Livre de chasse
Llyfr Ffrangeg am hela yw'r Livre de chasse ("Llyfr yr Helfa"), a ysgrifennwyd rhwng 1387 a 1389 gan yr uchelwr Ffrengig Gaston Fébus (Gaston III, Comte de Foix; 1331–1391). Yn Oesoedd Canol Diweddar, roedd hela yn ddawn hanfodol ymhlith yr uchelwyr, ac nid yn ddifyrrwch yn unig. Astudiwyd llyfr Fébus yn fanwl, a gwnaed llawer o gopïau llawysgrif ohono. Daeth yn werslyfr safonol ei ddydd ar dechnegau hela.
![]() | |
Data cyffredinol | |
---|---|
Enghraifft o'r canlynol | gwaith llenyddol ![]() |
Awdur | Gaston III de Fois-Bearn ![]() |
Iaith | Hen Ffrangeg ![]() |
Dyddiad cyhoeddi | 1507 ![]() |
Statws hawlfraint | parth cyhoeddus, parth cyhoeddus ![]() |
![]() |
Mae 44 o lawysgrifau o Livre de chasse wedi goroesi, y rhan fwyaf ohonynt yn dyddio o'r 15g, a dyrnaid yn dyddio o ddechrau'r 16g. Fe'i hargraffwyd deirgwaith yn ystod yr 16g. Troswyd i'r Saesneg ym 1415 gan Edward, Dug Efrog, dan y teitl The Master of Game; mae 27 o lawysgrifau o'r trosiad hwn wedi goroesi.
Rhennir y llyfr yn bedair rhan:
- Ynghlŷn â bwystfilod mwyn a ffyrnig
- Ynghlŷn â natur cŵn a'u gofal
- Ynglŷn â chyfarwyddiadau ar gyfer hela â chŵn
- Ynghlŷn â'r helfa â thrapiau, maglau a bwa croes
LlyfryddiaethGolygu
- Richard Vernier, Lord of the Pyrenees: Gaston Fėbus, Count of Foix 1331–1391 (Woodbridge: Boydell & Brewer, 2008)
Dolen allanolGolygu
- "Illuminating the Medieval Hunt", The Morgan Library & Museum – ffacsimili o lawysgrif 1507
OrielGolygu
- Darluniadau o lawysgrifau Livre de chasse