Monique Wittig
Llenor benywaidd o Ffrainc oedd Monique Wittig (13 Gorffennaf 1935 - 3 Ionawr 2003) sy'n cael ei hystyried yn nodigedig am ei gwaith fel damcaniaethwr ffeministaidd, awdur ysgrifau, nofelydd, athronydd, academydd ac ymgyrchydd. Hi fathodd y term "cytundeb gwahanrywiol" (heterosexual contract) ac ysgrifennai am chwalu'r gwahaniaethau rhwng y ddau ryw, yn enwedig o ran rol mewn cymdeithas. Cyhoeddodd ei nofel gyntaf, L'Opoponax, yn 1964. Roedd ei hail nofel, Les Guérillères (1969), yn garreg filltir bwysig mewn ffeministiaeth lesbiaidd.
Monique Wittig | |
---|---|
Ganwyd | 13 Gorffennaf 1935 Dannemarie |
Bu farw | 3 Ionawr 2003 o trawiad ar y galon Tucson |
Dinasyddiaeth | Ffrainc |
Alma mater | |
Galwedigaeth | awdur ysgrifau, nofelydd, athronydd, academydd, llenor, ymgyrchydd |
Cyflogwr | |
Adnabyddus am | L'Opoponax, Les Guérillères, The Lesbian Body, The Straight Mind and Other Essays |
Mudiad | ffeministiaeth materol, ffeministiaeth radical, lesbiaeth radical, lesbofeminism |
Priod | Sande Zeig |
Gwobr/au | Prix Médicis |
Gwefan | https://www.moniquewittig.com |
Fe'i ganed yn Dannemarie yn ardal Haut-Rhin, Ffrainc ar 13 Gorffennaf 1935; bu farw yn Tucson, Arizona o drawiad ar y galon.[1][2][3][4][5][6]
Y llenor
golyguYmhlith y gwaith pwysig a nodedig yr ysgrifennodd y mae: L'Opoponax, Les Guérillères, Le Corps lesbien a The Straight Mind and Other Essays a gyfieithwyd i'r Ffrangeg ganddi dan y teitl La Pensée straight.
Yn 1950 symudodd i Baris i astudio yn y Sorbonne. Ym 1964, cyhoeddodd ei nofel gyntaf, L'Opoponax, a gafodd sylw ar unwaith yn Ffrainc a chafodd Wittig sylw a chydnabyddiaeth ryngwladol. Hi oedd un o sylfaenwyr y Mudiad Rhyddhad (MLF) (Mouvement de libération des femmes). Yn 1969 cyhoeddodd yr hyn sydd, yn ôl pob tebyg, ei gwaith mwyaf dylanwadol, Les Guérillères, sydd bellach yn ffynhonnell chwyldroadol a dadleuol i feddylwyr ffeministaidd a lesbiaidd ledled y byd. Y cyhoeddiad hwn, yn anad dim arall, yw cychwyn ffeministiaeth Ffrengig.
Yn 1976 symudodd Wittig a Zeig i'r Unol Daleithiau lle canolbwyntiodd Wittig ar gynhyrchu gwaith ar y theori rhyw (gender theory). Roedd ei gweithiau'n amrywio o'r traethawd athronyddol The Straight Mind i ddamhegion fel Les Tchiches et les Tchouches, a oedd yn archwilio'r tir cyffredin rhwng lesbiaeth, ffeministiaeth a'r ffurf lenyddol. Cafodd nifer o swyddi golygyddol yn Ffrainc ac yn yr Unol Daleithiau, a chydnabuwyd Wittig yn eang, yn rhyngwladol, a chyfieithwyd ei gwaith i'r Saesneg a'r Ffrangeg. Mae hi'n parhau i weithio fel athro gwadd mewn gwahanol brifysgolion ar draws yr UDA, gan gynnwys Prifysgol Califfornia, Berkeley, Coleg Vassar a Phrifysgol Arizona yn Tucson.
Aelodaeth
golyguAnrhydeddau
golygu- Dros y blynyddoedd, derbyniodd nifer o anrhydeddau, gan gynnwys: Prix Médicis (1964)[10] .
Llyfryddiaeth
golyguNofelau
golygu- Wittig, Monique (1964). L'Opoponax. Paris: Union générale d'éditions. OCLC 299952008. (Winner of the Prix Médicis.)
- Wittig, Monique (1971). Les guérillères. New York: Viking Press. ISBN 9780670424634.
- Wittig, Monique (1973). Le corps lesbien [The lesbian body]. Paris: Les éditions de Minuit. ISBN 9782707300973.
- Wittig, Monique; Zeig, Sande (1976). Brouillon pour un dictionnaire des amantes [Lesbian peoples: material for a dictionary]. Paris: Grasset. ISBN 9782246004011.
- Wittig, Monique (1985). Virgile, non [Across the acheron]. Paris: Les éditions de Minuit. ISBN 9782707310217.
- Wittig, Monique (1999). Paris-la-politique et autres histoires. Paris: P.O.L. ISBN 9782867446979.
Dramâu
golygu- Wittig, Monique (1967). L'amant vert. (Unpublished.)
- Wittig, Monique (1972). Le grand-cric-jules. (Radio Stuttgart.)
- Wittig, Monique (1972). Récréation. (Radio Stuttgart.)
- Wittig, Monique (1972). Dialogue pour les deux frères et la soeur. (Radio Stuttgart.)
- Wittig, Monique (1967). Le Voyage sans fin. Paris. (Vlasta 4 supplement.)
Gwaith ffeithiol byr
golyguParis-la-Politique. Paris: P.O.L., 1999
- Wittig, Monique (1965). "Banlieues". Nouveau Commerce 5: 113–117.
- Wittig, Monique (1967). "Voyage: Yallankoro". Nouveau Commerce 177: 558–563.
- Wittig, Monique (1973). "Une partie de campagne". Nouveau Commerce 26: 13–31.
- Wittig, Monique (1978). "Un jour mon prince viendra". Questions Féministes 2: 31–39.
- Wittig, Monique (1983). "Les Tchiches et les Tchouches". Le Genre Humaine 6: 136–147.
- Wittig, Monique (1985). "Paris-la-Politique". Vlasta 4: 8–35.
Cyfieithiadau
golygu- Barnes, Djuna (1982). La passion [Spillway and other stories]. Monica Wittig (translator). Paris: Flammarion. ISBN 9782080644602.
- Marcuse, Herbert (1968). L'Homme unidimensionnel: essai sur l'idéologie de la société industrielle avancée [One dimensional man]. Monica Wittig (translator). Paris: Les éditions de minuit. ISBN 9782707303738.
- Barreno, Maria; Horta, Teresa; Velho Da Costa, Fatima (1975). Novas cartas portuguesas [The three Marias: new Portuguese letters]. Monica Wittig (translator), Evelyne Le Garrec (translator) and Vera Prado (translator). Garden City, New York: Doubleday. ISBN 9780385018531.
Ysgrifau a beirniadaethau
golygu- Wittig, Monique (1967). "A propos de "Bouvard et Pécuchet"". Cahiers de la Compagnie Madeleine Renaud-Barrault Jean Louis Barrault 59: 113–122.
- Wittig, Monique (1979), "Paradigm", Homosexualities and French literature: cultural contexts, critical texts, Ithaca, New York: Cornell University Press, pp. 114–121, ISBN 9780801497667.
- Wittig, Monique (Chwefror 1980). "La pensée straight". Questions Féministes (Nouvelles Questions Féministes & Questions Feministes via JSTOR) 7 (7): 45–53. JSTOR 40619186.
- Reprinted as: Wittig, Monique (1985). "La pensée straight". Amazones d'Hier, Lesbiennes d'Aujourd'hui (AHLA) (Amazons of Yesterday, Lesbians of Today) 3 (4): 5–18.
- Wittig, Monique (Mawrth 1980). "The straight mind". Feminist Issues 1 (1): 103–111. doi:10.1007/BF02685561.
- Wittig, Monique (Mai 1980). "On ne naît pas femme". Questions Féministes (Nouvelles Questions Féministes & Questions Feministes) 8 (8): 75–84. JSTOR 40619199.
- Reprinted as: Wittig, Monique (1985). "On ne naît pas femme". Amazones d'Hier, Lesbiennes d'Aujourd'hui (AHLA) (Amazons of Yesterday, Lesbians of Today) 4 (1): 103–118.
- Wittig, Monique (1982), ""Avant-note" pour La Passion", in Barnes, Djuna, La passion, Monica Wittig (translator), Paris: Flammarion, ISBN 9782080644602.
- Wittig, Monique (Mehefin 1982). "The category of sex". Feminist Issues 2 (2): 63–68. doi:10.1007/BF02685553.
- Wittig, Monique (1983). "Les questions féministes ne sont pas des questions lesbiennes". Amazones d'Hier, Lesbiennes d'Aujourd'hui (AHLA) (Amazons of Yesterday, Lesbians of Today) 2 (1): 10–14.
- Wittig, Monique (Mehefin 1983). "The point of view: universal or particular?". Feminist Issues 3 (2): 63–69. doi:10.1007/BF02685543.
- Translation of: Wittig, Monique (1982), ""Avant-note" for La Passion", in Barnes, Djuna, La passion, Monica Wittig (translator), Paris: Flammarion, ISBN 9782080644602.
- Wittig, Monique (1984). "Le lieu de l'action". Digraphe, Special Issue: Colloque on Nouveau Roman in New York, Hydref 1983 (Galilee) 32: 69–75.
- Wittig, Monique (Mehefin 1984). "The Trojan horse". Feminist Issues 4 (2): 45–49. doi:10.1007/BF02685548.
- Reprinted as: Wittig, Monique (1985). "Le cheval de troie". Vlasta 4: 36–41.
- Wittig, Monique (Mehefin 1985). "The mark of gender". Feminist Issues 5 (2): 3–12. doi:10.1007/BF02685575.
- Reprinted as: Wittig, Monique (1986), "The mark of gender", in Miller, Nancy K., The poetics of gender, New York: Columbia University Press, pp. 63–73, ISBN 9780231063111.
- Wittig, Monique (1986), "The place of action", in Oppenheim, Lois, Three decades of the French new novel, Lois Oppenheim (translator) and Evelyne Costa de Beauregard (translator), Urbana: University of Illinois Press, pp. 132–140, ISBN 9780252011580.
- Wittig, Monique (Mawrth 1989). "On the social contract". Feminist Issues 9 (1): 3–12. doi:10.1007/BF02685600.
- Wittig, Monique (Winter 1994). "Quelques remarques sur Les Guérillères". L'Esprit Créateur, Special Issue: The Utopian Imaginary (Johns Hopkins University Press) 34 (4): 116–122. https://espritcreateur.org/article/quelques-remarques-sur-les-gu%C3%A9rill%C3%A8res.
- Wittig, Monique (1996), "The straight mind", Feminism and sexuality: a reader, New York: Columbia University Press, pp. 144–149, ISBN 9780231107082.
- Wittig, Monique (Mawrth 1996). ""The Constant Journey": an introduction and a prefatory note". Modern Drama 39 (1): 156–159. doi:10.3138/md.39.1.156.
- Wittig, Monique (15 Gorffennaf 1996). "Lacunary films". New Statesman (Progressive Media International) 102.
- Wittig, Monique (Summer 1996). "Le déambulatoire. entretien avec Nathalie Sarraute". L'Esprit Créateur, Special Issue: Nathalie Sarraute 36 (2): 3–8. doi:10.1353/esp.0.0053. Alternative version.
- Wittig, Monique (Summer 1996). "Avatar". L'Esprit Créateur, Special Issue: Nathalie Sarraute 36 (2): 109–116. doi:10.1353/esp.0.0097. Alternative version.
- Wittig, Monique (1997), "L'ordre du poème", Narrative voices in modern French fiction: studies in honour of Valerie Minogue on the occasion of her retirement, Cardiff: University of Wales Press, pp. 7–12, ISBN 9780708313947.
- Wittig, Monique (1997), "One is not born a woman", The second wave: a reader in feminist theory, New York: Routledge, pp. 265–271, ISBN 9780415917612.
- Wittig, Monique (2005), "Some Remarks on "Les Guérillères"", in Shaktini, Namascar, On Monique Wittig: theoretical, political, and literary essays, Urbana: University of Illinois Press, pp. 37–43, ISBN 9780252072314.
- Wittig, Monique (2005), "Some Remarks on "The Lesbian Body"", in Shaktini, Namascar, On Monique Wittig: theoretical, political, and literary essays, Urbana: University of Illinois Press, pp. 44–48, ISBN 9780252072314.
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Cyffredinol: http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11929323x. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015.
- ↑ Rhyw: Ffeil Awdurdodi Rhyngwladol. dyddiad cyrchiad: 4 Tachwedd 2018. http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11929323x. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015. http://www.enciclopediadelledonne.it/biografie/monique-vitting. dyddiad cyrchiad: 12 Ebrill 2019.
- ↑ Dyddiad geni: http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11929323x. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015. "Monique Wittig". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Monique Wittig". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Monique Wittig". https://cs.isabart.org/person/141913. dyddiad cyrchiad: 1 Ebrill 2021. dynodwr abART (person): 141913.
- ↑ Dyddiad marw: http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11929323x. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015. "Monique Wittig". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Monique Wittig". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Monique Wittig". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Monique Wittig". https://cs.isabart.org/person/141913. dyddiad cyrchiad: 1 Ebrill 2021. dynodwr abART (person): 141913.
- ↑ Man geni: https://www.britannica.com/biography/Monique-Wittig. dyddiad cyrchiad: 1 Ebrill 2021.
- ↑ Achos marwolaeth: http://www.nytimes.com/2003/01/12/nyregion/monique-wittig-67-feminist-writer-dies.html. dyddiad cyrchiad: 14 Tachwedd 2015.
- ↑ Galwedigaeth: https://cs.isabart.org/person/141913. dyddiad cyrchiad: 1 Ebrill 2021. dynodwr abART (person): 141913.
- ↑ Aelodaeth: http://ladiesroom.fr/2008/06/24/les-gouines-rouges/.
- ↑ Anrhydeddau: "Monique Wittig". dyddiad cyrchiad: 14 Tachwedd 2015. cyhoeddwyd fel rhan o'r canlynol: The Guardian. iaith y gwaith neu'r enw: Saesneg. dyddiad cyhoeddi: 5 Chwefror 2003.
- ↑ "Monique Wittig". dyddiad cyrchiad: 14 Tachwedd 2015. cyhoeddwyd fel rhan o'r canlynol: The Guardian. iaith y gwaith neu'r enw: Saesneg. dyddiad cyhoeddi: 5 Chwefror 2003.