Lleuad lawn neu leuad newydd sy'n cyd-ddigwydd â pherigê yw lleuad orwych. Dyma'r agosaf y daw y Lleuad i'r Ddaear yn ystod ei gylchdro, gan achosi i ddisg y lleuad ymddangos ychydig yn fwy nag arfer wrth edrych arno o'r Ddaear.[1] Sysygy perigê yw'r enw technegol a roir arno, neu leuad lawn (neu newydd) o amgylch perigê. Term astolegol ei darddiad yw lleuad orwych ac nid oes union ddiffiniad seryddol ar ei gyfer.[2]

Cymhariaeth o ddiamedrau lleuad orwych Mawrth 19, 2011 (dde) a lleuad lawn gyffredin ar Rhagfyr 20, 2010 (chwith).

O'r 12 neu 13 lleuad lawn (neu newydd) a geir mewn blwyddyn, mae tri neu bedwar fel arfer yn lleuadau gorwych.

Mae'r cysylltiad rhwng y Lleuad a'r llanw wedi arwain rhai i dybio bod lleuad orwych yn gysylltiedig â risg uwch o ddaeargrynfeydd neu ffrwydriadau llosgfynyddol, ond nid oes sail wyddonol i hyn.[3]

Mae'r gwrthwyneb i'r ffenomen hon, sef apoge sysygy neu leuad llawn o amgylch apoge. wedi ei alw'n leuad feicro..[4]

Cyfeiriadau

golygu
  1. Staff (Medi 7, 2014). "Revisiting the Moon". New York Times. Cyrchwyd September 8, 2014.
  2. Plait, Phil. "Kryptonite for the supermoon". Bad Astronomy. Discover. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-10-22. Cyrchwyd August 29, 2015.
  3. Rice, Rachel. "No Link Between 'Super Moon' and Earthquakes". Discovery News. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-06-13. Cyrchwyd March 20, 2015.
  4. "What Is a Micromoon?". timeanddate.com. Stavanger, Norway: Time and Date AS. Cyrchwyd August 6, 2018.