[[Delwedd:Colossus of Rhodes.jpg|300px|bawd|ColossusColosws RhodesRhodos (engrafiad lliwiedig gan Martin Heemskerck)]]
Codwyd '''ColossusColosws RhodesRhodos''' tua 280 C.C.CC i amddiffyn y fynedfa i harbwr [[RhodesRhodos]]. Roedd ganddo daldra o tua 30m. Fe'i ystyrid yn un o [[Saith Rhyfeddod yr Hen FydHenfyd]].
Safai ar ddau ben y ddau forglawdd a amddiffynai'r harbwr, a dywedir bod llongau dan hwyliau llawn yn medru pasio o dano. Cafodd eiFe'i wneudgwnaed allan o [[efydd]] ar lun dyn cydnerth, noeth neu led-noeth, a oedd yn cynrychioli [[Helios]], duw'r Haul. Roedd yn waith y peirianydd ac artist [[Chares]] o [[Lindos]] (tref ar ynys Rhodes), disgybl [[LysippusLysippos]], a dywedir iddo gymryd 12 flynedd i'w orffen. Y tu mewn iddo rhedai grisiau haearn troellog i fyny i'r pen, ac oddi yno gellid gweld ymhell â chymorth gwydrau o ryw fath a hongiai ar wddw y ColossusColosws.
Dechreuwyd ar y gwaith tua 300-280300–280 C.C.CC, a daeth yn enwog yn gyflym ledled yr Hen Fyd. Ond nid arosodd yn gyfan yn hir iawn. Yn 224 neu 222 C.C.CC trawyd ynys RhodesRhodos gan [[daeargryn|ddaeargryn]] a chwympodd rhan uchaf y ColossusColosws i'r harbwr. Cafwyd sawl ymgais i adfer y ColossusColosws ond methiant fu hynny bob tro; honnai'r ynyswyr fod oracl a gafwyd yn [[Delphi]] wedi rhagweld hynny. Dywedir i'r gweddillion gael eu gwerthu gan [[y Saraseniaid[[Sarasen]]iaid, oedd wedi meddianu'r ynys, i fasnachwr Iddewig o [[Edessa]] yn O.C. [[672]] OC. Roedd yna gymaint o efydd fel y bu rhaid wrth 900 [[camel]] i'w gludo i ffwrdd.
Ceir cyfeiriadau at y Colossus yng ngwaith [[Pliny'rPlinius yr Hynaf]] (liber 34, pennod 7, 18).
