Tarian Rhos Rydd

tarian o Oes yr Efydd a ddarganfuwyd yn Rhyd-y-gors, Ceredigion

Mae Tarian Rhos-Rydd, [1] [2] neu Rhyd y Gors[3] (neu'n llai cyffredin tarian Glan-rhos [2]) yn darian fawr copr-aloi o Oes yr Efydd, a ddarganfuwyd yn Rhos-Rydd neu Rhyd y Gors, ger Blaenplwyf, Cymru. Fe'i cynhelir ar hyn o bryd yn yr Amgueddfa Brydeinig yn Llundain. Y mae yn hollol wastad, 667 mm ar draws, a 0.7 mm o drwch, yn pwyso 1929 gram. Mae'n dyddio o'r 12fed i'r 10fed ganrif CC.

Tarian Rhos Rydd
Enghraifft o'r canlynoltarian Yetholm Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
 
Rhos rydd

Darganfuwyd y tarian Brythonig yng nghors Rhyd-y-gors, Ceredigion, cyn 1834 yn ôl rhai ffynonellau.[4][5][6]

Yn ôl ffynhonnell arall, darganfuwyd y darian yn 1804 yng nghors Rhos Rydd.[7]

Rhoddwyd y tarian i'r Amgueddfa Brydeinig gan Augustus Wollaston Franks ym 1873. Mae'r darian hon yn enghraifft o ddefnydd aloi copr cynnar o'r Oes Efydd.[8]

Dychwelyd i Gymru

golygu

Bu galwadau yn y cyfryngau cenedlaethol Cymreig i ddychwelyd rhai o'r arteffactau mwyaf arwyddocaol a ddarganfuwyd yng Nghymru o'r Amgueddfa Brydeinig. Mae'r arteffactau hyn yn cynnwys tariannau Rhos Rhydd, Moel Hebog a byclwyr Cymreig. Mae galwadau hefyd i ddychwelyd Clogyn enwog Yr Wyddgrug, Lunula Llanllyfni, Dynes Goch Pafiland ( Amgueddfa Hanes Natur Prifysgol Rhydychen ) a Tancard Trawsfynydd ( Amgueddfa'r Byd, Lerpwl ) i gyd i amgueddfa yng Nghymru. [9]

Gweler hefyd

golygu

Cyfeiriadau

golygu
  1. "Late Bronze Age bronze shield". Museum Wales. Cyrchwyd 2023-02-15.
  2. 2.0 2.1 "Cymraeg – Coflein". coflein.gov.uk. Cyrchwyd 2023-02-15.
  3. Walford, Edward; Cox, John Charles; Apperson, George Latimer (1911). The Antiquary (yn Saesneg). E. Stock.
  4. The History of British Costume, (James Robinson Planché, 1834, Charles Knight, London)
  5. Archaeologia Cambrensis: the journal of the Cambrian Archaeological Association. 1896 (yn Saesneg). Assoc. 1896. t. 212.
  6. Walford, Edward; Cox, John Charles; Apperson, George Latimer (1911). The Antiquary (yn Saesneg). E. Stock.
  7. "Cymraeg". Coflein (yn Saesneg). Cyrchwyd 2023-01-17.
  8. "shield | British Museum". The British Museum (yn Saesneg). Cyrchwyd 10 February 2022.
  9. "Buried treasure: calls for important Welsh artefacts to be brought back home". Nation.Cymru (yn Saesneg). 25 September 2021. Cyrchwyd 10 February 2022.