La Marseillaise
La Marseillaise ("Cân Marseille") yw anthem genedlaethol Ffrainc. Cyfansoddwyd hi gan Rouget de Lisle yn Strasbourg fin nos y 25ain o Ebrill, wedi i Ffrainc gyhoeddi rhyfel yn erbyn Ymerawdwr Awstria. Y teitl gwreiddiol oedd Chant de guerre pour l'armée du Rhin ("Rhyfelgan i Fyddin Afon Rhein").
.jpg)
Cafodd y gân ei chanu am y tro cyntaf gan filwyr Marseille oedd wedi dod i Baris i gefnogi'r Chwyldro Ffrengig, a rhoddwyd yr enw La Marseillaise arni. Cyhoeddwyd La Marseillaise yn anthem genedlaethol ar 14 Gorffennaf, 1795. Dan ymerodraeth Napoleon ac ar ôl adfer y teulu brenhinol, gwaharddwyd y gân, ond wedi'r chwyldro yn 1830 fe'i gwnaed yn anthem genedlaethol eto dan y Drydedd Weriniaeth.
Defnyddiwyd y dôn ar gyfer Yr Internationale pan gyfansoddwyd geiriau y gân honno gyntaf, ond yn ddiweddarch cafodd dôn arall.
Er bod gan y gân wreiddiol nifer o benillion, dim ond y pennill cyntaf a genir yn Ffrainc fel rheol:
| La Marseillaise | |
| Allons, enfants de la Patrie | Dewch, blant y famwlad |
| Le jour de gloire est arrivé ! | Cyrhaeddodd diwrnod gogoniant! |
| Contre nous de la tyrannie | Yn ein herbyn, gormes |
| L'étendard sanglant est levé. | Gododd ei baner waedlyd. (ailadrodd) |
| Entendez-vous dans les campagnes | Glywch chi yn y caeau |
| Mugir ces féroces soldats ? | Udo y milwyr ffyrnig? |
| Ils viennent jusque dans vos bras | Maent yn dod i'ch plith |
| Égorger vos fils, vos compagnes ! | I dorri gyddfau'ch meibion, eich gwragedd! |
| Aux armes, citoyens ! | I'r gad, ddinasyddion! |
| Formez vos bataillons ! | Ffurfiwch eich bataliynau! |
| Marchons, marchons ! | Ymdeithiwn, ymdeithiwn! |
| Qu'un sang impur | A boed i waed amhur |
| Abreuve nos sillons ! | Ddyfrhau ein rhychau! |