Abercynon: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Sian EJ (sgwrs | cyfraniadau) Gwybodlen WD |
|||
Llinell 1:
{{Gwybodlen lle
|
| gwleidyddiaeth = Gwleidyddiaeth
| aelodcynulliad = {{Swits Cwm Cynon i enw'r AC}}
| aelodseneddol = {{Swits Cwm Cynon i enw'r AS}}
}}
Pentref bychan a chymuned yng [[Cwm Cynon|Nghwm Cynon]], yn [[Rhondda Cynon Taf]], [[de Cymru]] yw '''Abercynon'''. Mae'n gorwedd ar gymer [[afon Cynon]] ac [[afon Taf]]. Mae Caerdydd 21.4 [[cilometr|km]] i ffwrdd o Abercynon ac mae Llundain yn 223.4 km.
Cynrychiolir yr ardal hon yn y [[Cynulliad Cenedlaethol Cymru|Cynulliad Cenedlaethol]] gan {{Swits Cwm Cynon i enw'r AC}} a'r Aelod Seneddol yw {{Swits Cwm Cynon i enw'r AS}}.<ref>[http://www.cynulliadcymru.org/memhome.htm Gwefan y Cynulliad;] adalwyd 24 Chwefror 2014</ref><ref>[http://www.parliament.uk/mps-lords-and-offices/mps/?sort=2&type=3 Gwefan parliament.uk;] adalwyd 24 Chwefror 2014</ref>
Ceir dwy orsaf drenau yno, un ar y rheilffordd o Gaerdydd i [[Aberdâr]], a'r llall ar reilffordd Caerdydd-[[Merthyr Tudful]]. Abercynon oedd pen y daith reilffordd stêm gyntaf yn hanes y byd pan yrrodd [[Richard Trevithick]] injan stêm, ar [[21 Chwefror]] [[1804]], a oedd yn tynnu haearn a theithwyr, o waith haearn [[Penydarren]] ym Merthyr Tudful i fasn [[Camlas Morgannwg]] yn Abercynon. Ceir cofebion i'r daith hanesyddol ym Mhenydarren ac yn Abercynon.
Mae Abercynon yn gartref i Westy'r Thorn, a ddefnyddiwyd gan [[Tom Jones]] i ymarfer ar gyfer ei berfformiadau.▼
==Hanes==
Datblygodd y pentref fel canolfan cludiant ar gyffordd ar Gamlas Morgannwg ac ar fan cyffwrdd dwy gangen rheilffordd Cwm Taf. "Navigation" oedd enw'r pentref am gyfnod. Suddwyd pwll glo yno ym [[1889]] a ymunwyd ag [[Ynysybwl]] ac a adnabuwyd hyd ei gau yn yr [[1980au|wythdegau]] fel Glofa ''Abercynon Lady Windsor''.
Ganwyd y paffiwr [[Dai Dower]] yno. Mae [[Plasty Llancaiach Fawr]] heb fod ymhell o'r pentref.
▲Mae Abercynon yn gartref i Westy'r Thorn, a ddefnyddiwyd gan [[Tom Jones]] i ymarfer ar gyfer ei berfformiadau.
==Cyfrifiad 2011==
|