Lead Belly: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
bywgraffiad byr yn y cyflwyniad
Llinell 33:
| notable_instruments = Gitâr ddeuddeg-llinyn Stella
}}
Cerddor [[cerddoriaeth werin|gwerin]] a'r [[cerddoriaeth y felan|felan]] aco [[Americanwyr Affricanaidd]]Americanwr oedd''' Huddie William Ledbetter''' ({{IPAc-en|ˈ|h|j|uː|d|i}}; 20 Ionawr 1889 – 6 Rhagfyr 1949). Roedd ganddo lais cryf ac yn feistr ar ganu'r gitâr ddeuddeg-tant; roedd yn nodedig am gyflwyno sawl [[cân werin]] safonol, a'u poblogeiddio dros nos. Ond mae'n fwyaf adnabyddus dan yr enw '''Lead Belly'''. Er i'r ffurf "'''Leadbelly'''" gael ei defnyddio'n aml,<ref>Mynna'r Encyclopaedia Britannica, er enghraifft, ddefnyddio'r ffurf Leadbelly.</ref> ysgrifennodd ef ei "Lead Belly" a dyna'r sillafiad sydd ar ei garreg fedd<ref name="grave">{{Find a Grave|6121635|Huddie William "Lead Belly" Ledbetter}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.deltablues.net/lead3full.jpg|title=Delta Blues.net|date=|accessdate=22 Medi 2010}}</ref> a'r sillafiad a ddefnyddir gan y Lead Belly Foundation.<ref>{{cite web|url=http://www.leadbelly.org/re-homepage.html|title=Lead Belly Foundation|work=LeadBelly.org|date=|accessdate=22 Medi 2010}}</ref>
 
Treuliodd ei fywyd cynnar yn crwydro goror Louisiana a Texas gan ddysgu traddodiadau cerddorol yr [[Americanwyr Affricanaidd|Americanwyr duon]], yn enwedig y felan a chaneuon gwaith. Cafodd ei garcharu teirgwaith, y tro cyntaf am lofruddiaeth. Daeth i sylw'r byd drwy John ac Alan Lomax a fu'n gynghorwyr a rheolwyr iddo. Ni chafodd Lead Belly fawr o lwyddiant ariannol yn ystod ei fywyd, ond parhaodd i deithio a chanu ar draws yr Unol Daleithiau. Perfformiodd mewn clybiau nos Efrog Newydd yn y 1940au ac ar ddiwedd ei oes fe deithiodd i Ffrainc. Bu farw Lead Belly heb yr un ddoler.
Y rhan fwyaf o'r amser, canai'r gitâr ddeuddeg-tant ond roedd hefyd yn medru canu'r [[piano]], y [[mandolin]], yr [[harmonica]], y [[ffidil]] a'r ''windjammer'' ([[acordion|acordion diatonig]]).<ref>{{Cite journal|last=Snyder|first=Jared|date=Summer 1994|title=Leadbelly and His Windjammer: Examining the African American Button Accordion Tradition|journal=American Music|volume=12|issue=2|pages=148–166|jstor=3052520|JSTOR=3052520}}</ref> Mewn rhai o'i recordiau fe ganodd tra'n clapio'i ddwylo neu guro'i droed.
 
Y rhan fwyaf o'r amser, canai'r gitâr ddeuddeg-tant ond roedd hefyd yn medru canu'r [[piano]], y [[mandolin]], yr [[harmonica]], y [[ffidil]] a'r ''windjammer'' ([[acordion|acordion diatonig]]).<ref>{{Cite journal|last=Snyder|first=Jared|date=Summer 1994|title=Leadbelly and His Windjammer: Examining the African American Button Accordion Tradition|journal=American Music|volume=12|issue=2|pages=148–166|jstor=3052520|JSTOR=3052520}}</ref> Mewn rhai o'i recordiau fe ganodd tra'n clapio'i ddwylo neu guro'i droed. Recordiodd ganeuon o sawl math o gerddoriaeth ac amrywiaeth o themâu, gan gynnwys yr emynau hwyl; caneuon y blŵs am ferched, yfed, y carchar, a hiliaeth; a chaneuon gwerin am lafur, cowbois, morwyr, gyrru gwartheg, a dawnsio. Ysgrifennodd hefyd ganeuon am bobl yn y newyddion, megis [[Franklin D. Roosevelt]], [[Adolf Hitler]], [[Jean Harlow]], [[Jack Johnson]], [[Howard Hughes]], a'r Scottsboro Boys.
 
CafoddO ganlyniad i'w ddawn naturiol, ei ''repertoire'' eang a'i fywyd treisgar, daeth Lead Belly yn un o gerddorion chwedlonol ac arloesol y felan, megis [[Robert Johnson]] a [[Blind Lemon Jefferson]]. Bu ganddo ddylanwad rhyfeddol ar gerddoriaeth werin a phoblogaidd y 20g. Cafodd ei ynydu i'r [[Rock and Roll Hall of Fame]] ym 1988 a'r Louisiana Music Hall of Fame yn 2008.
 
== Bywgraffiad ==