Arrondissements Paris

Rhennir dinas Paris yn ugain arrondissements municipaux ("ardaloedd dinesig", wedi'u cyfieithu'n fras), a elwir yn gyffredin arrondissement. Ni ddylid eu cymysgu â'r rhanbarthau adrannol y mae pob un o'r 100 o adrannau wedi'u rhannu iddynt. Mae rhif pob ardal wedi'i nodi gan y ddau ddigid olaf yng nghodau post Paris. Ystyr arrondissement yn fras yw "talgrynnu". Ceir arrondissements eraill yn Ffrainc.

Arrondissements of Paris
Country	Ffrainc
Region	Île-de-France
Department	Paris
Cantons	20
Communes	1
Préfecture	Paris
Arwynebedd¹
• Cyfanswm	105 km2 (41 mi sg)
Poblogaeth (2009)
• Cyfanswm	2,234,105
• Dwysedd	21,000/km2 (55,000/mi sg)
¹ French Land Registry data, which exclude lakes, ponds, and glaciers larger than 1 km², as well as the estuaries of rivers.

Dwysedd poblogaeth yr arrondissements yn 2011

Disgrifiad

Trefnir yr ugain ardal yn droell glocwedd, gan ddechrau gyda Arrondissement I, yn nghanol y ddinas, ar lan ogleddol yr Afon Seine. Ymddengys fod yna resymau gwleidyddol a gwyddonol pam y penderfynodd y Barwn Haussmann ar y morffoleg ryfedd hon o Ardaloedd Paris. Mae'r llythrennau wrth ymyl pob ardal yn nodi a yw wedi'i leoli ar lan chwith (L) neu dde (D) afon Seine.

Rhennir pob arrondissement yn weinyddol yn bedwar chwarter neu gymdogaethau (quartier). Yn y modd hwn, mae gan Paris 80 chwarter gweinyddol, ac ym mhob un ohonynt mae gorsaf heddlu.

Llywodraeth a gwleidyddiaeth

Plac stryd nodweddiadol, Rue Abbé Épée - Paris Ved Arrondissement

Yn unigryw ymhlith dinasoedd Ffrainc, mae Paris yn fwrdeistref (commune) ac yn "sir" (département). O dan Gyfraith PLM (Loi PLM) 1982, a ailddiffiniodd lywodraethu Paris, Lyon, a Marseille (a dyna pam yr acronym PLM), mae yna gyngor dinas o'r enw "Cyngor Paris" ac 20 o gynghorau arrondissement ym Mharis. Mae Cyfraith PLM hefyd yn gosod terfynau i uchelfreintiau Maer Paris, sy'n gorfod delio â'r pwerau a roddwyd i swyddog yr heddlu ar faterion diogelwch.

Mae'r 20 cyngor arrondissement (conseils d'arrondissement) yn debyg o ran gweithredu i gyngor dinesig (conseil municipal) ond gydag ychydig iawn o bwerau. Etholir ei haelodau mewn etholiadau dinesig yn yr un modd ag mewn bwrdeistrefi gyda mwy na 3,500 o drigolion. Mae pob cyngor arrondissement yn cynnwys 2/3 aelod a etholwyd yn benodol fel cynghorwyr arrondissement, tra bod aelodau Cyngor Paris sy'n cynrychioli'r arrondissement hefyd yn eistedd ex officio ar eu cyngor arrondissement lleol. Er enghraifft, mae gan gyngor y XIXeg arrondissement 42 aelod, y mae 28 ohonynt yn conseillers d'arrondissement sydd ond yn eistedd ar y cyngor arrondissement, tra bod 14 yn conseillers de Paris sydd hefyd yn eistedd ar Gyngor y Ddinas. Yn ei gyfarfod cyntaf ar ôl yr etholiadau, mae pob cyngor arrondissement yn ethol ei faer.

Hanes

Y deuddeg hrn arrondissement a'r gymhariaeth â dimensiynau Paris ar ôl ehangu 1860

Cyn 1860

Ar 11 Hydref 1795, isrannwyd Paris yn ddeuddeg arrondissement. Cawsant eu rhifo o'r gorllewin i'r dwyrain, gyda rhif un i naw ar y Lan Ddeheuol y Seine a deg i ddeuddeg ar y Lan Chwith. Rhannwyd pob ardal yn bedwar chwarter (cymdogaethau), a oedd yn cyfateb i'r pedwar deg wyth o ardaloedd gwreiddiol a sefydlwyd yn 1790.

Wedi 1860

Ar 1 Ionawr 1860, atodwyd tiriogaethau'r cymunedau cyfagos Grenelle, Vaugirard, Bercy, Charonne, Belleville, La Villette, La Chapelle, Montmartre, Les Batignolles, Passy ac Auteuil, gan ehangu terfynau'r ddinas. Ailddosbarthwyd y deuddeg rhanbarth ar yr un pryd ag yr atodwyd y diriogaeth honno a chyda hwy crëwyd yr ugain rhanbarth presennol.

Wrth gyfeirio at gofnodion hanesyddol (lle mae'n bwysig gwahaniaethu rhwng yr hen system a'r system newydd), dynodir yr hen ardaloedd gan y term ancienne: 2ème ancienne neu 8ème ancienne.

Wedi 2020

Ar ôl yr 2il rownd o etholiadau dinesig ym Mharis, unwyd Rhanbarthau 1,2,3 a 4 a chrëwyd CANOLFAN PARIS.

Arrondissements

Arfbais	Arrondissement (R ar gyfer Rive Droite, L ar gyfer Rive Gauche)	Enw	Maint (km2)	Poblogaeth (2017 estimate)	Dwysedd (2017) (inhabitants per km2)	Pegwn poblogaeth	Maer (2020–2026)
	1af (Ier) R Gweinyddol rhan o Paris Centre	Louvre	5.59 km2 (2.16 mi sgw)	100,196	17,924	before 1861	Ariel Weil (PS)
	2il (IIe) R Gweinyddol rhan o Paris Centre	Bourse				before 1861
	3ydd (IIIe) R Gweinyddol rhan o Paris Centre	Temple				before 1861
	4ydd (IVe) R Gweinyddol rhan o Paris Centre	Hôtel-de-Ville				before 1861
	5ed (Ve) L	Panthéon	2.541 km2 (0.981 mi sgw)	59,631	23,477	1911	Florence Berthout (DVD)
	6ed (VIe) L	Luxembourg	2.154 km2 (0.832 mi sgw)	41,976	19,524	1911	Jean-Pierre Lecoq (LR)
	7fed (VIIe) L	Palais-Bourbon	4.088 km2 (1.578 mi sgw)	52,193	12,761	1926	Rachida Dati (LR)
	8fed (VIIIe) R	Élysée	3.881 km2 (1.498 mi sgw)	37,368	9,631	1891	Jeanne d'Hauteserre (LR)
	9fed (IXe) R	Opéra	2.179 km2 (0.841 mi sgw)	60,071	27,556	1901	Delphine Bürkli (DVD)
	10fed (Xe) R	Entrepôt	2.892 km2 (1.117 mi sgw)	90,836	31,431	1881	Alexandra Cordebard (PS)
	11eg (XIe) R	Popincourt	3.666 km2 (1.415 mi sgw)	147,470	40,183	1911	François Vauglin (PS)
	12fed (XIIe) R	Reuilly	16.324 km2 (6.303 mi sgw)¹ 6.377 km2 (2.462 mi sgw)²	141,287	8,657¹ 21,729²	1962	Emmanuelle Pierre-Marie (EELV)
	13eg (XIIIe) L	Gobelins	7.146 km2 (2.759 mi sgw)	183,399	25,650	20055	Jérôme Coumet (PS)
	14eg (XIVe) L	Observatoire	5.621 km2 (2.170 mi sgw)	136,941	24,280	1954	Carine Petit (Gt.s)
	15fed (XVe) L	Vaugirard	8.502 km2 (3.283 mi sgw)	235,178	27,733	1962	Philippe Goujon (LR)
	16fed (XVIe) R	Passy	16.305 km2 (6.295 mi sgw)³ 7.846 km2 (3.029 mi sgw)4	149,500	9,169³ 19,0544	1962	Francis Szpiner (LR)
	17fed (XVIIe) R	Batignolles-Monceau	5.669 km2 (2.189 mi sgw)	168,737	29,760	1954	Geoffroy Boulard (LR)
	18fed (XVIIIe) R	Butte-Montmartre	6.005 km2 (2.319 mi sgw)	196,131	32,634	1931	Éric Lejoindre (PS)
	19fed (XIXe) R	Buttes-Chaumont	6.786 km2 (2.620 mi sgw)	188,066	27,697	20055	François Dagnaud (PS)
	20fed (XXe) R	Ménilmontant	5.984 km2 (2.310 mi sgw)	191,800	32,052	1936	Éric Pliez (DVG)

Notes:
1. With the Bois de Vincennes
2. Without the Bois de Vincennes
3. With the Bois de Boulogne
4. Without the Bois de Boulogne
5. 2005 is the year of the most recent official estimate; population of these arrondissements may still be growing

Logos

• 
  Paris Centre (Arrondissement I, II, III, IV)
• 
  V Arrondissement
• 
  VI Arrondissement
• 
  VII Arrondissement
• 
  VIII Arrondissement
• 
  IX Arrondissement
• 
  X Arrondissement
• 
  XI Arrondissement
• 
  XII Arrondissement
• 
  XIII Arrondissement
• 
  XIV Arrondissement
• 
  XV Arrondissement
• 
  XVI Arrondissement
• 
  XVII Arrondissement
• 
  XVIII Arrondissement
• 
  XIX Arrondissement
• 
  XX Arrondissement

Gweler hefyd

• Départements Ffrainc - sy'n cyfateb, yn fras, i Siroedd Cymru
• Cymunedau Ffrainc - "Communes" sy'n cyfateb, yn fras, i Cyngor Cymuned yng Nghymru
• Arrondissements Ffrainc

Dolenni allanol

• Paris’ Arrondissements gwybodaeth yn Saesneg
• The Paris Arrondissements – A Guide To The Neighborhoods cyflwyniad i'r gwahanol arrondissements

Comin Wikimedia

Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:

Arrondissements Paris

Eginyn erthygl sydd uchod am Ffrainc. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.