¿Por qué no te callas?

Brawddeg dywedodd Juan Carlos, brenin Sbaen, ar 10 Tachwedd 2007, i Hugo Chávez, Arlywydd Feneswela, yn Uwchgynhadledd Ibero-Americanaidd 2007 a gynhaliwyd yn Santiago, Tsile, oedd ¿Por qué no te callas? (Cymraeg: Pam na wnei di gau lan?). Daeth yr ymadrodd yn un boblogaidd mewn byr o dro, wrth ennill statws cwlt fel tôn galw ffonau symudol, enw parth, cystadleuaeth, crysau-T, a fideos ar YouTube.

Yr Uwchgynhadledd Ibero-Americanaidd, 2007: Juan Carlos, Zapatero a Chávez yn eistedd ar y dde.

Y digwyddiad

golygu

Dywedodd y Brenin Juan Carlos y frawddeg pan oedd Chávez yn torri ar draws araith Prif Weinidog Sbaen José Luis Rodríguez Zapatero drosodd a throsodd wrth alw rhagflaenydd y Prif Weinidog, José María Aznar, yn "ffasgydd" ac yn "llai dynol na nadroedd",[1] ac yn ei gyhuddo o gefnogi coup d'état a fethodd yn 2002 oedd â'r nod o ddymchwel Chávez o rym.

Er gwaethaf i ficroffon Chávez gael ei ddiffodd, parhaodd i dorri ar draws Prif Weinidog Rodríguez Zapatero wrth i Zapatero amddiffyn ei ragflaenydd (oedd yn wrthwynebwr gwleidyddol iddo). Cythruddwyd Chávez hefyd gan awgrymiad Rodríguez Zapatero bod angen i America Ladin atynnu mwy o gyfalaf tramor i ddelio â'i thlodi parhaol, sy'n groes i ddaliadau adain-chwith Chávez sy'n gochel buddsoddiad allanol.[1][2] Croesawyd cerydd y Brenin gyda churo dwylo gan y gynulleidfa gyffredinol.[2] Yn fuan ar ôl hyn, gadawodd y neuadd ar ôl i Arlywydd Nicaragwa Daniel Ortega gyhuddo Sbaen o ymyrryd mewn etholiadau yn Nicaragwa, a chwynodd am bresenoldeb cwmnïau ynni Sbaenaidd yn ei wlad. Mae'r digwyddiad yn ddigynsail, gan nad yw'r Brenin erioed wedi dangos y fath ddicter yn gyhoeddus.[3]

Cyfeiriadau

golygu
  1. 1.0 1.1 (Saesneg) Shut up, Spain's king tells Chavez. BBC (10 Tachwedd, 2007). Adalwyd ar 26 Tachwedd, 2007.
  2. 2.0 2.1 (Saesneg) Padgett, Tim (12 Tachwedd 2007). Behind the King's Rebuke to Chávez. Time. Adalwyd ar 26 Tachwedd, 2007.
  3. (Sbaeneg) Tabar, Carmen (10 Tachwedd 2007). Nunca se había visto al Rey tan enfadado en público. El Periódico de Catalunya. Adalwyd ar 26 Tachwedd, 2007.

Dolenni allanol

golygu