Ampersand

ampersand, & - nod ar gyfer cynrychioli'r gair "a" ("and") yn Saesneg

Yr ampersand, a elwir hefyd yn "arwydd 'and'", yw'r clymiad sy'n cynrychioli'r gair "a": &.

Ampersand
Enghraifft o'r canlynolnod, Clymlythyren Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Yr ampersand wedi'i arddangos mewn arferol (chwith) ac italig ffont. Yn y fersiwn italig gellir cydnabod y llythrennau e a t , yn y fersiwn arferol prin ddim.
Tudalen o werslyfr 1863 yn arddangos yr wyddor. Sylwch ar y & fel y 27ain cymeriad.

Yn wreiddiol roedd yr arwydd yn cynnwys y llythrennau "et", sef Lladin am "a". Arferai’r llythrennau hyn fod yn amlwg yn yr arwydd, ond mae wedi esblygu dros amser yn symbol lle prin y gellir gwahaniaethu rhwng y llythrennau unedig. Mae'r enw "ampersand" yn deillio o'r geiriau "et per se &", a ddefnyddir ar ddiwedd llinynnau'r wyddor, sy'n golygu "a chan ei hun &"; defnyddiwyd y drefn "& per se et" hefyd; mae'r & yna ar unwaith yn dilyn cymeriadau eraill yr wyddor ac felly fe wnaethant chwarae gyda'r amwysedd: "ac mae hynny ynddo'i hun yn golygu" neu "ac ynddo'i hun et". Pasiwyd hyn gan y Saeson yng nghefn eu rhigymau wyddor i blant ar ffurf ac fel y cyfryw, a gafodd ei lygru yn ei dro yn "ampersand".

Llawysgrifen

golygu

Prin iawn y'i defnyddir yn y Gymraeg gan fod y gair 'a' ond yn un nod, ond mae'n gyffredin yn yr iaith Saesneg ar gyfer y gair "and". Defnyddir yn fynych yn Saesneg fel talfyriad mwen arwyddion a logos, ond prin iawn mewn llawysgrifen bob-dydd gan ei fod yn anodd ei lunio. Gan fod yr arwydd awdurodol yn anodd i'w lunio, bydd unigolion, wrth ysgrifennu â llaw, yn symleiddio'r dyluniad i rhywbeth yn debyg i epsilon is-ddrôr ("lower case") fawr (Ɛ) neu'r rhifolyn 3 am yn ôl, gyda llinell fertigol ar ei ei hyd drosto. Dangosir yr ampersand hefyd fel 3 tu chwith gyda llinell fertigol uwch ei ben, neu islaw iddo, neu dot uwch ben neu islaw.

Defnydd mewn gwyddoniaeth gyfrifiadurol

golygu
  • Mewn Cyfrifiadureg, defnyddir yr ampersand mewn sawl ffordd, fel arfer mae'n gysylltiedig â'r ystyr wreiddiol.
  • Mewn rhai ieithoedd rhaglennu, defnyddir ampersand sengl neu ddwbl i ffurfio perthynas resymegol ("Logical conjunction"). Felly mae'r ymadrodd
x >= 10 && x < 20
yn golygu bod x yn fwy na neu'n hafal i 10 ac yn llai nag 20.
  • Yn yr ieithoedd C, Objective-C, C++ a C#, defnyddir yr ampersand i nodi cyfeiriad cof newidyn penodol ("memory address").
  • Wrth ysgrifennu symbolau mewn tudalennau HTML, defnyddir yr ampersand fel rhagddodiad mewn endid HTML ("Numeric character reference") Felly mae
&copy; &euro; &auml;
yn arddangos fel © € ä
  • Gellir fformatio'r ampersand ei hun yn HTML:
"Numeric character reference": &amp; (degol: &#38;hecsadegol: &#x26;)
  • Ar rai systemau cyfrifiadurol hŷn (er enghraifft microgyfrifiadur y BBC) defnyddiwyd yr ampersand fel rhagddodiad ar gyfer rhifau hecsadegol. Yr ymadrodd &00FF yna sefyll am y rhif 255.
  • Yn yr Iaith tagio TeX, defnyddir yr ampersand i nodi tabiau. Gellir fformatio'r ampersand ei hun yn TeX gyda \&.
  • Defnyddir yr ampersand yn aml yn Access fel mwgwd mewnbwn. Mae ampersand yn yr achos hwn yn golygu bod yn rhaid i chi nodi cymeriad neu le ar hap gorfodol.

Cyfeiriadau

golygu
  1. 1.0 1.1 "A Visual Guide to the Ampersand (Infographic)". Six Revisions.
  Eginyn erthygl sydd uchod am gyfrifiaduron neu gyfrifiadureg. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.