Llyn Fawr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B →top: canrifoedd a Delweddau, replaced: 20fed ganrif → 20g using AWB |
Sian EJ (sgwrs | cyfraniadau) |
||
Llinell 1:
{{Gwybodlen lle | gwlad = {{banergwlad|Cymru}} }}
[[Delwedd:Llyn Fawr Reservoir.jpg|250px|bawd|Llyn Fawr]]▼
Llyn yn [[Rhondda Cynon Taf]] yn ne Cymru yw '''Llyn Fawr'''. Fe'i lleolir i'r de o bentrefi [[Cefn Rhigos]] a [[Rhigos]]. Mae'n fwyaf adnabyddus oherwydd y darganfyddiadau pwysig o arfau a chelfi o ddiwedd [[Oes yr Efydd]] a dechrau [[Oes yr Haearn]] a wnaed yno.
Saif y llyn islaw Craig y Llyn, gerllaw tarddle [[Afon Rhondda Fawr]], 368 medr uwch lefel y môr; mae ei arwynebedd yn 9.8 hectar (24 acer). Llyn naturiol ydyw, ond adeiladwyd argae i'w droi yn gronfa ddŵr tua dechrau'r [[20g]].
▲[[Delwedd:Llyn Fawr Reservoir.jpg|250px|bawd|chwith|Llyn Fawr]]
Rhwng 1911 a 1913, yn ystod y gwaith o adeiladu'r argae, cafwyd hyd i amrywiaeth o arfau a chelfi; roedd y rhan fwyaf yn dyddio'n ôl i ran olaf Oes yr Efydd ond hefyd yn cynnwys y celfi haearn cynharaf i'w darganfod yng Nghymru, yn fwyaf arbennig: cleddyf haearn yn arddull [[Hallstatt]]. Roedd yno hefyd ben gwaywffon a chryman haearn. Roedd y celfi efydd yn cynnwys dau grochan a phennau bwyeill. Credir fod yr eitemau yma wedi eu gosod yn y llyn fel offrwm i'r duwiau, efallai tua 650 CC.
| |||