Tiger Bay: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

'''Tiger Bay''' (Bae Teigr) oedd yr enw hanesyddol am yr ardal o gwmpasamgylch porthladd [[Caerdydd]], [[Cymru]], yn cynnwys [[Tre-Biwt]] (''Butetown''). Ar un adeg hwn oedd un o borthladdoedd mwyaf a phrysuraf y byd. Ar ôl cyfnod hir o ddirywiad, mae'r ardal wedi cael ei hadnewyddu ac yn cael ei hadnabod fel [[Bae Caerdydd]]. Ond mae llawer o bobolbobl leol yn dal i'w alw yn'n Tiger Bay o hyd (ni fagodd enw Cymraeg).

Chwaraeodd datblygiad Dociau Caerdydd ran bwysig yn hanes datblygu dinas Caerdydd ei hun a dyfodd o fod yn dref arfordirol fechan i fod yn ddinas fwyaf Cymru a'i phrifddinas. Trwy'r dociau hyn yr allforwyd rhan helaeth o [[glo|lo]] [[Cymoedd De Cymru|Cymoedd y De]] i weddill y byd, ac ar un adeg porthladd Caerdydd oedd un o'r porthladdoedd prysuraf yn y byd gyda 10,700,000 tunnell o lo yn cael ei allforio ohono erbyn 1913.

Tyfodd cymuned unigryw o gwmpas ardal y dociau; daeth gweithwyr y dociau a morwyr o bob rhan o'r byd i ymsefydlu yno a daaethpwyddaethpwyd i'w adnabod fel 'Tiger Bay' oherwydd y llifoeddllif cryf yn y dŵr rhwng y dociau ac [[Afon Hafren|Afon Hafren.]].

Yn Tiger Bay roedd ynaymgartrefodd bobl o tua 45 o genhedloedd, yn cynnwys [[Norwyaid]], [[Somaliaid]], [[Iemeniaid]], [[Sbaenwyr]], [[Eidalwyr]], [[Gwyddelod]] a phobl o'r [[Caribî]] gan roi cymeriad amlddiwyllianolamlddiwylliannol arbennig i'r ardal. Yn wahanol i hanes cymunedau o fewnfudwyr mewn dinasoedd mawr fel [[Efrog Newydd]], ymododdai cymunedau Tiger Bay i'w gilydd, gyda phobl yn cymysgu a phriodi.

Y tu allan i'r gymuned, roedd gan Tiger Bay enw am fod yn ardal galed a pheryglus. Un rheswm am hynny oedd y ffaith fod morwyr o bob rhan o'r byd yn aros yno dros dro wrth i'w llongau gael eu llwytho neu eu dadlwytho yn y dociau. O ganlyniad daeth Tiger Bay yn [[ardal golau coch]] adnabyddus ac roedd lefel trais a throsedd yn uchel hefyd a'r drwgweithredwyr yn dianc ar eu llongau o afael y gyfraith. Ond i'r bobl leol oedd yn byw yno ac yn ei adnabod roedd Tiger Bay yn lle cyfeillgar gyda chymuned glos.

Ar ôl yr [[Ail Ryfel Byd]] bu trai ar lewyrch y dociau aca aethdirywiodd Tiger Bay yn ardal ddifreintiedig gyda nifer o adeiladau gwag a dimphrinder gwaith ar gaelyno. Dirywiodd yn gyflym. Yn y 1960au dymchwelwyd y rhan fwyaf o'r tai teras, y tafarnau a'r siopau cornel.<ref>[https://archive.is/20120721182740/www.bbc.co.uk/wales/walesonair/database/tamed.shtml Tiger Bay ar wefan BBC Cymru]</ref>

Canodd [[Meic Stevens]] am y 'Bay' a dociau Caerdydd. Saethwyd y rhan fwyaf o'r ffim ''[[Tiger Bay (ffilm)|Tiger Bay]]'' (1959) yn yr ardal; mae'na serennusêr y ffilm honno yw John Mills, ei ferch Hayley Mills yn ei rôl actio gyntaf, a Horst Buchholz.

Mae pobl o Tiger Bay yn cynnwysGanwyd y gantores [[Shirley Bassey]] a'ryn Tiger Bay, yn ogystal â rheolwr tîm pêl-droediwrdroed rhyngwladol Cymru, [[Ryan Giggs]].