Gair benthyg: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Mae '''gair benthyg''' yn gairair o [[iaith]] rhoddrodd sy'n gaelcael euei defnyddioddefnyddio yn iaith derbyndderbyn.

Fel arfer, mae'r gair yn dod o iaithoeddieithoedd eraill fel term technoleg i dodddod â'r un ystyr o'r iaith rhoddrodd i'r iaith derbyndderbyn.

Cyn daethpwyd gair o'r iaith arall, mae'r gair yn dechrau euei defnyddddefnydd fel gair allanol, fel ''ffenstrffenestr'' (gair Lladin), a dyndydyn nhw ddim yn dod gairyn eiriau mewnol tan gael eu glynu yn yr iaith lleolleol.

=== Gair o brif maesfaes ===

Mae llawer o geiriau yn dod o un prif maesfaes yr iaith.

* '''Busnes''' - Mae llawer o geiriaueiriau busnes yn dod o Saesneg trwy's pwysigrwydd y byd o'r busnes o'r DU, yr UDA ac ati. Mae'n posib yn y dyfodol bydd mwy a mwy yn dod o'r ieithoedd Aisiaidd.

* '''Celf''' - Mae'r ffurflen unigrwyunigryw o'r celf Gymraeg yn achos llawer o geiriaueiriau unigryw GymraegCymraeg yn sefydlu'r celf Gymraeg, ond trwy'r byd mae'r Ffrangeg ac EidelegEidaleg yn fwyaf dylanwadol.

* '''Dyfeisiadau''' - Mae llawer o dyfeisiadauddyfeisiadau sy'n gaelcael eu creu gan bobl o un wlad neu iaith, ac maen nhw'n rhoi enw i'r dyfeisdyfais. Weithiau mae'r un gair yn gaelcael eu defnyddio mewn ieithoedd eraill e.e. ''ambiwlans'', weithiau mae'r ystyr yn gaelcael eu defnyddio e.e. ''cyfrifriadurcyfrifiadur''

* '''Gwyddoniaeth''' - Mae gwyddoniaeth yn defnyddio'r geiriau Lladin ledled y byd, ac mae e'n rhoi cymorth i prosiectaubrosiectau rhyngwladol sy'n cynnwys gwyddonwyr gorau.

=== Gair yn dod i defnyddddefnydd gyffredinol ===

Pan oeddbydd y gair yn colli euei cysylltiadgysylltiad tramor, wedyn bydd e'n symuddod euyn defnyddioair i'rmewnol yn yr iaith cyffredinolgyffredinol.

Fel arfer, dwydyw'r geiriau sydd â swyddogaeth ddim yn gaelcael eu benthyg o ieithoedd eraill. Mae geiriau fel ''mae'' ac ''yn'' yn rhan canolog i'r gramadeg GymraegCymraeg a nad geiriau fel ''fi'' a ''ti'' ynsy'n debyg i gael i newid.

| Gair benthyg || Mae gair yn gaelcael euei defnyddionddefnyddio ar ôl bod yn newid i weithio yn yr iaith sy'n derbyn. Mae'r Gymraeg yn un o'r fwyaf cyson i ail-sillafu geiriau allanol i'r GymaraegGymraeg e.e. ''ambiwlans'' neu ''coffi''.

| Gwneud benthyg || Mae cyfieithu o rhanran o'r gair rhannol e.e. ''teledu'' o tele-vision neu ''cyfrifriadur'' o peiriant cyfrif.

| Creadwyd benthyg || Mae gair newydd gael euei creugreu i adnewid gair tramor e.e. ''oergell '' neu ''rhewgell''.

| Ystyr benthyg || Mae gair lleol yn adnewid ystyr e.e. ''heddlu'' ac ''heddwas'' i bobl pwy sy'n cadw'r ''hedd'' (nid ''plismon'' pwy oedd ynsy'n gorfodi ''polisi'').

| '''Amnewid rhannol''' || align="center" | - || Mae gair rhannau lle rhan o feohono yn gaelcael euei mewnforiofewnforio aca rhan yn gael eu amnewid. e.e. ''live-sendung'' (Almaeneg) o ''live broadcast'' (Saesneg).

== Geiriau ssy'ynn benthyg yn lle o geiriau safonol ==

Mae sawl o brosesproses yn achos amnewid geiriau safonol gan geiriaueiriau benthyg.

Os mae'n posib ihaws dweud y gair allanol mwy hawdd na'r gair safonol wedyn mae'n posibbosib bydd e'n gaelcael euei adnewid. Weithiau baswnbasai e'n fyra ifyrach dweud y gair e.e. ''lot'' yn lle ''llawer'', neu mor syml i'w ynganu e.e. ''wncl'' yn lle ''ewythrewyrth''.

Mae'r brifprif prosesbroses arall yn dod llawer o'r fod y Cymry yn bod mwyfwy rhugl yn Saesneg na'r CymraegChymraeg. Mae llawer o bobl ifanc yn tyfu gyda'r Gymraeg a Saesneg, a llawer heddiw yn dysgu Cymraeg fel ail iaith, felly mae'n hawdd i meddwl o'ram y gair Saesneg, yn aml mewn maes technoleg blelle maenid yw'r gair Gymraeg nidCymraeg yn gaelcael euei defnyddioddefnyddio yn aml (yn arwain i'r defnyddio'rddefnydd [[Wenglish]]). EngrheifftiauMae enghreifftiau yn cynnwys geiriau fel ''ffrind'' / ''cyfaill'' a ''helpu'' / ''cymorth''.

Mae llawer o bobl yn weldgweld hyn fel gwanhau'r iaith, bobltra mae pobl eraill yn weldgweld hyn fel esblygiad naturiol yr iaith.