Materion amgylcheddol Cymru

Mae materion amgylcheddol amrywiol yn wynebu Cymru, gan gynnwys newid hinsawdd, llygredd a cholli ecosystemau, a’r polisïau amrywiol i'w taclo.

Allyriad carbon

golygu

Ffynonellau

golygu
 
  • Cyflenwad ynni yw'r ffynhonnell fwyaf
  • Cynhyrchir 14% gan amaethyddiaeth, gan gynnwys cyfraniad 8.9 miliwn o ddefaid a 414,000 o wartheg
  •  
    Mae ceir yn gyfrifol am 60% o'r allyriadau trafnidiaeth. Gall symud i hybrid a thrydan leihau allyriadau.
  • Mae diwydiannau haearn a dur yn gyfrifol am 60% o allyriadau busnes.[1]

Tueddiadau

golygu

Mae allyriadau carbon yn lleihau yng Nghymru. Ar ôl 2016, cyfrannodd cau’r orsaf bŵer glo olaf yng Nghymru “tuag at hanner” y gostyngiad mewn allyriadau yn 2016. Dros y 30 mlynedd diwethaf, bu gostyngiad o 31% mewn allyriadau. Y nod ar gyfer 2030 yw cyrraedd gostyngiad o 63%, ac erbyn 2050 cyrraedd allyriadau carbon sero net, nodau heriol.[1]

Targedau Llywodraeth Cymru

golygu

2021–2025: gostyngiad o 37% ar gyfartaledd

2026–2030: gostyngiad o 58% ar gyfartaledd

2030: gostyngiad o 63% ar gyfartaledd

2040: gostyngiad o 89% ar gyfartaledd

2050: o leiaf sero net[2]

Newid hinsawdd

golygu
Llifogydd Llanrwst yn 2015

Mae newid hinsawdd yn ffactor yn yr asesiad ar gyfer datblygiadau dyfodol Cymru ers Rhagfyr 2021. Cymru yw’r wlad gyntaf yn y DU lle mae’n rhaid i ddatblygwyr ystyried perygl llifogydd yn y dyfodol oherwydd erydu arfordirol oherwydd cynhesu byd-eang. Bydd 11.3% o dir Cymru mewn perygl o lifogydd yn y dyfodol, i fyny o 9.86% fel y rhagamcanwyd yn flaenorol.[3]

Galluoedd ailgylchu

golygu
 
Biniau Ailgylchu, Machynlleth, Cymru.

Roedd cyfradd ailgylchu Cymru yn 4.8% yn 1998–1999 ond mae bellach wedi codi i 65.4% yn 2021, gan osod Cymru fel y drydedd wlad ailgylchu orau yn y byd, y tu ôl i’r Almaen a Taiwan. Dywed Llywodraeth Cymru fod buddsoddiad o £1 biliwn ers sefydlu’r Senedd ym 1999 wedi helpu hyn. Dywedir bod y gyfradd uchel o ailgylchu gwastraff cartrefi yng Nghymru yn osgoi rhyddhau 400,000 tunnell o CO2 i'r atmosffer bob blwyddyn ac mae'n gyfraniad "allweddol" at leihau newid hinsawdd.[4]

Mae cynlluniau economi gylchol Llywodraeth Cymru yn datgan cynllun i sicrhau dim gwastraff yng Nghymru erbyn 2050.[4]

Cyfreithiol

golygu

Roedd Deddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016 yn ei gwneud yn ofynnol i Lywodraeth Cymru osod targedau allyriadau is erbyn diwedd 2018.[5][6]

Gweler hefyd

golygu

 

Cyfeiriadau

golygu
  1. 1.0 1.1 "Climate change and Wales: Where we are in charts". BBC News (yn Saesneg). 2021-10-31. Cyrchwyd 2022-04-29."Climate change and Wales: Where we are in charts". BBC News. 2021-10-31. Retrieved 2022-04-29.
  2. "Climate change targets and carbon budgets". GOV.WALES (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-04-30.
  3. "Climate change: New planning policy in Wales a UK first". BBC News (yn Saesneg). 2021-09-28. Cyrchwyd 2022-04-30.
  4. 4.0 4.1 "New stats show Wales upholds world class recycling rates, despite pandemic". GOV.WALES (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-04-30."New stats show Wales upholds world class recycling rates, despite pandemic". GOV.WALES. Retrieved 2022-04-30.
  5. "Climate change work in Wales". WWF (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-04-29.
  6. "Environment (Wales) Act 2016: overview". GOV.WALES (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-04-30.