Juliane Koepcke
Awdures Almaenig o Beriw yw Juliane Koepcke (ganwyd 10 Hydref 1954) sydd hefyd ynsöolegydd, llyfrgellydd, a biolegydd. Koepcke oedd yr unig un a oroesodd ddamwain awyren 508 yr LANSA, ac yna goroesodd un ar ddeg diwrnod yn ar ei phen ei hun yng nghoedwig law'r Amazon.[1][2][3][4]
| Juliane Koepcke | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | Juliane Margaret Beate Koepcke  10 Hydref 1954 Lima |
| Dinasyddiaeth |  Periw  Yr Almaen |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | swolegydd, llyfrgellydd, llenor, biolegydd, mammalogist |
| Cyflogwr |
|
| Tad | Hans-Wilhelm Koepcke |
| Mam | Maria Koepcke |
| Priod | Erich Diller |
| Gwobr/au | Croes Urdd Teilyngdod Gweriniaeth Ffederal yr Almaen |
Magwraeth
golyguFe'i ganed yn Lima i rieni Almaeneg a oedd yn gweithio yn Amgueddfa Hanes Natur, Lima. Hi oedd unig blentyn y biolegydd Hans-Wilhelm Koepcke a'r ornitholegydd Maria Koepcke.
Pan oedd Koepcke yn 14 oed, penderfynodd ei rhieni adael Lima a sefydlu gorsaf ymchwil Panguana, yng nghoedwig yr Amazon. Daeth yn "blentyn jyngl" a dysgodd dechnegau goroesi. Roedd yr awdurdodau addysg lleol yn anghytuno a gorfodwyd Koepcke i ddychwelyd i Ysgol Almaenig Lima Alexander von Humboldt i sefyll ei harholiadau. Pasiodd yr arholiadau a graddiodd ar 23 Rhagfyr 1971.[5]
Wedi gadael yr ysgol mynychodd Brifysgol Ludwig Maximilian, Munich a Phrifysgol Kiel. [6][7]
Y ddamwain awyren
golyguDigwyddodd y ddamwain noswyl Nadolig 1971, pan ddisgynnodd LANSA Flight 508 o'r awyr. Bu farw ei mam a oedd yn eistedd wrth ei hochr. Penderfynodd Juliane Koepcke ddilyn llif yr afon, a cherddodd gyda'r dŵr hyd at ei chanol, fel roedd ei thad wedi ei chynghori sawl tro, cyn hynny.[8] Ei hunig fwyd oedd pecyn o fferins.
Wedi naw diwrnod, cysgodd mewn lloches, ac yn y bore darganfu grŵp bychan o bysgotwyr lleol hi a'i dwyn i'w pentref.[9] Y diwrnod wedyn gwirfoddolodd peilot lleol ei hedfan i ysbyty yn Pucallpa. Y diwrnod ar ôl cyrraedd yr ysbyty, gwelodd Koepcke ei thad eto: goresgyn emosiynau, roedd eu haduniad yn "foment heb eiriau".[10]
Ar ôl iddi wella o'i hanafiadau, helpodd Koepcke i bartïon chwilio a daethant o hyd i safle'r ddamwain a chyrff y teithwyr ar 12 Ionawr, gan gynnwys ei mam, Maria Koepcke.
| “ | I had nightmares for a long time, for years, and of course the grief about my mother's death and that of the other people came back again and again. The thought Why was I the only survivor? haunts me. It always will. | ” |
—Juliane Koepcke, 2010 | ||
Ffilmiau
golyguTrwowyd profiad Koepcke yn ffilm ffuglen nodwedd ac un ddogfen ddogfen. Y cyntaf oedd y ffilm rad, wedi'i ffuglennu'n fawr I miracoli accadono ancora (1974) gan y gwneuthurwr ffilmiau Eidalaidd Giuseppe Maria Scotese; fe'i rhyddhawyd yn Saesneg fel Miracles Still Happen (1975) ac weithiau fe'i gelwir yn Stori Juliane Koepcke.[11]
Lansiwyd yr ail ffilm ddau-ddeg-pum mlynedd yn ddiweddarach, pan ail-edrychodd y cyfarwyddwr Werner Herzog ar y stori yn ei ffilm Julianes Sturz in den Dschungel (Is-deitlau Saesneg: Wings of Hope) (1998)[12] Dychwelodd Koepcke gydag ef ar ymweliad â safle'r ddamwain, taith a ddisgrifiodd fel "math o therapi" iddi hi.[13]
Anrhydeddau
golygu- Dros y blynyddoedd, derbyniodd nifer o anrhydeddau, gan gynnwys: Croes Urdd Teilyngdod Gweriniaeth Ffederal yr Almaen (2021)[14] .
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Cyffredinol: ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015.
- ↑ Rhyw: ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015. Gemeinsame Normdatei. dyddiad cyrchiad: 13 Gorffennaf 2024.
- ↑ Dyddiad geni: Deutsche Nationalbibliothek; Staatsbibliothek zu Berlin; Bayerische Staatsbibliothek; Llyfrgell Genedlaethol Awstria (yn de), Gemeinsame Normdatei, Wikidata Q36578, https://gnd.network/, adalwyd 24 Ebrill 2014
- ↑ Man geni: Deutsche Nationalbibliothek; Staatsbibliothek zu Berlin; Bayerische Staatsbibliothek; Llyfrgell Genedlaethol Awstria (yn de), Gemeinsame Normdatei, Wikidata Q36578, https://gnd.network/, adalwyd 11 Rhagfyr 2014
- ↑ Williams, Sally (22 Mawrth 2012). "Sole survivor: the woman who fell to earth". The Telegraph.
- ↑ Man gwaith: Deutsche Nationalbibliothek; Staatsbibliothek zu Berlin; Bayerische Staatsbibliothek; Llyfrgell Genedlaethol Awstria (yn de), Gemeinsame Normdatei, Wikidata Q36578, https://gnd.network/, adalwyd 1 Ebrill 2015
- ↑ Anrhydeddau: https://www.bundespraesident.de/SharedDocs/Berichte/DE/Frank-Walter-Steinmeier/2021/06/210607-OV-Umwelt-Klima.html.
- ↑ "Juliane Koepcke: How I survived a plane crash". BBC News. 24 Mawrth 2012. Cyrchwyd 24 Mawrth 2012.
- ↑ Banister interview, 20:20.
- ↑ Cyfweliad gyda Banister, 21:00.
- ↑ "IMDb: The Story of Juliane Koepcke (1975)". Internet Movie Database. 2011. Cyrchwyd 29 Gorffennaf 2011.
- ↑ Herzog, Werner (2001). Herzog on Herzog. Faber and Faber. ISBN 0-571-20708-1.
- ↑ Cyfweliad Banister, 24:20.
- ↑ https://www.bundespraesident.de/SharedDocs/Berichte/DE/Frank-Walter-Steinmeier/2021/06/210607-OV-Umwelt-Klima.html.