Ymchwiliad Chilcot i Ryfel Irac: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B →top: clean up |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 1:
Ymchwiliad gan [[Llywodraeth y Deyrnas Unedig|Lywodraeth y Deyrnas Unedig]] i'r rhesymau pam yr aeth Prydain i [[Rhyfel Irac|ryfel yn Irac]] yw '''Ymchwiliad Chilcot i Ryfel Irac''', a gyhoeddwyd ar 15 Mehefin 2009 gan y Prif Weinidog [[Gordon Brown]]. Cadeirydd yr ymchwiliad yw Syr John Chilcot, a gelwir yr ymchwiliad yn answyddogol ar ei ôl.<ref name=Guardian1>[http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2009/jul/31/iraq-inquiry-fourth-plinth-chilcot ''My alternative to another round of Iraq whitewashing''], ''[[The Guardian]]'', 31 Gorffennaf 2009</ref><ref name=Guardian2>[http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2009/aug/14/british-army-abuses-iraq-chilcot-inquiry ''Investigate UK abuses in Iraq''] ''The Guardian'', 14 Awst 2009</ref> Roedd cyhoeddiad gwreiddiol Brown yn cynnwys y cymal mai ymchwiliad preifat ydoedd, ond buan iawn y newidiwyd hynny yn dilyn beirniadaeth hallt gan wleidyddion a'r cyhoedd ar y cyfryngau.<ref name=BBC1>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/8100432.stm Iraq war inquiry to be in private] Newyddion y BBC, 15
Mae'r adroddiad yn canolbwyntio ar y cyfnod rhwng canol 2001 a Gorffennaf 2009.
Cefnogir yr ymchwiliad gan [[Rhestr aelodau presennol Cyfrin Gyngor y Deyrnas Unedig|Cyfrin Gyngor y Deyrnas Unedig]] er mwyn ymchwilio i'r hyn a arweiniodd i'r gwarthdaro, yr ymosodiad militaraidd ei hun a'r hyn a ddarganfuwyd ar ôl y brwydro, er mwyn canfod y modd y cafodd penderfyniadau (gan y gwleidyddion) eu gwneud. Yn ogystal â hyn, un o brif amcanion Pwyllgor yr Ymchwiliad yw canfod a nodi gwersi pwysig, er mwyn sicrhau trefn ac ymateb mwy effeithiol yn y dyfodol i wrthdaro tebyg, er budd
Cynhaliwyd gwrandawiad olaf yr ymchwiliad yn 2011, ond yn Chwefror 2015 (ddeufis cyn yr [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 2015|Etholiad Cyffredinol]]) nid oedd yr adroddiad wedi gweld golau dydd. Yn ôl rhai, roedd y penderfyniad i beidio a chyhoeddi cynnwys yr Adroddiad yn un gwleidyddol, gan ei fod, o bosib, yn pwyntio bys at [[Tony Blair]], y [[Y Blaid Lafur (DU)|Blaid Lafur]] a'r [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Ceidwadwyr]].<ref>[http://www.independent.co.uk/news/uk/watch-tony-blair-dodge-questions-about-chilcot-inquiry-9993203.html Papur newydd [[The Independent]];] adalwyd 5 Chwefror 2015</ref> Yn ôl [[Elfyn Llwyd]] AS, ar lawr [[Tŷ'r Cyffredin (Y Deyrnas Unedig)|Tŷ'r Cyffredin]], "roedd yr oedi yn ffars ac yn sarhad i ddemocratiaeth".<ref>[http://www.channel4.com/news/chilcot-inquiry-mps-debate-commons-delay-publication Sianel 4;] adalwyd 5 Chwefror 2015</ref> Disgrifiodd [[Caroline Lucas]] o'r [[Plaid Werdd Cymru a Lloegr|Blaid Werdd]] yr oedi fel penderfyniad "cywilyddus".<ref>[http://greenparty.org.uk/news/2015/01/21/caroline-lucas-mp-statement-on-chilcot-delay/ Gwefan [[Plaid Werdd Cymru a Lloegr|y Blaid Werdd]]]; ''“The catastrophic effects of the Iraq war are being felt to this day. That's why, for all its delays, this remains an essential report – and we must continue to press for it to be what it was always meant to be: a full and transparent public record of the events that led to the illegal invasion of Iraq, and the role of those involved.” ''; adalwyd 5 Chwefror 2016</ref>
| |||