Ceffyl Przewalski

Is-rywogaeth o geffyl gwyllt sydd yn frodorol i stepdiroedd Canolbarth Asia yw ceffyl Przewalski (Equus caballus przewalskii neu Equus ferus przewalskii). Hwn yw'r math olaf o geffyl gwyllt sydd yn dal i oroesi yn yr 21g.

Ceffyl Przewalski
Ceffyl Przewalski ym Mharc Cenedlaethol Khar Us Nuur, Mongolia (2005).
Enghraifft o'r canlynoltacson Edit this on Wikidata
Safle tacsonisrywogaeth Edit this on Wikidata
Rhiant dacsonEquus ferus Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae ganddo liw melynaidd neu lwydaidd, gyda mwng byr, heb flaen iddo, a chynffon dywyll, a fel arfer streipen ar hyd ei gefn. Mae'r ysgwyddau isel yn meinhau tua'r cefn a'r bedrain fer, serth. Saif rhyw 12 i 14 dyrnfedd o uchder (48 i 56 modfedd, neu 122 i 142 cm).[1]

Enwir y ceffyl ar ôl y fforiwr Rwsiaidd Nikołaj Przewalski, y dyn cyntaf o'r Gorllewin i'w ddarganfod a'i ddal, a hynny yng ngorllewin Mongolia yn niwedd y 1870au. Dygwyd sawl sbesimen i Ewrop i'w cadw a'u bridio mewn milodfeydd a sŵau. Methodd sawl alldaith i ganfod y ceffyl yn ail hanner yr 20g, ac o'r herwydd cyhoeddwyd ei fod wedi ei ddifodi yn y gwyllt. Tybiwyd bod yr unigolion olaf o'r is-rywogaeth wedi eu croesi â cheffylau hanner-gwyllt. Fodd bynnag, daeth biolegwyr o hyd i un o'r is-rywogaeth yn y gwyllt ym 1996, a newidiwyd statws IUCN ceffyl Przewalski i "mewn perygl difrifol". Yn 2011, datganwyd ei fod bellach mewn perygl, ond nid perygl difrifol.[2] Ers hynny, fe'i ailgyflwynwyd i'r gwyllt ym Mongolia, a rhannau o Ganolbarth Asia, Tsieina, a Dwyrain Ewrop.[3]

Cyfeiriadau golygu

  1. (Saesneg) Przewalski's horse. Encyclopædia Britannica. Adalwyd ar 2 Medi 2022.
  2. "Another leap towards the Barometer of Life". International Union for the Conservation of Nature. 10 Tachwedd 2011. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 Tachwedd 2011.
  3. Boyd, L.; King, S. R. B.; Zimmermann, W.; Kendall, B.E. (2015). Equus ferus. https://www.iucnredlist.org/species/41763/97204950. Adalwyd 16 Rhagfyr 2020.