl i gyfnod penodol o amser fynd heibio ym mhob sesiwn. Y nod oedd cymysgu safleoedd grid ar gyfer y ras, ond oherwydd amhoblogrwydd dychwelodd yr FIA i'r fformat cymhwyso uchod ar gyfer y Meddyg Teulu Tsieineaidd, ar ôl rhedeg y fformat ar gyfer dwy ras yn unig.

Rhoddir un set o'r teiars meddalaf i bob car i'w defnyddio yn C3. Rhaid i'r ceir sy'n gymwys ar gyfer Q3 eu dychwelyd ar ôl Q3; gall y ceir nad ydynt yn gymwys ar gyfer Q3 eu defnyddio yn ystod y ras. Mae'n rhaid i'r deg gyrrwr cyntaf, hy y gyrwyr trwodd i Q3, ddechrau'r ras ar y teiar sy'n gosod yr amser cyflymaf yn Q2, oni bai bod y tywydd yn gofyn am ddefnyddio teiars tywydd gwlyb, ac os felly bydd yr holl reolau am y teiars yn ennill' t gael ei ddilyn. Mae gan bob un o'r gyrwyr na chymerodd ran yn Q3 ddewis teiars am ddim ar gyfer dechrau'r ras. Rhoddir unrhyw gosbau sy'n effeithio ar safle'r grid ar ddiwedd y cyfnod cymhwyso. Gellir gosod cosbau grid am dorri rheolau gyrru yn y Grand Prix blaenorol neu gyfredol, neu am newid blwch gêr neu gydran injan. Os bydd car yn methu â chraffu, bydd y gyrrwr yn cael ei wahardd rhag cymhwyso ond yn cael cychwyn y ras o gefn y grid yn ôl disgresiwn stiward y ras. Mae 2021 wedi gweld treialu ras ‘cymhwyso sbrint' ar y dydd Sadwrn o dri phenwythnos rasio, gyda’r bwriad o brofi’r dull newydd o gymhwyso.

Ras

Mae'r ras yn dechrau gyda lap cynhesu, ac ar ôl hynny mae'r ceir yn ymgynnull ar y grid cychwyn yn y drefn y gwnaethant gymhwyso. Cyfeirir at y lap hon yn aml fel y lap ffurfio, wrth i'r ceir lap yn ffurfio heb unrhyw oddiweddyd (er y gall gyrrwr sy'n gwneud camgymeriad adennill tir coll ar yr amod ei fod wedi disgyn i gefn y cae). Mae'r lap cynhesu yn caniatáu i yrwyr wirio cyflwr y trac a'u car, yn rhoi cyfle i'r teiars gynhesu i gynyddu tyniant, a hefyd yn rhoi amser i'r criwiau pwll glirio eu hunain a'u hoffer o'r grid.

Unwaith y bydd yr holl geir wedi ffurfio ar y grid, ar ôl i'r car meddygol osod ei hun y tu ôl i'r pecyn, mae system olau uwchben y trac yn nodi dechrau'r ras: mae pum golau coch yn cael eu goleuo ar gyfnodau o un eiliad; yna maent i gyd yn cael eu diffodd ar yr un pryd ar ôl amser amhenodol (llai na 3 eiliad fel arfer) i nodi dechrau'r ras. Gellir rhoi'r gorau i'r weithdrefn gychwyn os bydd gyrrwr yn sefyll ar y grid, wedi'i arwyddo trwy godi ei fraich. Os bydd hyn yn digwydd, mae'r weithdrefn yn ailgychwyn: mae lap ffurfio newydd yn dechrau gyda'r car tramgwyddus yn cael ei dynnu o'r grid. Mae'n bosibl y bydd y ras yn cael ei hailddechrau hefyd os bydd damwain ddifrifol neu amodau peryglus, gyda'r cychwyn gwreiddiol yn ddi-rym. Mae'n bosibl y bydd y ras yn cael ei dechrau o'r tu ôl i'r Car Diogelwch os yw swyddogion yn teimlo y byddai cychwyn y ras yn beryglus iawn, fel glaw trwm iawn. O dymor 2019 ymlaen, bydd ailgychwyn sefydlog bob amser. Os oes angen cychwyn y tu ôl i'r car diogelwch oherwydd glaw trwm, yna ar ôl i'r trac sychu'n ddigonol, bydd gyrwyr yn ffurfio cychwyn sefydlog. Nid oes lap ffurfio pan fydd rasys yn cychwyn y tu ôl i'r Car Diogelwch.

O dan amgylchiadau arferol, enillydd y ras yw'r gyrrwr cyntaf i groesi'r llinell derfyn ar ôl cwblhau nifer penodol o lapiau. Gall swyddogion y ras ddod â’r ras i ben yn gynnar (gan roi baner goch allan) oherwydd amodau anniogel fel glawiad eithafol, a rhaid iddi orffen o fewn dwy awr, er mai dim ond yn achos tywydd eithafol neu os yw’r diogelwch y mae rasys yn debygol o bara mor hir â hyn. car yn cael ei ddefnyddio yn ystod y ras. Pan fydd sefyllfa yn cyfiawnhau oedi'r ras heb ei therfynu, gosodir y faner goch; ers 2005, rhoddir rhybudd deg munud cyn ailddechrau'r ras y tu ôl i'r car diogelwch, sy'n arwain y cae am lap cyn iddo ddychwelyd i lôn y pwll (cyn hynny ailddechreuodd y ras yn nhrefn y ras o'r lap olaf ond un cyn y coch dangoswyd y faner).

Yn y 1950au, roedd pellteroedd rasio yn amrywio o 300 km (190 mi) i 600 km (370 mi). Gostyngwyd hyd y ras uchaf i 400 km (250 mi) ym 1966 a 325 km (202 mi) ym 1971. Safonwyd hyd y ras i'r 305 km (190 mi) presennol ym 1989. Fodd bynnag, mae gan rasys stryd fel Monaco fyrrach pellteroedd, i gadw o dan y terfyn dwy awr.

Gall gyrwyr oddiweddyd ei gilydd am safle yn ystod y ras. Os daw arweinydd ar draws marciwr cefn (car arafach) sydd wedi cwblhau llai o lapiau, dangosir baner las i'r marciwr cefn yn dweud wrthynt fod yn rhaid iddynt ganiatáu i'r arweinydd eu goddiweddyd. Dywedir bod y car arafach wedi'i "lapio" ac, unwaith y bydd yr arweinydd wedi gorffen y ras, caiff ei ddosbarthu fel gorffen y ras "un lap i lawr". Gall gyrrwr gael ei lapio sawl gwaith, gan unrhyw gar o'i flaen. Dywedir bod gyrrwr sy'n methu â gorffen ras, oherwydd problemau mecanyddol, damwain neu unrhyw reswm arall, wedi ymddeol o'r ras ac yn "Heb Ddosbarthu" yn y canlyniadau. Fodd bynnag, os yw'r gyrrwr wedi cwblhau mwy na 90% o bellter y ras, byddant yn cael eu dosbarthu.

Gyrrwyr

I gychwyn mae yna 20 o yrrwyr yn cychwyn bob ras. Mae yna 2 person yn rasio i bob tim, mae hyn yn olygu na eich cyd-dim yw eich cystadleuaeth mwyaf gan eich bod chi hefor union yr un un car, yr un pwer ac er mwyn ennill y gynlleiad o pwynts a sydd yn bosib mae'n rhaid iddynt gweithio yn erbyn ei gilydd er mwyn dangos i'r tim pwy yw'r gyrrwr gorau. Yn 2021 dyma oedd y gyrrwyr ar gyfer bob tim, mewn trefn o pa tim enillodd y constructors lawr i pa tim cafoedd olaf. Mercedes, Lewis Hamilton a Valtteri Bottas. Red Bull, Max Verstappen a Sergio (checo) Perez. Ferrari, Charles Leclerc a Carlos Sainz. Mclaren, Lando Norris a Daniel Riccardo. Alpine, Fernando Alonso a Estaban Ocon. Alphatouri, Pierre Gasly a Yuki Tsunoda. Aston Martin, Sebastian Vettel a Lance Stroll. Williams, George Russell a Nicolas Latifi. Alfa Romeo, Kimi Raikkonen ag Antonio Giovinazzi. Ac yn olaf Hass hefo Mick Schumacher a Nikita Mazepin. Yn y blynyddoedd cynt roedd yr line up yn edrych yn wahanol iawn gan fod gyrrwyr newydd yn dod i fewn i F1 neu efallai bod pobl yn dewis newid team, ag yna mae'r gyrrwyr sydd yn dewis gadael oherwydd bod nhw'n rhy hen ac yn teimlo bo nhw wedi bod yn y byd F1 am digon hir ac yn barod i symud ymlaen i'r peth nesaf.

Grand Prix

Mae nifer y Grands Prix a gynhelir mewn tymor wedi amrywio dros y blynyddoedd. Dim ond saith ras oedd yn dymor cyntaf pencampwriaeth y byd 1950, tra bod tymor 2019 yn cynnwys 21 ras. Nid oedd mwy nag 11 Grands Prix y tymor yn ystod degawdau cynnar y bencampwriaeth, er bod nifer fawr o ddigwyddiadau Fformiwla Un heb fod yn bencampwriaethau hefyd yn cael eu cynnal. Cynyddodd nifer y Grands Prix i gyfartaledd o 16 i 17 erbyn diwedd y 1970au, tra daeth digwyddiadau di-bencampwriaeth i ben ym 1983. Dechreuwyd cynnal mwy o Grands Prix yn y 2000au, ac mae tymhorau diweddar wedi gweld cyfartaledd o 19 ras. Yn 2021 a 2022, cyrhaeddodd y calendr uchafbwynt mewn 22 o ddigwyddiadau, y nifer uchaf o rasys pencampwriaeth y byd mewn un tymor. Cynhaliwyd chwech o'r saith ras wreiddiol yn Ewrop; yr unig ras an-Ewropeaidd a gyfrifodd tuag at Bencampwriaeth y Byd yn 1950 oedd yr Indianapolis 500, a gafodd ei chadw i wahanol reoliadau ac a ddisodlwyd yn ddiweddarach gan Grand Prix America. Ehangodd pencampwriaeth F1 yn raddol i wledydd eraill nad ydynt yn Ewrop. Cynhaliodd yr Ariannin Grand Prix cyntaf De America ym 1953, a chynhaliodd Moroco ras gyntaf Pencampwriaeth y Byd Affricanaidd ym 1958. Dilynodd Asia ac Oceania (Japan yn 1976 ac Awstralia yn 1985), a chynhaliwyd y ras gyntaf yn y Dwyrain Canol yn 2004. Cafodd yr 19 ras yn nhymor 2014 eu lledaenu dros bob cyfandir poblog ac eithrio Affrica, gyda 10 Grands Prix yn cael eu cynnal y tu allan i Ewrop. Roedd rhai o'r Grands Prix yn rhagddyddio ffurfio Pencampwriaeth y Byd, megis Grand Prix Ffrainc, ac fe'u hymgorfforwyd yn y bencampwriaeth fel rasys Fformiwla Un yn 1950. Grands Prix Prydain a'r Eidal yw'r unig ddigwyddiadau i'w cynnal bob un. tymor Fformiwla Un; mae rasys hirsefydlog eraill yn cynnwys Grands Prix Gwlad Belg, Almaeneg a Ffrainc. Cynhaliwyd Grand Prix Monaco gyntaf ym 1929 ac mae wedi rhedeg yn barhaus ers 1955 (ac eithrio 2020), ac fe'i hystyrir yn eang fel un o'r rasys ceir pwysicaf a mwyaf mawreddog yn y byd. Yn draddodiadol, mae pob Grands Prix wedi cael ei rhedeg yn ystod y dydd, nes i Grand Prix cyntaf Singapore gynnal y ras nos Fformiwla Un gyntaf yn 2008, [105] a ddilynwyd gan Grand Prix Abu Dhabi dydd-nos yn 2009 a Grand Prix Bahrain a trosi i ras nos yn 2014. Mae amseroedd cychwyn Grands Prix eraill yn Asia wedi'u haddasu er budd y gynulleidfa deledu Ewropeaidd.

Cyfeiriadau

Eginyn erthygl sydd uchod am chwaraeon modur. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.