Gwerthusiad goddrychol unigolyn o'i werth ei hun yw hunan-barch. Mae hunan-barch yn cwmpasu credoau amdanoch chi'ch hun (er enghraifft, "Does neb yn fy gharu", "Mae gennyf werth") yn ogystal â chyflyrau emosiynol, megis llwyddiant, anobaith, balchder a chywilydd. [1] Fe wnaeth Smith a Mackie (2007) ei ddiffinio trwy ddweud "Yr hunan-gysyniad yw'r hyn rydyn ni'n ei feddwl am ein hunain; hunan-barch, yw'r gwerthuso cadarnhaol neu negyddol am ein hunain, fel sut rydyn ni'n teimlo amdano." [2]

Mae hunan-barch yn nodwedd seicolegol deniadol oherwydd bod posib cael gwell canlyniad i wahanol agweddau yn ein bywydau. Gall hyn gynnwys cyflawniad academaidd,[3] hapusrwydd,[4] boddhad mewn priodas a pherthnasau, [5] ac ymddygiad troseddol . [5] Gall hunan-barch fod yn berthnasol i nodwedd benodol neu'n fyd-eang. Mae seicolegwyr fel arfer yn ystyried fod hunan-barch yn nodwedd bersonoliaeth barhaus ( nodwedd hunan-barch ), er bod amrywiadau tymor byr arferol ( cyflwr hunan-barch ) hefyd yn bodoli. Mae cyfystyron neu gyfystyron tebyg o hunan-barch yn cynnwys: hunan-werth, [6] hunan-ystyriaeth, hunan-barch, [7] a hunan-uniondeb. Mae'n derm dadleuol rhwng academyddion oherwydd bod rhai yn credu nad yw'r cysyniad yn bodoli a'i fod yn cael ei fesur yn well gan lefelau nodwedd allblygedd a mewnblygedd.

Cyfeiriadau golygu

  1. Hewitt, John P. (2009). Oxford Handbook of Positive Psychology. Oxford University Press. tt. 217–24. ISBN 978-0195187243.
  2. Smith, E. R.; Mackie, D. M. (2007). Social Psychology (arg. Third). Hove: Psychology Press. ISBN 978-1841694085.
  3. Marsh, H.W. (1990). "Causal ordering of academic self-concept and academic achievement: A multiwave, longitudinal path analysis.". Journal of Educational Psychology 82 (4): 646–56. doi:10.1037/0022-0663.82.4.646. https://archive.org/details/sim_journal-of-educational-psychology_1990-12_82_4/page/646.
  4. Baumeister, R. F.; Campbell, J. D.; Krueger, J. I.; Vohs, K. D. (2003). "Does High Self-Esteem Cause Better Performance, Interpersonal Success, Happiness, or Healthier Lifestyles?". Psychological Science in the Public Interest 4 (1): 1–44. doi:10.1111/1529-1006.01431. ISSN 1529-1006. PMID 26151640.
  5. 5.0 5.1 Orth U.; Robbins R.W. (2014). "The development of self-esteem". Current Directions in Psychological Science 23 (5): 381–87. doi:10.1177/0963721414547414.
  6. "Great Books Online – Quotes, Poems, Novels, Classics and hundreds more". Bartleby.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 25 January 2009. Cyrchwyd 11 December 2017.
  7. "Great Books Online – Quotes, Poems, Novels, Classics and hundreds more". Bartleby.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 24 January 2009. Cyrchwyd 11 December 2017.

Gweler Hefyd golygu