Pasbort: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
MerlIwBot (sgwrs | cyfraniadau)
B robot yn ychwanegu: nds-nl:Paspoort
Llinell 12:
Cyfeirir at rhywbeth a wasanaethodd fel pasport yn y [[Beibl Hebraeg]]. Yn Nehemiah 2:7-9, sy'n dyddio o adeg [[Ymerodraeth Persia]], tua 450 BC, dywedir i Nehemiah, swyddog a oedd yn gwasanaethu'r Brenin [[Artaxerxes I o Persia|Artaxerxes I]] o [[Iran|Persia]], ofyn i gael teithio i [[Judea]], a rhoddodd y brenin ganiatâd iddo ar ffurf llythyr i'r "llywodraethwyr tu hwnt i'r afon" yn gofyn iddo gael teithio'n ddiogel trwy eu tiroedd.
 
Yn y [[CaliphateCaliffiaeth|Galiffiaeth]] Islamaidd canoloesol, defnyddwyd ffurf ''bara'a'' o pasport, sef [[derbyneb]] am [[treth|drethi]] a dalwyd. Dim ond dinasyddion a dalodd eu trethi ''[[zakat|zakah]]'' (ar gyfer [[Mwslim|Mwslemiaid]]) neu ''[[jizya]]'' (ar gyfer [[Dhimmi]]aid), a oedd yn cael eithio i wahanol ranbarthau yn y Caliphate, felly y dderbyneb ''bara'a'' oedd pasport elfennol y teithiwr.<ref>{{dyf llyfr| teitl=The Jews of Medieval Islam: Community, Society, and Identity| awdur=Daniel Frank| cyhoeddwr=[[Brill Publishers]]| blwyddyn=1995| isbn=9004104046| tud=6}}</ref>
 
Mae'n debyg i'r gair "pasport" darddu o'r borth mewn muriau dinasoedd canoloesol, a oedd yn rhaid teithio trwyddynyt er mwyn teithio trwy'r diriogaeth.<ref>{{dyf llyfr| awdur=George William Lemon| teitl=English etymology; or, A derivative dictionary of the English language| url=http://books.google.com/books?id=RHwCAAAAQAAJ| blwyddyn=1783| tud=[http://books.google.com.ph/books?id=RHwCAAAAQAAJ&pg=PT397 397]}} Dywed y gall ''pasport'' ddynodi hawl neu chaniatâd i deithio drwy porth, ond mae gweithiau cynharach yn disgrifio gwarant teithio, sef caniatâd neu drwydded i deithio drwy diroedd y tywysog, a oedd yn cael ei alw'n wreiddiol yn ''pass par teut''.</ref><ref>{{dyf gwe| awdur=James Donald| teitl=Chambers's etymological dictionary of the English language| url=http://books.google.com/books?id=agA_AAAAcAAJ| blwyddyn=1867| cyhoeddwr=W. and R. Chambers| tud=[http://books.google.com.ph/books?id=agA_AAAAcAAJ&pg=PA366 366]| dyfyniad=passport, pass&acute;pōrt, ''n.'' orig. permission ''to pass'' out of ''port'' or through the gates; a written warrant granting permission to travel. }}</ref> Yn [[Ewrop]] yn ystod y [[canoloesoedd]], cyhoeddwyd dogfennau ar gyfer teithwyr gan weinyddiaethau lleol, a oedd fel arfer yn cynnwys rhestr o ddinasoedd a threfi lle ganiatâwyd i'r deilydd deithio. Yn gyffredinol, nid oedd angen pasport i deithio i [[porthladd|borthladdoedd]], gan y cysidrwyd rhain i fod yn bwyntiau masnachu agored, ond roedd teithio i'r tiroedd tu allan i'r porthladd yn galw am basbort.