Gwrthryfel y Twareg (2012): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
diweddaru |
B s |
||
Llinell 5:
Ar 22 Mawrth, cafodd yr Arlywydd [[Amadou Toumani Touré]] ei ddisodli mewn ''[[coup d'état Mali, 2012|coup d'état]]'' gan fyddin Mali oedd yn feirniadol o'i ymgyrch. Cipiodd y gwrthryfelwyr dinasoedd [[Kidal]], [[Gao]] a [[Tombouctou]]. Ar 5 Ebrill, wedi iddynt gipio [[Douentza]], datganodd yr MNLA y bydd eu hymgyrch ymosodol yn dod i ben. Diwrnod yn hwyrach, datganodd hwy annibyniaeth Azawad ar Mali, gan obeithio ennill [[cydnabyddiaeth ryngwladol]]. Anwybyddwyd neu gondemniwyd y datganiad gan [[yr Undeb Affricanaidd]], [[yr Undeb Ewropeaidd]], a'r [[Unol Daleithiau]].<ref>{{dyf gwe |iaith=en |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-17640223 |teitl=Mali Tuareg rebels' call on independence rejected |dyddiad=6 Ebrill 2012 |cyhoeddwr=[[BBC]] |dyddiadcyrchiad=8 Ebrill 2012 }}</ref> Gwrthodwyd annibyniaeth hefyd gan Ansar Dine, a bwysleisiodd yr angen i weithredu [[sharia]] yn Azawad.<ref>{{dyf gwe |iaith=en |url=http://www.agi.it/english-version/world/elenco-notizie/201204062056-pol-ren1081-ansar_dine_supports_islam_and_sharia_in_mali |teitl=Ansar Dine supports "Islam and Sharia" in Mali |cyhoeddwr=AGI.it |dyddiad=6 Ebrill 2012 |dyddiadcyrchiad=8 Ebrill 2012 }}</ref> Ar yr un ddiwrnod datganodd [[ECOWAS]] y byddent yn cadw'r heddwch os cytunwyd ar gadoediad rhwng Mali a'r gwrthryfelwyr, ond os na yna byddent yn cyd-ymladd â lluoedd Mali yn erbyn y Twareg.<ref>{{dyf gwe |iaith=en |url=http://www.aljazeera.com/news/africa/2012/04/201246232416740914.html |teitl=Mali junta says power transfer 'within days' |cyhoeddwr=[[Al Jazeera]] |dyddiad=7 Ebrill 2012 |dyddiadcyrchiad=8 Ebrill 2012 }}</ref>
Yn Ebrill, rhybuddiodd [[Amnest Rhyngwladol]] bod Mali ar fin "argyfwng dyngargol" wedi i ragor na 200,000 o bobl ffoi o ogledd y wlad ers dechrau'r gwrthryfel.<ref>{{dyf gwe |iaith=en |url=http://www.amnesty.org.uk/news_details.asp?NewsID=20050 |teitl=Mali: 'On brink of humanitarian disaster' warns Amnesty |dyddiad=5 Ebrill 2012 |cyhoeddwr=[[Amnest Rhyngwladol]] |dyddiadcyrchiad=8 Ebrill 2012 }}</ref> Rhybudiodd [[UNESCO]] bod safleoedd treftadaeth Tombouctou dan fygythiad.<ref>{{dyf gwe |iaith=en |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-17596831 |teitl=Mali: Timbuktu heritage may be threatened, Unesco says |dyddiad=3 Ebrill 2012 |cyhoeddwr=[[BBC]] |dyddiadcyrchiad=8 Ebrill 2012 }}</ref> Wedi diwedd y brwydro â lluoedd Mali, ni lwyddodd y cenedlaetholwyr a'r Islamyddion i gymodi eu gweledigaethau am y genedl newydd.<ref>{{dyf gwe |iaith=en |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-18610618 |teitl=Mali: Islamists seize Gao from Tuareg rebels |dyddiad=28 Mehefin 2012 |cyhoeddwr=[[BBC]] |dyddiadcyrchiad=2 Gorffennaf 2012 }}</ref> Ar 27 Mehefin, brwydrodd Islamyddion y [[Mudiad dros Undod a Jihad yng Ngorllewin Affrica]] yn erbyn yr MNLA yn Gao, gan gipio'
== Gweler hefyd ==
| |||