Trychineb Armero

Lleidlifoedd a llifoedd o graig folcanig a achoswyd gan echdoriad Nevado del Ruiz ar 13 Tachwedd 1985 oedd trychineb Armero a ddifethodd Armero a threfi cyfagos yng nghanolbarth Colombia gan ladd rhyw 23,000 o bobl.

Trychineb Armero

Enghraifft o'r canlynol	echdoriad folcanig
Dyddiad	13 Tachwedd 1985
Lleoliad	Nevado del Ruiz
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Canlyniadau'r drychineb: adfeilion adeiladau Armero a ddinistriwyd gan y lleidlif.

Echdorodd y strato-losgfynydd yn nhalaith Tolima yn yr Andes ar ôl 69 mlynedd o fudandod. Cafodd y llywodraeth sawl rhybudd gan fylcanolegwyr ers mis Medi 1985, ond ni wnaed fawr o ymdrech i symud pobl o'r ardal. Ffrwydrodd lludw a chreigiau pyroclastig o grater Nevado del Ruiz, gan doddi rhewlifoedd y llosgfynydd ac achosi pedwar lahar i lithro i lawr y llethrau am 50 km yr awr. Cyflymodd y llifoedd mewn ceunentydd cul ac ymunodd â chwech afon ar droed y llosgfynydd.

Cafodd Armero, tref ail fwyaf Tolima a leolir rhyw 80 km o'r brifddinas Bogotá, ei gladdu gan laid a rwbel gan ladd 20,000 allan o 29,000 o drigolion. Yn ogystal, cafodd tua 3000 arall eu lladd mewn trefi a phentrefi cyfagos gan gynnwys Chinchiná. Delwedd enwocaf y drychineb oedd y lluniau o Omayra Sánchez, merch 13 oed a gafodd ei dal yn y llanastr am dridiau cyn iddi farw.

Hon oedd yr echdoriad a achosodd y nifer fwyaf o farwolaethau yn yr 20g yn ail yn unig i losgfynydd Mount Pelée ar Martinique ym 1902 a laddodd 29,000 o bobl.