Ynys Seiriol: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
tacluso ychydig
Llinell 1:
[[Delwedd:Ynys_Seiriol_01.JPG|550px|bawd|canol|Ynys Seiriol a Phenmon o'r tir mawr]]
[[Ynys]] gyferbyn â [[Penmon|Penmon]] oddi ar arfordir de-ddwyreiniol [[Ynys Môn]] yw '''Ynys Seiriol'''. Mae [[goleudy]] amlwg yn sefyll ar darn o graig yn y môr rhwng Ynys Seiriol ac Ynys Môn, yng ngofal [[Trinity House]].
 
==Hanes==
Llinell 7:
<tr><td colspan=2 align=center><div style="position: relative">[[Image:CymruMon.png]]<div style="position: absolute; left: 95px; top: 15px">[[Image:Smotyn_Coch.gif]]</div></div></td></tr>
</table>
Enwir yr ynys ar ôl [[Seiriol|Sant Seiriol]], a oedd yn byw yn y [[6ed ganrif]], ac ar un adeg, yn ôl yr hanes, roedd [[clas]] (mynachlog) yno oedd, yn ôl yr hanes, wedi eia sefydlusefydlwyd gan Seiriol ei hun. Mae olion [[capel]] bach gyda thŵr sgwâr ag iddiiddo ben trionglog, sy'n dyddio o'r [[12fed ganrif]], yn sefyll yng nghanol yr ynys; mae'n gysylltiedig â [[Priordy Penmon]]. Darganfuwyd yn ogystal olion tŷ gweddi (''oratorium'') sydd yn dyddio o'r [[8fed ganrif]] efallai ac yn gyffelyb i rai o'r tai gweddi [[Celtiaid|Celtaidd]] cynnar sydd yn [[Iwerddon]], fel "Tŷ [[Sant Columba]]" yn [[Kells]]. Tybir hefyd bod olion rhai o'r celloedd [[meudwy]] gwreiddiol i'w gweld yno.
 
Yr enw a roddodd y [[Llychlynwyr]] ar yr ynys yw [[Priestholm]], sef "Ynys yr Offeiriaid". Hen enw arall ar yr ynys yn ôl traddodiad yw [[Ynys Lannog]], (hefyd "Ynys Lannawg" neu "Ynys Glannawg"), sy'n cyfeirio at yr arwr chwedlonol [[Helig ap Glannog]] a'r chwedl am ei lys boddedig; mae'n bosbil fod yr enw hwn ar yr ynys yn gynharach na'r enwau eraill i gyd. Mae [[Gerallt Gymro]] yn cyfeirio at yr ynys yn ei lyfr [[Hanes y Daith Trwy Gymru]] ([[1188]]).