Midas: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
Llinell 19:
Gwnaeth Midas hynny, a phan gyffyrddodd â'r dyfroedd, llifodd y gallu i'r afon, a throwyd tywod yr afon yn aur. Roedd hyn yn cael ei ddefnyddio i esbonio pam fod cymaint o aur yn afon Pactolus, a pham fod y rhai oedd yn honni eu bod yn ddisgynyddion i Midas mor gyfoethog. Mae'n bosib nad aur yn unig oedd y tu ôl i gyfoeth Midas - dywedir mai ef wnaeth ddarganfod plwm du a gwyn gyntaf.<ref>[[Gaius Julius Hyginus|Hyginus]], ''[[Fabulae]]'' 274</ref>
 
Mae chwedl arall am Midas, a oedd erbyn hyn yn casau cyfoeth a moethusrwydd, yn troi i addoli Pan, duw y meysydd a geifrddynion.<ref>ThisMae'r myth putsyma Midasyn incyflwyno another setting. "Midas himselfyn hadwahanol. some of the blood of satyrs in his veins, as was clear from the shape of his ears" was the assertion ofDywed [[Flavius Philostratus]], inyn hisei ''Life of [[Apollonius of Tyana]]'' (vi.27), notbod alwaysgan aMidas dependablerhywfaint repositoryo ofwaed mythgeifrddynion. ([http://www.livius.org/ap-ark/apollonius/life/va_6_26.html on-line])</ref> Roedd mythograffwyr Rhufeinig<ref>[[Cicero]] ''On Divination''i.36; [[Valerius Maximus]], i.6.3; [[Ovid]], ''[[Metamorphoses (poem)|Metamorphoses]], xi.92f.''</ref> yn honni mai ei diwtor cerddoriaeth oedd Orpheus.
 
Dywedir i Pan, unwaith, gymharu ei gerddoriaeth â cherddoriaeth [[Apollo]], a'i fod wedi'i herio i weld pa un oedd fwyaf medrus. Tmolus, duw'r mynyddoedd, fyddai'r dyfarnwr. Chwythodd Pan ei bibau a rhoddodd foddhad mawr i'w hun a'i ddilynwr ffyddlon, Midas, a oedd yn digwydd bod yn bresennol. Yna tarodd Apollo dannau ei delyn fach. Rhoddodd Tmolus y fuddugoliaeth ar unwaith i Apollo, ac roedd pawb ond un yn cytuno â'i ddyfarniad. Protestiodd Midas, a chwestiynu teilyngdod Apollo. Nid oedd Apollo am ddioddef y fath wrandawiad eto; dywedodd bod rhaid bod gan Midas glustiau [[asyn]], a dyna ddigwyddodd.<ref>Hyginus, ''Fabulae'' 191.</ref> Mae'r myth wedi'i ddarlunio gan ddau baentiad ''"Apollo a Marsyas"'' gan Palma il Giovane (1544–1628), y naill yn dangos yr olygfa cyn, a'r llall ar ôl, y gosb. Ceisiodd Midas wisgo penwisg i guddio'i anffawd mewn cywilydd, ond roedd ei farbwr yn gwybod ei gyfrinach, a gorchmynnodd ef i beidio â'i rhannu â neb. Aeth allan i weirglodd, tyllu twll yn y ddaear, a sibrwd y stori i mewn iddo, cyn gorchuddio'r twll unwaith eto. Tyfodd gwely o gyrs yn y weirglodd, a dechrau sibrwd y stori, gan ddweud "Mae gan y Brenin Midas glustiau asyn".<ref>TheMae whisperingsŵn soundsibrwd ofy reedscyrs isyn anhen ancientdrosiad [[literary trope]]: thellenyddol. SumerianMae ''Instructions ofCyfarwyddiadau Shuruppak'' (3rdo'r millennium3ydd BCE)mileniwm warnCC "Theyn reed-bedsrhybuddio arebod ...,cyrs theyyn cangallu hidecuddio (?) slander".athrod ([http://etcsl.orinst.ox.ac.uk/section5/tr561.htm ''Instructions ofCyfarwyddiadau Shuruppak'', linesllinellau 92-93]).</ref> Mae rhai ffynonellau yn honni bod Midas wedi lladd ei hun trwy yfed gwaed [[ychen]].
 
== Cyfeiriadau ==