Baner Brwnei

Cafodd baner Brunei (neu Brwnei) ei fabwysiadu'n swyddogol ar 29 Medi 1959. Mae'r faner yn dangos dau fand paralelogram ar maes. Mae'r dau fant paralelogram yn disgyn o gornel uchaf ochr y mast i gornel isaf y cyhwfan, y band gwyn ar y brig a du ar y gwaelod ar. Yn y canol, yn torri ar draws y ddau fand ac dros rhan o'r maes melyn, mae arwyddlun Brunei mewn coch.

Baner Brwnei (baner sifil, gwladwriaeth a morol). Cymesuredd, 1:2

Symbolaeth

Baner Brwnei mewn arddangosfa

Mae'r melyn yn cynrychioli Swltan Brunei (rheolwr y deyrnas). Yn Ne-ddwyrain Asia, mae'r lliw melyn yn draddodiadol yn lliw brenhinol ac mae ystondord brenhinol Malaysia a Gwlad Thai, baner Sarawak a baner arlywyddol Indonesia yn ddefnyddio llinell felen.

Mae'r arwyddlun yn cynnwys lleuad cilgant (yn cynrychioli Islam) sydd wedi'i gyfuno ag ymbarél (yn cynrychioli brenhiniaeth) gyda dwy law yn pwyntio i fyny (gan awgrymu ewyllys da'r llywodraeth). Islaw'r lleuad cilgant mae rhuban. Ar y lleuad a'r rhuban cilgant mae arysgrif Arabeg yn cael ei gyfieithu i "Brunei, preswylfa heddwch" (Brunei Darussalam, بروني دارالسلام‎) ac arwyddair Brunei, "Mewn gwasanaeth bob amser gyda chanllawiau Duw" (الدائمون المحسنون بالهدى).

Mae'r paralelogramau du a gwyn yn cynrychioli prif weinidogion y wlawriaeth a oedd unwaith yn gyd-raglawiaid ac yna – wedi i'r swltan ddod i oed – yn brif gyngyhorwyr iddo: y Pengiran Bendahara (Prif Weinidog, a gynrychiolir gan y band gwyn sydd ychydig yn fwy trwchus) a'r Pengiran Pemancha (Ail Weinidog, sy'n gyfrifol am faterion tramor, a gynrychiolir gan y band ddu). Mae'r band gwyn oddeutu 12% yn lletach na'r band ddu.

Hanes

Mae'r faner yn ei ffurf bresennol, ac eithrio'r arwyddlun, wedi ei defnyddio ers 1906 pan ddaeth Brunei yn diriogaeth drefedigaethol 'dan warchodaeth' Prydain wedi llofnodi cytundeb rhwng Brwnei a Phrydain Fawr.

Cafodd yr arwyddlun ei arosod ar y faner yn 1959 yn dilyn cyhoeddi Cyfansoddiad 29 Medi 1959.

Cadwyd y dyluniad pan enillodd y wlad ddibyniaeth lawn ar 1 Ionawr 1984 fel Brunei Darussalam (Brunei, "Preswylfa Heddwch").

• 
  Baner Swltaniaeth (yna 'protectorat' Brydeinig) Brwnei nes 1906
• 
  Baner protectorat Brwnei o 1906 at 1959

Baneri Eraill

• 
  Baner Llu Amddiffyn Brwnei
• 
  Baner Llynges Brwnei
• 
  Baner Llynges Brwnei, 1984 nes yr 1990au hwyr
• 
  Baner Awyrlu Brwnei
• 
  Baner Heddlu Brwnei
• 
  1:2 Ystonodord y Swltan

Safonau Personol

Mae gan Ei Mawrhydi'r Swltan ei safon bersonol mewn melyn lle mae'r arwyddlun brenhinol ar gefndir coch yng nghanol yr ystondord.

Mae safon Ei Mawrhydi y Raja Isteri yn felyn golau gyda'r arwyddlun brenhinol ar gefndir coch yng nghanol yr ystondord.

Mae gan y Perdana Wazir hefyd ystonodord bersonol a roddwyd iddo gan Ei Mawrhydi'r Swltan. Mae'r ystonodord yn arosodedig gwyn yng nghanol y faner gyda'r arwyddlun brenhinol mewn melyn golau. Cefnogir yr arwyddlun gan "Si Kikil", argyfwng croes-groes.

Mae ystondordau personol Pengiran Bendahara, Digadong Pengiran, Pengiran Pemancha a Pengran Temenggong yn wyn, gwyrdd, du a choch yn eu tro.

Dyfarnodd y Swltan faneri personol hefyd i swyddogion is, o'r enw Pengiran Cheteria, yn ogystal â Phengiran a deiliaid eraill. Ymhlith y Pengiran a'r urddasolion a awdurdodwyd i ddefnyddio ystondord personol mae:

1. Disgynyddion y Swltan i'r bedwaredd genhedlaeth,
2. Darnau o Wazir i'r drydedd genhedlaeth,
3. Disgynyddion Cheteria i'r ail genhedlaeth,
4. Menteri i Damong.

Mae eu ystonodordau personol yn cynnwys yr arwyddlun brenhinol yn goch ar gefndir melyn yng nghornel darian y faner.

Dolenni

• Baner Brwnei ar Flags of the World
• Baner Brwnei ar Flags.net