Steroid: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu |
|||
Llinell 1:
{{Pethau| fetchwikidata = ALL}}
[[Delwedd:Trimethyl_steroid-nomenclature.svg|alt=Complex chemical diagram|de|bawd|System cylchoedd steroid: Dangosir system cylchoedd rhiant steroid ABCD (fframwaith hydrocarbon) gyda llythrennu (cylchoedd) a rhifo (atomau) wedi eu cymeradwyo gan IUPAC.:1785f]]
Cyfansoddyn organig yw '''steroid''' ac mae iddo bedwar cylch sydd wedi eu trefnu mewn cyfluniad moleciwlaidd penodol. Ymhlith yr enghreifftiau amlwg y mae colesterol lipid dietegol, yr hormonau rhyw estradiol a thestosteron:10-19 a'r cyffur gwrthlidiol decsamethason.<ref name = "Lednicer_2011">{{cite book | vauthors = Lednicer D | title = Steroid Chemistry at a Glance | year = 2011 | publisher = Wiley | location = Hoboken | isbn = 978-0-470-66084-3 }}</ref><ref name="pmid16236742">{{cite journal | vauthors = Rhen T, Cidlowski JA | title = Antiinflammatory action of glucocorticoids--new mechanisms for old drugs | journal = The New England Journal of Medicine | volume = 353 | issue = 16 | pages = 1711–23 | date = Oct 2005 | pmid = 16236742 | doi = 10.1056/NEJMra050541 | url = https://pedclerk.uchicago.edu/sites/pedclerk.uchicago.edu/files/uploads/Addison'sGCTx.NEJM_.2005.pdf }}</ref> Ceir dwy brif swyddogaeth fiolegol i steroidau: mae rhai steroidau (megis [[Cholesterol|colesterol]]) yn chwarae rhan allweddol mewn cellbilennau ac yn newid hylifedd pilenni, gweithreda llawer o steroidau hefyd fel moleciwlau signalau sy'n actifadu derbynyddion hormonau steroid.
Mae strwythur craidd steroid yn cynnwys dau ar bymtheg o [[atom]]au carbon sydd wedi'u bondio mewn pedwar cylch "ymdoddedig": tri chylch yn cynnwys chwe aelod seiclohecsan (cylchoedd A, B a C yn y darlun) ac un cylch o bum aelod cyclopentane (cylch D). Mae steroidau'n amrywio yn ôl grŵp swyddogaethol, nodwedd sydd ynghlwm a'r strwythur craidd uchod, ynghyd
Gellir canfod cannoedd o steroidau mewn [[Planhigyn|planhigion]], [[Anifail|anifeiliaid]] a [[Ffwng|ffyngau]]. Mae'r holl steroidau yn cael eu cynhyrchu mewn [[cell]]oedd o'r sterols lanosterol (anifeiliaid a ffyngau) neu cycloartenol (planhigion). Deillia lanosterol a cycloartenol o cylcheiddiad y sgwâr triterpene.<ref name="urlLanosterol biosynthesis">{{cite web | url = http://www.chem.qmul.ac.uk/iubmb/enzyme/reaction/terp/lanost.html | title = Lanosterol biosynthesis | publisher = International Union Of Biochemistry And Molecular Biology | work = Recommendations on Biochemical & Organic Nomenclature, Symbols & Terminology }}</ref>
|