Wicipedia

Baner Brodorol Awstralia

Mae Baner Gynfrodorol Awstralia yn cynrychioli Awstraliaid Brodorol (aboriginal). Mae'n un o faneri Awstralia a gyhoeddwyd yn swyddogol,[1] ac mae ganddi statws cyfreithiol a gwleidyddol arbennig. Yn aml mae'n cael ei chwifio ynghyd â'r faner genedlaethol a chyda Baner Ynys Culfor Torres, sydd hefyd yn faner a gyhoeddwyd yn swyddogol.

Gorymdeithio o Senedd-dy i lawr Stryd y Brenin William i Sgwâr Victoria, Adelaide, i ddathlu 30 mlynedd ers sefydlu'r Faner Gynfrodorol, 8 Gorffennaf 2001.

Dyluniwyd Baner Brodorol Awstralia ym 1971 gan yr arlunydd Brodorol Harold Thomas, sy'n hanu o bobl Luritja Canol Awstralia ac sy'n dal hawliau eiddo deallusol i ddyluniad y faner. Dyluniwyd y faner yn wreiddiol ar gyfer y mudiad hawliau tir, a daeth yn symbol o bobl Gynfrodorol Awstralia.

Rhennir y faner yn llorweddol ac yn gyfartal wedi'i rhannu'n rhanbarth du (uchod) a rhanbarth coch (isod); mae disg melyn wedi'i arosod dros ganol y faner. Cyfrannau cyffredinol y faner, fel y'i cyhoeddwyd, yw 2: 3; fodd bynnag, mae'r faner yn aml yn cael ei hatgynhyrchu yn y cyfrannau 1: 2 fel gyda Baner Genedlaethol Awstralia.[2]

Statws golygu

Rhoddodd Llywodraeth Awstralia statws "Baner Awstralia" iddi, o dan Ddeddf Baneri 1953, trwy gyhoeddiad ar 14 Gorffennaf 1995.[1]

Oherwydd "goruchwyliaeth weinyddol",[3] ni chyflwynwyd cyhoeddiad 1995 fel y byddai'n parhau mewn grym am gyfnod amhenodol; felly daeth i ben yn awtomatig ar 1 Ionawr 2008. Felly fe'i disodlwyd bron yn union yr un fath, ar 25 Ionawr 2008, gan ddod i rym ar 1 Ionawr.

Yng nghyhoeddiad 2008, cydnabyddid y faner "yn cael ei chydnabod fel baner pobloedd Gynfrodorol Awstralia ac yn faner o arwyddocâd i genedl Awstralia yn gyffredinol" a'i phenodwyd "i fod yn faner pobloedd Gynfrodorol Awstralia ac i gael ei hadnabod fel Baner Frodorol Awstralia". Atgynhyrchir y dyluniad yn Atodlen 1 a'i ddisgrifio yn Atodlen 2.

Ystyr symbolaidd golygu

Ystyr symbolaidd lliwiau'r faner (fel y nodwyd gan Harold Thomas) yw:

  • Du - i gynrychioli pobl frodorol Awstralia.
  • Melyn, - y gylch felyn - i gynrhychioli'r Haul, rhoddwr fywyd ac amddiffynnwr.
  • Coch - i gynrychioli'r ddaear goch, y lliw coch ocraidd a gaiff ei ddefnyddio mewn seremonïau a sy'n cynrychioli perthynas ysbrydol y bobl Gynfrodorol â'u tir.

Lliwiau golygu

 
Fersiwn o'r faner gan ddefnyddio brasamcanion RGB o liwiau swyddogol Pantone

Manylebau lliw swyddogol Baner Gynfrodorol Awstralia yw:[4]

Cynllun Coch Melyn Du
Pantone 1795 C (neu 179 C ) 123 C. Du C.
RGB

( Hex )

204–0–0

(# CC0000)

255–255–0

(# FFFF00)

0–0–0

(# 000000)

CMYK 0% –100% –100% –30% 0% –0% –100% –0% 0% –0% –0% –100%

Yn y rhan fwyaf o achosion, dylai atgynyrchiadau ar y sgrîn neu'n ddigidol o'r faner ddefnyddio'r lliwiau RGB fel yn y tabl uchod. Wrth arddangos mewn fformatau ffabrig corfforol, mae'n well o lawer defnyddio'r manylebau Pantone . Wrth argraffu ar bapur, mae'r lliwiau CMYK yn well.

Hanes golygu

 
Baner frodorol yn hedfan yn Sgwâr Victoria, Adelaide (2008); ger lle hedfanwyd y faner gyntaf.

Cafodd y faner ei chwifio gyntaf ar Ddiwrnod Cenedlaethol y Brodorion yn Sgwâr Victoria yn Adelaide ar 12 Gorffennaf 1971. Fe'i defnyddiwyd hefyd yn Canberra yn Llysgenhadaeth y Babell Gynfrodorol o ddiwedd 1972. Yn ystod misoedd cynnar y llysgenhadaeth - a sefydlwyd ym mis Chwefror y flwyddyn honno - defnyddiwyd dyluniadau eraill, gan gynnwys baner ddu, werdd a choch a wnaed gan gefnogwyr clwb gyngrhair rygbi Rabbitohs De Sydney, a baner gyda maes coch-ddu yn cynnwys gwaywffon a phedwar cilgant melyn.

Achosodd Cathy Freeman ddadlau yng Ngemau'r Gymanwlad 1994 trwy gario'r faner Gynfrodorol yn ogystal â baner genedlaethol Awstralia yn ystod ei lap buddugoliaeth o'r arena, ar ôl ennill y sbrint 200 metr; dim ond y faner genedlaethol sydd i fod i gael ei harddangos. Er gwaethaf beirniadaeth gref gan swyddogion y Gemau ac arlywydd tîm Awstralia, Arthur Tunstall, cariodd Freeman y ddwy faner eto ar ôl ennill y 400 metr.

 
Baneri Brodorol Awstralia, Ynys Culfor Torres ac Awstralia yn cael eu chwifio y tu allan i'r Senedd - dy i nodi Wythnos NAIDOC

Gwrthwynebwyd y penderfyniad ym 1995 gan y Prif Weinidog Llafur Paul Keating y dylid rhoi statws baneri cenedlaethol i faneri Brodorol ac Ynys Culfor Torres ar y pryd gan arweinydd y blaid Rhyddfrydol, John Howard nodi byddai “unrhyw ymgais i roi’r fflagiau’n swyddogol yn gywir byddai statws o dan y Ddeddf Baneri yn cael ei ystyried gan lawer yn y gymuned nid fel gweithred o gymodi ond fel ystum ymrannol ".[5] Serch hynny, ers i Howard ddod yn Brif Weinidog ym 1996 ac o dan lywodraethau Llafur dilynol, mae'r baneri hyn wedi parhau i fod yn faneri cenedlaethol. Fodd bynnag, beirniadwyd y penderfyniad hwn yn wahanol gan ddylunydd y faner, Harold Thomas, a ddywedodd nad oes angen mwy o gydnabyddiaeth ar y faner Gynfrodorol.[6]

Ymgyrchodd y Pwyllgor Cynghori Cynhenid Cenedlaethol i chwifio baner y Brodorion yn Stadiwm Awstralia yn ystod Gemau Olympaidd yr Haf 2000. Cyhoeddodd trefnwyr y Gemau Olympaidd y byddai'r faner Gynfrodorol yn cael ei chwifio mewn lleoliadau Olympaidd. Mae'r faner wedi'i chwifio dros Bont Harbwr Sydney yn ystod yr orymdaith ar gyfer cymodi 2000 a llawer o ddigwyddiadau eraill, gan gynnwys Diwrnod Awstralia .

Yn 2001, ar benblwydd 30 mlynedd ers sefydlu'r faner, bu miloedd o bobl yn rhan o seremoni lle cludwyd y faner o Senedd De Awstralia i Sgwâr Victoria. Ers 8 Gorffennaf 2002, ar ôl argymhellion Pwyllgor Cysoni’r Cyngor, mae’r Faner Frodorol wedi cael ei chwifio’n barhaol yn Sgwâr Victoria ac o flaen Neuadd y Dref Adelaide.

Defnydd golygu

Mae llawer o adeiladau yn Awstralia yn chwifio'r faner Gynfrodorol yn ogystal â baner Awstralia, ac mae Neuadd Crefftau Melbourne yn enghraifft. Mae cynghorau amrywiol yn nhrefi Awstralia yn chwifio'r faner Gynfrodorol o neuaddau tref, fel Bendigo (a fabwysiadwyd yn 2005). Y cyngor dinas cyntaf i chwifio'r faner Frodorol oedd Cyngor Dinas Newcastle ym 1977.[7]

Mae'r faner Gynfrodorol weithiau'n cael ei rhoi yn lle Baner yr Undeb yng nghanton baner Awstralia mewn dyluniadau baner newydd arfaethedig yn Awstralia . Mae baneri o’r fath wedi’u cyflwyno mewn ffuglen wyddonol fel baneri dyfodolol Awstralia, fel yn y ffilm Event Horizon, lle cafodd ei gwisgo gan Sam Neill .[8] Mae llawer o bobl Gynfrodorol yn gwrthwynebu'r defnydd hwn, gan gynnwys Harold Thomas, a ddywedodd "Nid peth eilradd yw ein baner. Mae'n sefyll ar ei ben ei hun, i beidio â chael ei osod fel atodiad i unrhyw beth arall. Ni ddylid ei drin felly. " [9]

Mae Baner Gynfrodorol Awstralia yn cael ei dathlu yn y llun dadleuol The First Supper (1988) gan Susan Dorothea White lle mae'r ffigwr canolog yn fenyw Gynfrodorol sy'n arddangos y faner ar ei chrys-T.

Baner Gynfrodorol Awstralia yw'r faner ddiofynnu yn y gêm we NationStates .

Enillodd gwerthu condomau yn lliwiau'r faner Gynfrodorol wobr iechyd cyhoeddus yn 2005 am lwyddiant y fenter wrth wella arferion rhyw diogel ymhlith pobl frodorol ifanc.

Roedd y faner i fod yn rhan o'r logo ar dudalen gartref Google Awstralia ar Ddiwrnod Awstralia 2010, ond gorfodwyd y cwmni i addasu'r dyluniad oherwydd bod Harold Thomas yn mynnu taliad pe bai Google yn ei ddefnyddio.[10]

Defnyddiodd y grŵp gwrth-Islamaidd Reclaim Australia y faner yn eu protestiadau, a gondemniwyd yn gyhoeddus gan yr awdur Harold Thomas. Dywedodd am y defnydd:[11]

"Dylent gael caniatad gan gymunedau Brodorol yn gyffredinol. Y faner yw ein hunaniaith ac yn fynegiant o bwy yr ydym ni. Mae' amlwg ein bod ni'n ei ddefnyddio o'n gwirfodd ac yn ewyllysgar ac mae'r llywodraeth yn cydnabod y faner. Mae ganddi ei lle. Ond mae'n hyrt i ddefnyddio'r faner dros ddicter neu reswm gamarweiniol arall."

Bydd emojis a ddyluniwyd gan y Brodorion sy'n cynnwys y faner yn cael eu rhyddhau drwy ap, gyda chaniatâd Harold Thomas.[12]

Hawlfraint golygu

Mae hawlfraint yn y faner wedi bod yn destun dadl, ynglŷn â pherchnogaeth wreiddiol yr hawlfraint ac o ran perchnogaeth gyfredol.

Yn 1997, yn achos Thomas v Brown a Tennant,[13] datganodd Llys Ffederal Awstralia mai Harold Thomas oedd perchennog yr hawlfraint wrth ddylunio baner Gynfrodorol Awstralia, ac felly mae gan y faner amddiffyniad o dan gyfraith hawlfraint Awstralia . Roedd Thomas wedi ceisio cydnabyddiaeth gyfreithiol o'i berchnogaeth a'i iawndal yn dilyn cyhoeddiad y Llywodraeth Ffederal yn 1995 o'r dyluniad. Gwrthwynebwyd ei honiad gan ddau arall, George Brown a James Tennant.[14] Dyfarnodd Thomas hawliau i Carroll & Richardson yn unig - Flagworld Pty Ltd a Birubi Art Pty Ltd am weithgynhyrchu a marchnata'r faner a chynhyrchion sy'n cynnwys delwedd y faner.

Ym mis Mehefin 2019, dirwywyd Birubi Art i $ 2.3 miliwn AUD am werthu cynhyrchion a wnaed yn Indonesia fel "celf Frodorol". Roedd y cwmni wedi cychwyn achos datodiad o'r blaen.[15] Ym mis Tachwedd 2018, rhoddwyd trwydded i WAM Clothing ar gyfer defnyddio’r faner ar ddillad, ac ym mis Mehefin 2019 adroddwyd eu bod wedi mynnu bod busnesau sy’n eiddo i’r Brodorion yn rhoi’r gorau i werthu dillad a oedd yn cynnwys y faner.[16]

Ym mis Mehefin 2020, ar ôl i bêl-droediwr Brodorol amlwg ddechrau gwerthu crysau-T trwyddedig WAM yn dwyn y faner trwy ei wefan ei hun, ysgrifennodd y cyn-seneddwr Brodorol Nova Peris, arweinydd ymgyrch "rhyddhewch y faner" at y Llywodraethwr Cyffredinol, yn gofyn am ei gefnogaeth am wyro WAM o'r hawlfraint.[17]

Cyfeiriadau golygu

  1. ↑ 1.0 1.1 Commonwealth of Australia Gazette, Special, No. S 259, 14 July 1995. This was a special issue of the Gazette, printed in colour on high quality paper. It may be found at the back of Government Notices issue No. GN 28, 19 July 1995, together with the proclamation (No. S 258) of the Torres Strait Islander Flag.
  2. ↑ The proclamations and the Flags Act (for the Australian National Flag and the Australian Red Ensign) do not specify overall proportions but show the flags as images.
  3. ↑ Perhaps because the special issue is not listed on the front of issue No. GN 28. The Gazette is available online only from 2002.
  4. ↑ Australia. (2002). Style manual for authors, editors and printers. Snooks & Co. (arg. 6th). Canberra: John Wiley & Sons Australia. t. 300. ISBN 9780701636487. OCLC 49316140.
  5. ↑ From a statement of 4 July 1995, cited on Flags of the World website. Retrieved 13 July 2011.
  6. ↑ Harold Thomas in Land Rights News, July 1995, p. 3, cited in Aboriginal Tent Embassy: Icon or Eyesore?
  7. ↑ Council for Aboriginal Reconciliation (1994). "Chapter 19. Newcastle: Building a Community". Walking Together: The First Steps. Report of the Council for Aboriginal Reconciliation to Federal Parliament 1991–94. Australian Government Printing Service. Cyrchwyd 10 March 2008.
  8. ↑ "Flag Waived." AusFlag: Article from The Sydney Morning Herald, 14 October 1997. Retrieved 2015-09-15.
  9. ↑ Quoted at this Ausflag page
  10. ↑ Moses, Asher (26 January 2010). "Oh dear: Google flagged over logo dispute". Smh.com.au. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 4 July 2010. Cyrchwyd 27 June 2010.
  11. ↑ McQuire, Amy (8 April 2015). "Oh dear: Father Of The Aboriginal Flag Slams Reclaim Australia For 'Idiotic' Appropriation". newmatilda.com.au. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 27 August 2015. Cyrchwyd 26 January 2016.
  12. ↑ Taylor, Josh (12 July 2019). "Indigenous emojis featuring Aboriginal flag and boomerang to be released". The Guardian. Cyrchwyd 12 July 2019.
  13. ↑ Harold Joseph Thomas v David George Brown & James Morrison Vallely Tennant [1997] FCA 215 (9 April 1997) Accessed 14 July 2013.
  14. ↑ Colin Golvan, "A Sorry Tale", from Australian Financial Review 4 July 2008 Archifwyd 2016-05-15 yn y Peiriant Wayback.. Retrieved 13 July 2011.
  15. ↑ Isabella Higgins (26 June 2019). "Federal Court imposes $2.3 million penalty on Birubi Art for selling fake Aboriginal art". ABC News.
  16. ↑ Allam, Lorena (11 June 2019). "Company that holds Aboriginal flag rights part-owned by man prosecuted for selling fake art". The Guardian. Cyrchwyd 11 June 2019.
  17. ↑ Cherny, Daniel (8 June 2020). "Buddy embroiled in Aboriginal flag controversy". Sydney Morning Herald. Cyrchwyd 9 June 2020.

Darllen pellach golygu

  • Paul, Mandy (17 December 2013). "Baner gynfrodorol" . Adelaidia .
  • "Australian Aboriginal flag" . Dinas Adelaide .
  • Dodson, Patrick (6 July 1995). "Baner gynfrodorol yn symbol o gymod" . Ausflag . a gyhoeddwyd gyntaf yn The Sydney Morning Herald, 6 Gorffennaf 1995, t.   13. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 Mehefin 2007.
  • Jopson, Debra (3 September 1994). "Mae gan faner frodorol lawer o rolau, meddai'r dylunydd" . Ausflag . cyhoeddwyd gyntaf yn The Sydney Morning Herald, 3 Medi 1994. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 Mehefin 2007.
  • The Sydney Morning Herald, 3 Medi 1994. Comisiwn Ynysoedd Brodorol ac Ynys Torres Awstralia. 1992, 'Torres Strait yn cael baner a buddugoliaeth fawr i hawliau tir', Newyddion ATSIC, cyf.2, rhif. 4, t.   5.
  • Baneri Awstralia 1995, Adran Gwasanaethau Gweinyddol, Gwasanaeth Cyhoeddi Llywodraeth Awstralia, Canberra.
  • Horton, D. (gol. ) Gwyddoniadur Awstralia Gynfrodorol, Aboriginal Studies Press, Canberra, 1994.
  • Australian flags Gwefan Llywodraeth Awstralia, It's an Honour.
  • The First Supper (Paentiad, 1988, gan Susan Dorothea White). Yn cynnwys menyw Frodorol yn gwisgo crys-T yn dwyn y faner Hawliau Tir Frodorol.

Dolenni allanol golygu

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Baner_Brodorol_Awstralia&oldid=12433464"