Afon Wral
(Ailgyfeiriad o Afon Ural)
Afon sy'n llifo drwy Rwsia a Chasachstan yw Afon Wral neu Afon Ural (Rwseg: Урал; Casacheg: Жайық; Jayıq). Mae'n tarddu ym Mynyddoedd Wral ac yn aberu ym Môr Caspia. Hi yw trydedd afon hiraf Ewrop: 2,428 km.
Math | afon |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Sir | Bashkortostan, Oblast Chelyabinsk, Oblast Orenburg, Atyrau Region, Aktobe Region, Ardal Gorllewin Casachstan |
Gwlad | Casachstan Rwsia |
Cyfesurynnau | 54.7008°N 59.4173°E, 46.8839°N 51.6169°E |
Tarddiad | Mynyddoedd yr Wral |
Aber | Môr Caspia |
Llednentydd | Afon Or, Afon Ilek, Afon Utva, Afon Sakmara, Afon Chagan, Afon Tanalyk, Bolshoy Kizil, Srednyaya Gusikha, Grekhovka, Albaytalka, Afon Gumbeyka, Urlyada, Birsya, Verkhnyaya Gusikha, Bol'shaya Karaganka, Zingeyka, Tarlau, Aksakalka, Tuzlukkol, Kinderlya, Urtaburtya, Ebita, Malaya Tustu, Bol'shaya Urtazymka, Kandybulak, Baral, Burlya, Vorovskaya, Pismenka, Alimbet, Kiyaly-Burtya, Nizhnyaya Gusikha, Yangelka, Karalga, Bolshoy Kumak, Burly, Burtya, Guberlya, Afon Donguz, Yelshanka, Karanyelga, Kurgash, Mechetka, Rzhavchik, Q4455559, Khudolaz, Elshan, Yamskaya, Gryaznushka Pervaya, Mindyak, Solyanka, Karagashty, Balka Zhalgyzagashsay, Kargalka, Berdyanka, Maly Kizil, Kirgildysay, Kosh, Chyornaya, Konsu, Rubezhka, Bykovka, Embolat, Krestovka, Kamysh-Samarka, Zubochistka, Bolshaya Zubochistenka, Vyazovka, Eltyshevka |
Dalgylch | 231,000 cilometr sgwâr |
Hyd | 2,428 cilometr |
Arllwysiad | 400 metr ciwbic yr eiliad |
Llynnoedd | Môr Caspia |
Y dinasoedd mwyaf ar afon Wral yw:
- Orsk (Rwsia), ger ei chymer ag afon Or,
- Orenburg (Rwsia); gall llongau mawr gyrraedd hyd yma
- Oral (Casachstan)
- Atıraw (Casachstan), ger yr aber
Hyd 1775, enw'r afon oedd Jaik (neu Jaïk). Yn y flwyddyn honno, gwrthryfelodd y werin yng ngwrthryfel Pugachev. Ymhlith cefnogwyr Pugachev, roedd Cosaciaid Jaik. Penderfynodd yr ymerodres Catrin II newid enw'r afon fel cosb arnynt.